Η παιδική και εφηβική παραβατικότητα είναι ένα φαινόμενο το οποίο περιγράφει τη συμπεριφορά αποστασιοποίησης των νέων από τυπικούς και άτυπους κανόνες συνύπαρξης. Εστιάζοντας καθένας από εμάς και κατανοώντας αυτό το φαινόμενο, ξεδιπλώνονται τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνεται η πρόληψη και αποτροπή παραβατικών και αλόγιστων συμπεριφορών από τα νεότερα μέλη της κοινωνίας.
Σκεφτείτε πως αυτά τα μέλη είναι σε μια ηλικία κατά την οποία διαπλάθονται νοητικά, πνευματικά και είναι ευάλωτα. Ωστόσο, το περιβάλλον στο οποίο διαβιώνουν ορισμένες φορές δεν είναι και το καταλληλότερο, εντείνοντας έτσι βάρβαρα συναισθήματα με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε απάνθρωπες πράξεις. Σχεδόν καθημερινά συναντούμε σωματική και λεκτική βία. Παρουσιάζεται κυρίως σε σχολικούς χώρους αλλά δεν περιορίζεται εκεί, αφού επικρατεί και εξωσχολικά. Η βία με την οποία ο θύτης έχει ως στόχο την εκμηδένιση του θύματος, ώστε να εξυψωθεί ο ίδιος ψυχικά και πνευματικά. Παρόμοιες ενέργειες με οπισθοδρομικές τάσεις τήρησης νόμων εμφανίζονται σε οπαδικές διαδηλώσεις και διοργανώσεις. Τέτοιες συγκεντρώσεις δεν έχουν πάντα ως κύριο στόχο την ομαλή παρακολούθηση ή τον σχολιασμό ενός αγώνα, άλλα την προσχεδιασμένη βίαιη συμπεριφορά απέναντι στον υποστηρικτή της αντίπαλης ομάδας. Έτσι, με πετροβολισμούς και με άλλες απειλητικές μορφές αλληλοεπαφής πλέον οι έφηβοι δεν καθίστανται οπαδοί αλλά κοινωνικές μονάδες αισχρών συναισθημάτων. Ένας ακόμα πυλώνας ο οποίος κρατάει ζωντανή την εφηβική παραβατικότητα είναι η φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Πραγματοποιείται κυρίως με παρουσία πολλών μελών μιας συμμορίας εξωτερικεύοντας αρνητικά καταπιεσμένα συναισθήματα μέσα από επιθετικές συμπεριφορές.
Σίγουρα όλα αυτά ακούγονται πολύ αποκαρδιωτικά, αλλά σκεπτόμενοι πως αποτελούν μια σταγόνα στον ωκεανό στη ραγδαία και συνεχή κλιμάκωση αυτής της κοινωνικής δυσχέρειας θα πρέπει να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας και ο καθένας στον τομέα του να δράσει αποτελεσματικά. Σαφέστερα, από μικρή ηλικία θα πρέπει μέσω της ενδοοικογενειακής διάπλασης προσωπικότητας, χαρακτήρα και ήθους να δημιουργείται ένα κλίμα το οποίο θα αποτελέσει πρότυπο για τη σταδιοδρομία του νέου. Συνεπώς, δεν θα αποτελέσει κίνδυνο ούτε πιθανό κρούσμα παραβατικών συμπεριφορών προς την κοινωνία. Προχωρώντας, ένας άλλος τομέας που είναι άμεσα υπεύθυνος για την αναζωπύρωση περιστατικών βίας είναι δυστυχώς και η κοινωνία. Το κράτος οφείλει να δείξει άρτια διαχείριση και ευθυκρισία, θέτοντας τους ανάλογους νόμους οι οποίοι θα φέρουν και θα κατατάξουν σε ισότητα όλους τους πολίτες εξασφαλίζοντας τους ευρυθμία και κοινωνική ευημερία.Ταυτόχρονα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, έχουν την ευκαιρία να κατακρίνουν και να καυτηριάσουν καθημερινά γεγονότα νεανικών παραβατικών ενεργειών, προβάλλοντας τα σε ένα ευρύ κοινό το οποίο θα ευαισθητοποιηθεί και θα κρατήσει ανάλογη στάση για την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος που επικρατεί.
Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί ότι καθένας από εμάς είναι συνυπόλογος για την εφηβική παραβατικότητα σε όλες τις μορφές της, είτε σε νεανική είτε σε ενήλικη φάση της ζωής του. Μήπως θα ήταν ιδανικό το ενδιαφέρον μας και η ενεργητικότητα μεγαλύτερων φορέων για την επίλυση αυτού του ζητήματος να ενταθεί και με μικρές και συμβολικές πράξεις να είμαστε έτοιμοι και σε θέση κάποια στιγμή να βιώσουμε την εξάλειψη αυτού του νοσηρού φαινομένου;
* O Θάνος Νικολάου είναι Μέλος της σχολικής ομάδας «Βουλή των εφήβων»
