Μειονότητα πολυπληθής δεν ζει και αναπτύσσεται μόνο στη Δυτ. Θράκη. Ζει ολιγομελής και δεν αναπτύσσεται στην Κωνσταντινούπολη. Η αντίθεση παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης η οποία φέτος συμπληρώνει έναν αιώνα εφαρμογής.
Στα εκατό χρόνια που μεσολάβησαν η θρησκευτική μειονότητα στη Δυτ. Θράκη αποτελούμενη από μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες ανθεί μέσα στο περιβάλλον ενός ευρωπαϊκού κράτους. Αντίθετα, η ελληνική μειονότητα της Πόλης συρρικνώθηκε εξ' αιτίας πολιτικών εκδίωξης που οργάνωσε το τουρκικό κράτος και σήμερα αριθμεί περί τους τρεις έως τέσσερις χιλιάδες Ρωμιούς.
Προκειμένου να αναγγείλει τον ερχομό του στην Αθηνα στις 7 Δεκεμβρίου ο Τούρκος Πρόεδρος ανέθεσε στον υπουργό Εξωτερικών Χ. Φιντάν να αναφέρει πως «η κατάσταση της τουρκικής μειονότητας της Δυτ. Θράκης και των ομογενών μας που ζουν στα Δωδεκάνησα είναι ένα από τα θέματα στα οποία δίνουμε προτεραιότητα». Ο Ρ. Τ. Ερντογάν θα συνδυάσει την παρουσία στην Ελλάδα με επίσκεψη και στην Θράκη, όπως έχει κάνει και τις δυο φορές που επισκέφθηκε την Αθηνα τα τελευταία χρόνια.
Ενώ, όλα κυλούσαν ομαλότατα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τον τελευταίο καιρό, δεν έγινε φανερό τι ενόχλησε την τουρκική πλευρά και προέβη στη δήλωση του ο υπ. Εξωτερικών, όπως νωρίτερα και ο αρχηγός του ναυτικού Ερτζουμέντ Τατλίογλου που έβαλε το λιθαράκι του στην «πυρπόληση» μιας κατάστασης ηρεμίας.
Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν ζει και τις καλύτερες ημέρες στην πολιτική του καθημερινότητα. Η συνεχιζόμενη στρατιωτική εισβολή του Ισραήλ στο Λωρίδα της Γάζας με σκοπό την εξόντωση της Χαμάς ξεθωριάζει την επιδίωξη Ερντογάν, περί «ανάστασης» έστω και στο θυμικό μιας σύγχρονης οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προφανώς προκαλεί εκνευρισμό και το γεγονός ότι η Τουρκία, λόγω των επιλογών Ερντογάν, έχει οπισθοχωρήσει αισθητά από τη θέση που κατείχε ως κράτος πρώτης προτεραιότητας για τη Δύση. Θα ήταν λάθος να ισχυριστεί κανείς ότι έχει πάψει να ενδιαφέρει τις δυτικές δυνάμεις, όμως αντιστοίχως οι επιλογές Μητσοτάκη, τα τελευταία χρόνια, έχουν φέρει την Ελλάδα σε ευμενέστερη θέση ως συμμαχικού κράτους.
Γνωρίζουν οι πάντες, ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν συμπεριφέρεται απρόβλεπτα και ανάλογα με το συμφέρον που έχει στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Εκτιμάται ότι έως τις αρχές Δεκεμβρίου όλα θα κυλήσουν με τρόπο ώστε να φτάσουμε στη συνάντηση Ελλάδας-Τουρκίας. Η έλλογη πολιτική αντίληψη θέλει δυο γειτονικά κράτη να μπορούν τουλάχιστον να συνομιλούν και να μην βρίσκονται σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού.
Ένιωσα πρόσφατα τη χαρά και τη συγκίνηση της επίσκεψης στη γενέτειρα Πόλη, με αφορμή τα θυρανοίξια του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μπαλίνου, στην περιοχή Μπαλατά, κοντά στο Πατριαρχείο του Φαναρίου. Ο Ναός, ένα γκρέμισμα μέχρι τον Μάρτιο του 2023 ανακαινίστηκε με την οικονομική φροντίδα του καταγόμενου από την Πόλη, επιχειρηματία Βύρωνα Νικολαΐδη. Την επίβλεψη των εργασιών είχε ο δημοσιογράφος Συμεών Σολταρίδης, ο οποίος έχει εγκατασταθεί σε αυτή την ιστορική για τη Ρωμιοσύνη ενορία του Κερατίου κόλπου, μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες άσκησης της Δημοσιογραφίας στην Κομοτηνή.
Η παραμονή στην Κωνσταντινούπολη και η συνάντηση με τους εναπομείναντες Πολίτες αναπτέρωσε το ηθικό και των συμπατριωτών που συνεχίζουν με πολύ αγώνα και προσπάθεια να ζουν εκεί αλλά και τις δικές μας ελπίδες για την αναβίωση της ελληνικής παρουσίας ξανά στην Πόλη.
Ακούγεται σαν ένα όνειρο, σαν μια ουτοπία, η σκέψη περί «Ανασυγκρότησης» της Ρωμιοσύνης. Ας μας επιτραπεί, σε εμάς τους Πολίτες, να το σκεφτόμαστε σαν κάτι εφικτό, υπό λογικές προϋποθέσεις φυσικά.
Σκέψεις περί αυτού συζητούνται φωναχτά. Σχετικές εκπομπές έχουμε οργανώσει στις αρχές του περασμένου θέρους στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ με τον Πρόεδρο της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, καθηγητή ΕΜΠ Ν. Ουζούνογλου και συνεργάτες του.
Στη διήμερη ευλαβική επίσκεψη στη Βασιλίδα των Πόλεων, όπως αποκαλεί την Πόλη, η διεθνής Βυζαντινολόγος Ε. Γλύκατζη Αρβελέρ, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε την πρόταση που παρουσίασε ο γόνος, εκπαιδευτικών που μόρφωσαν γενιές Ρωμιών, επιχειρηματίας Β. Νικολαΐδης.
Χρησιμοποιώντας τους δρόμους του Εμπορίου που ακολουθούν προαιώνια οι Έλληνες, ο διεθνοποιημένος επιχειρηματίας διατύπωσε επενδυτική πρόταση, χωρίς να επεκταθεί σε λεπτομέρειες για την προοδευτική εγκατάσταση τουλάχιστον 20.000 Ελλήνων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη «μαγιά» για να ζωντανέψει η ελληνική κοινότητα.
Κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να παραβλέψει την πολιτική πραγματικότητα, ούτε φυσικά το νεύμα συγκατάβασης από τις ηγεσίες που απαιτούν τέτοιες ιδέες. Συνεπώς, τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί, υπό την προϋπόθεση πως τα πράγματα θα έχουν ομαλή εξέλιξη μελλοντικά.
Ο Β. Νικολαΐδης βασίζει μεγάλο μέρος των προσδοκιών του στο επιτυχές πείραμα της Ίμβρου. Εκεί, πέτυχε σε πρώτη φάση η μετεγκατάσταση νησιωτών που έχουν εγκαταλείψει διωγμένοι την Ιμβρο πριν από, τουλάχιστον, μισό αιώνα. Μικρότερο το μέγεθος και επιτυχής η απόπειρα επιστροφής.
Χαροποιεί και ενεργοποιεί αισθήσεις και λογική. Όλα ξεκινούν από μια κρυφή επιθυμία που σιγοκαίει σαν το κεράκι που ανάψαμε στην Παναγία του Μπαλίνου. Έναν ναό του 16ου αιώνα που πήρε το όνομα του είτε από τον Μάγιστρο Παυλίνο της εποχής του Θεοδοσίου του Β´, είτε από έναν Γενουάτη ευγενή ονόματι Παλίνο ή Μπαλίνο.
Η μουσουλμανική μειονότητα της Δυτ. Θράκης ευημερεί σ´ ένα ευρωπαϊκό Κράτος, όπως η Ελλάδα, που είναι υπεύθυνη για την καλή ποιότητα ζωής όλων ανεξαιρέτως των πολιτών της.
Η ελληνική μειονότητα της Πόλης δεν έτυχε αντίστοιχης φροντίδας και προστασίας. Κυνηγήθηκε, εξοντώθηκε, υποχρεώθηκε σε φυγή.
Ίσως να είναι από δω και μετά η ώρα της επανόρθωσης για την Τουρκία, ώστε να αναγεννηθεί και να ευημερήσει μελλοντικά η Ρωμιοσύνη στην Πόλη.
Υπό τις ευλογίες του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, πνευματικού καθοδηγητή όλων μας.
