Της Ζέφης Δημαδάμας
Η πολιτική για το περιβάλλον και η ανάληψη από τον Επίτροπο Φρανς Τίμερμαν του Χαρτοφυλακίου του Περιβάλλοντος γέμισε αισιοδοξία την Ευρώπη.
Αρκεί όμως ο Φρανς Τίμερμαν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι καλές προθέσεις να αλλάξουν το παραγωγικό και ενεργειακό μας μοντέλο; Ειδικά όταν γνωρίζουμε καλά ότι η περιβαλλοντική πολιτική: α) δεν υπηρετείται από μια μονοδιάστατη προσέγγιση αλλά απαιτεί διεπιστημονική ανάλυση και σύνθετες διατομεακές πολιτικές και β) η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική πρέπει να υπηρετείται ισόρροπα από όλα τα κράτη μελή της αλλά και να ακολουθείται από τους γείτονές της και από τον υπόλοιπο κόσμο.
Πρόσφατα οι Ευρωπαίοι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να εκφραστούν, μεσω των Ευρωεκλογών του Μαΐου 2019. Σε αυτές, τις Ευρωεκλογές ένα σημαντικό και κρίσιμο ζήτημα για τους ψηφοφόρους θα έπρεπε να ήταν και η πράσινη ανάπτυξη, η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της, καθώς και η ανάγκη υιοθέτησης ενός μοντέλου μετάβασης σε περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές.
Ξεκινώντας από τη Γερμανία, η άνοδος των Πρασίνων στο 20,9% είναι αναμφισβήτητα πολύ σημαντική ένδειξη, αφού το κόμμα αυτό διπλασίασε τα ποσοστά του από το 2014. Αντίστοιχα, στη Γαλλία οι Πράσινοι -οι οποίοι έχουν αποστασιοποιηθεί από τις πολιτικές του Μακρόν- τερμάτισαν τρίτοι με 12%, ενώ σε Αυστρία, Ιρλανδία, Ολλανδία,άγγιξαν το ποσοστό του 10%.
Η εικόνα στη Δυτική Ευρώπη καταγράφει οφέλη για τα κινήματα και τα κόμματα τα οποία έθεσαν στην πρώτη Γραμμή το Περιβαλλοντικό Ζήτημα και την Κλιματική Αλλαγή αλλά δεν συνέβη το ίδιο στα αποτελέσματα των κρατών μελών της Ανατολικής Ευρώπης.
Κρίσιμο σημείο στην ανάλυση μας είναι ωστόσο και η υποβάθμιση του ζητήματος από τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, τα οποία επίσης θα έπρεπε να πρωτοστατούν δυναμικά στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, στην ενεργειακή μετάβαση, στην ανακύκλωση και να έχουν οργανώσει μια ριζοσπαστική ατζέντα. Το χρονικό διάστημα που έχουμε μπροστά μας είναι κρίσιμο -όχι απεριόριστο- για την υιοθέτηση μιας ισχυρής περιβαλλοντικής ατζέντας από το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Στις Ευρωεκλογές του 2019 επομένως, τα μηνύματα των πολιτών ήταν μάλλον αμφίρροπα ή και συγκεχυμένα σχετικά με τις ανησυχίες των ψηφοφόρων για περιβαλλοντικά ζητήματα. Η δύσκολη συγκυρία την οποία διανύουμε με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να ενισχύονται και σε ευρωπαϊκό έδαφος π.χ. μεγάλες καταστροφές από πλημμύρες, περίοδοι ξηρασίας, αλλά και καύσωνες πρωτόγνωροι για τα ευρωπαϊκά δεδομένα θα ήταν ιδανική μάλλον περίοδος για να σταλεί ένα μήνυμα στην ηγεσία της ΕΕ για στροφή προς περιβαλλοντικές πολιτικές.
Μήπως τελικά είναι απλώς μόδα και “trendy” η κλιματική αλλαγή;
Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοηθεί, η παγκόσμια κλιματική απεργία της 20ης Σεπτεμβρίου η οποία αποτέλεσε μια μαζική διαμαρτυρία και εξέφρασε τις ανησυχίες των νέων -κατεξοχήν- ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους ακόμη δεν ψηφίζουν καν. Αναδεικνύεται ίσως μια νέα γενιά, η οποία δραστηριοποιείται έντονα, γιατί η κλιματική αλλαγή θα την πλήξει περισσότερο από κάθε άλλη γενιά στο παρελθόν!
Πιθανότατα από αυτή τη γενιά θα κριθεί και η επόμενη μέρα του πλανήτη. Με τη δημιουργία ενός ολιστικού σχεδίου αλλαγής του μοντέλου οικονομικής μεγέθυνσης βασισμένο στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και εμπλουτισμένο με ισχυρούς κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους με τη χρήση της καινοτομίας, της τεχνολογίας και την αξιοποίηση της ψηφιακής επανάστασης.
Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και η αντιμετώπιση του δεν είναι μια νέα μόδα της εποχής, ή ένα θέμα που αφορά μόνο τις πλουσιότερες χώρες και αποτελεί πολυτέλεια για τους υπολοίπους, ούτε φυσικά πρόκειται για “fake news” κατα τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και τους ομοϊδεάτες του. Πρόκειται για μια παγκόσμια απειλή, η οποία θα γιγαντώνεται και θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες κυρίως για τις γενιές που έρχονται και οι οποίες ήδη το αντιλαμβάνονται...
Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Διδάσκουσα στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών & Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος
