Με ειλικρινή λύπη άκουσα τις τελευταίες ημέρες στελέχη του ΠΑΣΟΚ να δηλώνουν ότι η πρόταση του κόμματός τους για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης είναι η επιβολή πλαφόν στο ποσό των ενοικίων. Με ορισμό μάλιστα τιμών «ζώνης»!
Υποθέτω λοιπόν ότι εννοούν πως διαφορετικό θα είναι το πλαφόν για την Κηφισιά και την Εκάλη και διαφορετικό για τα Πατήσια, τα Πετράλωνα και τον Άγιο Δημήτριο («Μπραχάμι» για εμάς τους ντόπιους).
Ας προσπεράσω όμως την υποβόσκουσα διχαστική τάση της συγκεκριμένης πρότασης. Και επιμένω στο διχαστική, αφού, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα σχεδιάζει το ΠΑΣΟΚ, ένας ιδιοκτήτης στον Άγιο Δημήτριο που έχει χτίσει ένα πανέμορφο και εξαιρετικής ποιότητας ακίνητο θα υποχρεωθεί να το νοικιάσει, δυνητικά, χαμηλότερα από έναν ιδιοκτήτη στην Εκάλη, του οποίου το οίκημα μπορεί και να είναι «χρέπι».
Κάποιοι μπορεί να ισχυριστούν πως ήδη υπάρχει μία αντίστοιχη υποχρεωτικότητα κατά την πώληση ενός ακινήτου, με την αντικειμενική αξία. Δεν είναι το ίδιο;
Φυσικά και ΟΧΙ. Η αντικειμενική αξία είναι το αντίθετο του πλαφόν. Στο πλαφόν, εάν θεσπιστεί, δεν θα μπορείς να νοικιάσεις ένα ακίνητο σε κάποια περιοχή με μίσθωμα μεγαλύτερο από όσο θα ορίζει ο “νόμος ΠΑΣΟΚ”, ακόμα κι αν ο ενοικιαστής θέλει να δώσει το επιπλέον ποσό. Με την αντικειμενική αξία δεν μπορείς να ΠΟΥΛΗΣΕΙΣ σε χαμηλότερη τιμή από ό,τι προβλέπεται για την περιοχή, ακόμα κι αν το επιθυμείς ως ιδιοκτήτης. Στη μία περίπτωση θα οδηγηθούμε σε «μαύρα ενοίκια» που θα αποδίδονται χωρίς να δηλώνονται, ενώ χωρίς αντικειμενικές αξίες όλα τα ακίνητα θα πωλούνταν κυριολεκτικά τσάμπα, για να αποφύγουν οι συναλλασσόμενοι το φόρο μεταβίβασης.
Επιτρέψτε μου να υποθέσω πως εν προκειμένω το σκεπτικό του ΠΑΣΟΚ βασίζεται στα αρχαιότερα σοσιαλιστικά εγχειρίδια οικονομικών. Έχουμε πρόβλημα με την ακρίβεια στα τυριά; Βάζουμε όριο στην τιμή πώλησής τους.
Έχουμε πρόβλημα με την ακρίβεια στα απορρυπαντικά; Βάζουμε όριο στην τιμή πώλησης και των απορρυπαντικών. Τυφλοσούρτης.
Στα οικονομικά εγχειρίδια της πραγματικής οικονομίας όμως, αυτά που βασίζονται στην ορθολογική οικονομική ανάλυση και την ανάλυση της συμπεριφοράς των πολιτών, και ως εκ τούτου συνήθως επαληθεύονται, πλαφόν = άδεια ράφια.
Δεν χρειάζεται βαθιά ιστορική γνώση για να επιβεβαιώσει κάποιος τα ανωτέρω: Στις σοσιαλιστικές οικονομίες έως το 1990, πλαφόν τιμών είχε επιβληθεί πολλές φορές. Και οι κυβερνήσεις τους πανηγύριζαν ότι δήθεν είχαν π.χ. χαμηλότερη τιμή κρέατος από τις δυτικές χώρες. Επειδή όμως το κρέας που παρήγαγαν οι ίδιες δεν επαρκούσε και υπήρχε όριο στο ποια θα ήταν η τελική τιμή πώλησης, κανείς δεν εξήγαγε κρέατα προς ανατολικό μπλοκ και προτιμούσε να εξάγει το προϊόν προς τις χώρες της Δύσης. Το αποτέλεσμα, όπως αναφέραμε και πριν, ήταν ένα: χαμηλές τιμές με ΑΔΕΙΑ ράφια για τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Ας θυμηθούμε τη συζήτηση που έχει γίνει κατ’ επανάληψιν στη χώρα μας για τις τιμές των φαρμάκων και την πρόταση που έχει υποβληθεί πολλές φορές από αριστερά κόμματα για πλαφόν τιμής σε ορισμένα από αυτά. Πρόταση όμως που κρίθηκε ανεπαρκής, καθώς θεωρείται δεδομένο πως οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν την τάση να εξάγουν τα φάρμακά τους σε χώρες όπου επιτυγχάνουν υψηλότερες τιμές.
Ας θυμηθούμε επίσης και την αρχική περίοδο της πανδημίας, κατά την οποία η μειωμένη προσφορά σε αντισηπτικά είχε ως αποτέλεσμα την τεράστια αύξηση των τιμών στη “μαύρη αγορά” με την κυβέρνηση να κινείται στην άμεση αδειοδότηση εταιρειών για παραγωγή αντισηπτικών ταυτόχρονα με την απαγόρευση εξαγωγών: Σου δίνω άδεια να παράγεις αντισηπτικά, αλλά σου απαγορεύω την εξαγωγή. Λογική απόφαση τότε καθώς το διακύβευμα ήταν η δημόσια υγεία. Λογικό όμως και κάποιος να υποθέσει βάσιμα ότι αν δεν επιβαλλόταν απαγόρευση στις εξαγωγές, οι εταιρείες θα εξήγαγαν τα αντισηπτικά στις χώρες όπου το περιθώριο κέρδους (και κερδοσκοπίας _ γιατί όχι;) θα ήταν μεγαλύτερο.
Ας επανέλθω όμως στο αρχικό ζήτημα. Στα διαμερίσματα δεν υπάρχει η δυνατότητα εξαγωγής τους σε άλλες χώρες (εκτός κι αν είναι tokens για ακίνητα στον Άρη!), όπως μπορούσε να συμβεί με τα φάρμακα και τα αντισηπτικά. Eάν λοιπόν οι ιδιοκτήτες υποχρεωθούν να τα εκμισθώσουν με πλαφόν, όχι μόνο δεν πρόκειται να λυθεί το πρόβλημα της στέγασης, ειδικά στην Αθήνα, αλλά -κατά την άποψή μου τουλάχιστον- θα επιδεινωθεί, αφού οι ιδιοκτήτες θα θεωρήσουν το αντίτιμο ασύμφορο και θα επιλέξουν να τα αποσύρουν από την αγορά.
Και τότε το μεν ΠΑΣΟΚ, εφόσον η κυβέρνηση αποφασίσει να υλοποιήσει την πρότασή του, θα πανηγυρίζει για χαμηλά ενοίκια, αλλά όσοι βρίσκονται σε αναζήτηση στέγης απλά δεν θα βρίσκουν.
Και τότε νομίζω θα σιγήσουν οι τρομπέτες των θριαμβολογιών και θα αρχίσει η γκρίνια για το ότι ο κόσμος δεν βρίσκει σπίτι να νοικιάσει! Και φυσικά, εάν η κυβέρνηση αντιτάξει “μα, τη δική σας πρότασή υλοποιήσαμε”, η απάντηση θα “εσείς είστε κυβέρνηση, εσείς οφείλατε να βρείτε λύση”.
Τσάμπα τα χρόνια που το ΠΑΣΟΚ δαπάνησε για να γίνει “εκσυγχρονιστικό”. Επιστρέφει στη δεκαετία του ‘80 με ταχύτατους ρυθμούς και το μόνο που του λείπει είναι μία Αυριανή...
* Ο Ηλίας Ψυχογιός είναι Σύμβουλος Πληροφορικής
ilpsychogios@gmail.com
