Το τελευταίο διάστημα, όλο και περισσότερες είναι οι ιστορίες για παρέες παιδιών που στοχεύουν ένα συγκεκριμένο άτομο και το κάνουν να νιώθει εγκλωβισμένο. Αυτό λαμβάνει χώρα σε σχολικές αυλές, πλατείες, ενώ πολύ συχνά οργανώνεται μέσα από τα social media. Τι ονομάζουμε όμως ομαδική βία και γιατί γίνεται όλο και πιο συχνό αυτό το φαινόμενο; Πώς επηρεάζει τα παιδιά, και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε;
Η ομαδική βία αποτελεί το φαινόμενο κατά το οποίο, μια ομάδα παιδιών οργανώνεται, συντονίζεται κι επιτίθεται σε κάποιον, είτε λεκτικά είτε σωματικά, ή μέσω του διαδικτύου. Αυτό που κάνει την κατάσταση πιο δύσκολη είναι ότι το άτομο που στοχεύεται, αισθάνεται έρμαιο, καθώς δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο έναν αλλά πολύ περισσότερο, μια ολόκληρη ομάδα που λειτουργεί με το σχήμα αγέλης.
Η ομαδική βία μπορεί να συμβεί για αρκετούς λόγους, όπως μεταξύ άλλων όταν οι δράστες αναζητούν εξουσία ή την αποδοχή των άλλων μελών της ομάδας τους. Υιοθετώντας αυτή τη συμπεριφορά, προσδοκούν να γίνουν είτε περισσότερο δημοφιλείς είτε να προκαλούν το φόβο στους υπολοίπους. Συχνά βέβαια, δράττουν ορμώμενοι της ζήλιας ή ακόμα και ενός γενικευμένου αισθήματος ανασφάλειας. Τα social media φυσικά, διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο σε αυτό το φαινόμενο. Πιο συγκεκριμένα, όταν κάτι γίνεται viral, ο εκφοβισμός μπορεί να φτάσει σε πολύ μεγαλύτερο κοινό. Ένα αστείο ή μια προσβολή μπορεί να μοιραστεί γρήγορα και να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα παίρνοντας επικύνδινες διαστάσεις.
Τα παιδιά που γίνονται στόχος ομαδικής βίας συχνά νιώθουν μόνα, αβοήθητα και απελπισμένα. Τείνουν στο να αποφεύγουν το σχολείο, να μην θέλουν να βγαίνουν από το σπίτι ή να μην εμπιστεύονται σταδιακά άλλους ανθρώπους.
Σε κάποιες περιπτώσεις δε, η ψυχολογική βλάβη που προκαλείται είναι τόσο σοβαρή που μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές διαταραχές. Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά που συμμετέχουν στην ομαδική βία, βλέπουν σε βάθος χρόνου τη συμπεριφορά τους αυτή να τους ακολουθεί και στο μέλλον, δημιουργώντας προβλήματα στις σχέσεις τους, στην κοινωνική τους συμπεριφορά ακόμη και στην ομαλή τους ένταξη στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Είτε είσαι γονιός, είτε είσαι εκπαιδευτικός ή ακόμα και φίλος κάποιου που βιώνει βία, είναι σημαντικό να αντιληφθείς έγκαιρα τα σημάδια και να δείξεις υποστήριξη. Μίλα με τα παιδιά για το πώς αισθάνονται και για το τι συμβαίνει στη ζωή τους. Υπάρχουν φορές που δεν θέλουν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους επειδή φοβούνται ότι θα τους κοροϊδέψουν ή δεν θα τους καταλάβουν. Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν από νωρίς ότι οι πράξεις τους είναι πιθανόν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή άλλων.
Είναι σημαντικό να τα προσεγγίζουμε με γνώμονα τις αρχές της ενσυναίσθησης. Είναι πολύ σημαντικό σε περιστατικά βίας, να μην χάνεται καθόλου χρόνος. Αν λοιπόν παρατηρείς σημάδια ότι το παιδί
σου ή κάποιο άλλο παιδί εμπλέκεται σε ομαδική βία, είτε ως θύμα είτε ως θύτης, προσπάθησε να δράσεις άμεσα.
Συζήτησε το θέμα με τους δασκάλους ή κάποιο σύμβουλο του σχολείου. Το κλειδί της διαχείρισης και της αντιμετώπισης μιας τέτοιας συνθήκης είναι η κοινότητα. Το σημαντικό είναι να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά θα νιώθουν ασφαλή και θα ξέρουν ότι μπορούν να ζητήσουν βοήθεια αν χρειαστεί. Η αίσθηση ότι ανήκουν σε μια υποστηρικτική κοινότητα μπορεί να κάνει τη διαφορά.
