Του Φώτη Καρύδα*
Οπαδική βία στη Νέα Ευκαρπία, στην περιοχή Χαριλάου, στην Πολίχνη, στην Καλαμαριά, επιθέσεις σε συνδέσμους αλλά και η πρωτοφανής σύμπραξη των χούλιγκαν στη Νέα Σμύρνη δείχνουν ότι ο νέος κορωνοϊός δεν κατάφερε να βάλει «λουκέτο» σε αυτό το λυπηρό κοινωνικό φαινόμενο. Μπορεί τα γήπεδα να έμειναν κλειστά αλλά η οπαδική βία έφυγε από αυτά, εγκαταστάθηκε στους δρόμους, συνάντησε άλλες μορφές βίας, βρήκε κοινά σημεία και κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μία μάστιγα με άγνωστες προεκτάσεις.
Για να μη κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας οπαδικά ραντεβού πάντα υπήρχαν. Άλλοι τα ονομάζουν «ξεκαθάρισμα λογαριασμών», άλλοι «εκτόνωση» άλλοι «συγκρούσεις οπαδών» ενώ για κάποιους άλλους ενδέχεται να είναι και… οικονομικά κερδοφόρα. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον θάνατο του Μιχάλη Φιλόπουλου, τον Μάρτιο του 2007; Ήταν ένα ραντεβού θανάτου αλλά χωρίς εισαγωγικά…
Το ραντεβού είχε δοθεί με αφορμή μία αναμέτρηση βόλεϊ γυναικών ανάμεσα στα κορίτσια του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού. Ναι, σε μία αναμέτρηση βόλεϊ και, μάλιστα, γυναικών. Σε ένα άθλημα όπου δεν υπάρχει σύγκρουση αγωνιζομένων γιατί τους χωρίζει το φιλέ. Δύο μηχανοκίνητες πορείες έφυγαν από Αθήνα και Πειραιά και κατέληξαν στη λεωφόρο Λαυρίου. Κανείς δεν βρέθηκε να σταματήσει εκείνες τις πορείες. Κανένας αρμόδιος δεν παρενέβη. Όπως δεν είχε ενδιαφερθεί και κανένας όταν, τις προηγούμενες ημέρες, υπήρχαν δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι θα υπάρξει ραντεβού… Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης είναι γνωστό… «Ραντεβού» υπήρχαν και, δυστυχώς, δύσκολα θα πάψουν να υπάρχουν.
Σε μία κοινωνία που μοιάζει να έχει εθιστεί στη βία ένα μαχαίρωμα ανάμεσα σε χούλιγκαν θα απασχολήσει ελάχιστα την κοινή γνώμη και θα ξεχαστεί γρήγορα. Αυτό όμως που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι η, όπως όλα δείχνουν, παρείσφρηση αναρχικών στοιχείων σε παρέες οπαδών. Πρόκειται για μία σύμπραξη που μπορεί να εξελιχτεί σε κοινωνική βόμβα. Και, μάλιστα, μία βόμβα που δεν θα είναι βραδυφλεγής. Ανέκαθεν μέλη από τον αναρχικό χώρο διατηρούσαν επαφές με μέλη οργανωμένων οπαδών.
Σε προκηρύξεις τους οι αναρχικοί τούς αποκαλούν «οι απείθαρχοι των γηπέδων», ένας χαρακτηρισμός που στο μυαλό κάποιον ηχεί σα μεγάλο κομπλιμέντο. Το λουκέτο του νέου κορωνοϊού έθεσε σε «απραξία» τους «απείθαρχους των γηπέδων» και… αργία μήτηρ πάσης κακίας, που λέει και ο λαός. Οι «μπαχαλάκηδες» με τους «απείθαρχους» έχουν πολλά κοινά. Το μεγαλύτερο όλων είναι το μίσος την αστυνομία. Οι πρώτοι μπορούν να το εκφράσουν μέσα από «ψαγμένες», δίχως νόημα, θεωρίες, οι δεύτεροι υστερούν από… κειμενογράφους και προτιμούν την πράξη – σύγκρουση. Και κατά το παρελθόν οι δύο πόλοι είχαν έρθει, σε κάποιες περιπτώσεις, κοντά.
Δεν είναι λίγες οι συγκρούσεις που έχουν υπάρξει ανάμεσα σε οπαδούς της ίδιας ομάδας, οι οποίες είχαν ως κίνητρο πολιτικές ιδεολογίες. Τα άκρα όμως πάντα βρίσκουν κοινά και η ένωση δύο πόλων εγκυμονεί κινδύνους. Κι εδώ έρχεται η σειρά της Πολιτείας. Τι κάνει τόσα χρόνια; Στις περισσότερες περιπτώσεις γίνονται εξαγγελίες μέτρων τα οποία ξεχνιούνται πιο γρήγορα και από την οπαδική σύγκρουση που προηγήθηκε. Στην τηλεοπτική εκπομπή μου «SocialNet», στο Action24 ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης παραδέχτηκε ότι δεν έχουν λυθεί τα προβλήματα της βίας ανάμεσα σε οπαδούς αλλά άφησε ένα παράθυρο αισιοδοξίας αναφέροντας όσα έχουν επιτευχθεί για την καταπολέμησή της αλλά και όλα όσα σχεδιάζονται να γίνουν.
Η καταγραφή των Λεσχών, η πρόσβαση των ανακριτικών και διωκτικών αρχών στο οπτικοακουστικό υλικό που συγκεντρώνει η Ελληνική Αστυνομία, το οποίο από την προηγούμενη Κυβέρνηση απαγορευόταν να χρησιμοποιηθεί, και πάνω από όλα η επαναφορά του «ιδιώνυμου» αδικήματος, του νόμου του Γιώργου Ορφανού (2006). Φυσικά, με μία επικαιροποίηση. Ιδιώνυμο είναι το αδίκημα, το οποίο τιμωρείται από έναν ειδικό ποινικό νόμο. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο νομικό μας σύστημα το 1929 με τον νόμο 4229, ο οποίος ψηφίστηκε ύστερα από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Όταν εφαρμόστηκε, επί Ορφανού, τα κρούσματα βίας μειώθηκαν κατά 80%. Στη συνέχεια καταργήθηκε. Και άλλες αθλητικές ηγεσίες σκέφτηκαν να το επαναφέρουν αλλά η σκέψη έμεινε στα λόγια…
Ο υφυπουργός Αθλητισμού υπογράμμισε ότι «οι ποινές θα είναι άμεσα εφαρμόσιμες». Αυτό ίσως να αποτελέσει έναν από τους πυλώνες που θα πολεμήσουν την οπαδική βία. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να βρεθεί αυτό που ο λαός ονομάζει «ρίζα του κακού» και να υπάρξει καταπολέμηση των βασικών γενεσιουργών αιτιών. Τόσα χρόνια οι προτάσεις μένουν στα συρτάρια. Τώρα όμως που οι οπαδοί και οι αναρχικοί μετατρέπονται σιγά σιγά σε συγκοινωνούντα δοχεία. Οι οπαδοί διαφορετικών ομάδων ξεχνάνε αυτά που τους χωρίζουν και, μέσα από κοινωνικά ερείσματα και όχι μόνο, βρίσκουν αυτά που τους ενώνουν. Τώρα περισσότερο από ποτέ η εφαρμογή των προτάσεων είναι επιβεβλημένη
Ο Φώτης Καρύδας είναι δημοσιογράφος
