Με τη 16/2024 απόφασή της, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), αφού διαπίστωσε τη με αποδέκτη την ευρωβουλευτή ΜΑ μη θεσμικά προβλεπόμενη διακίνηση των e-mails αποδήμων εκλογέων από τους εκλογικούς καταλόγους αποδήμων, που τηρούνται στο Υπουργείο Εσωτερικών, δέχτηκε ότι αυτό αποτελεί παράβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που τιμωρείται σύμφωνα με τα άρθρα 5παρ.1,πα11 και 14 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ). Έτσι, επέβαλε σύμφωνα με το άρθρο 58 ΓΚΠΔ στο Υπουργείο Εσωτερικών πρόστιμο 400.000 ευρώ και εντολή συμμόρφωσης, ενώ στην ευρωβουλευτή επέβαλε πρόστιμο 40.000 ευρώ, ανέβαλε όμως την έκδοση απόφασης για τον Γραμματέα Αποδήμων του κόμματος της ΝΔ και για τη Ν.Δ.
Η απόφαση της ΑΠΔΠΧ ως προς το Υπουργείο Εσωτερικών, που είναι πρωτοφανής για τα ελληνικά χρονικά, γιατί είναι πρώτη φορά που η ΑΠΔΠΧ επιβάλλει σε κυβερνητικό φορέα πρόστιμο, κατέπληξε την κοινή γνώμη και έγινε αντικείμενο ευρύτατων συζητήσεων στα ΜΜΕ με πολιτικές προεκτάσεις ενόψει και των προσεχών ευρωεκλογών.
Η απόφαση έγινε δεκτή χωρίς σχόλια και με προφανή αμηχανία από την κυβερνητική πλευρά, αντίθετα, όμως, η πλευρά της αντιπολίτευσης προσπαθεί να εκμεταλλευθεί πολιτικά το γεγονός με τον ισχυρισμό, ότι ο Ελληνικός Λαός υποχρεώνεται να πληρώσει το ποσό των 400.000 ευρώ για σφάλματα του Υπουργείου Εσωτερικών και αποδίδει πολιτική ευθύνη στους ΥΠΕΣ και ιδιαίτερα στην παρούσα Υπουργό.
Η παραπάνω απόφαση είναι άμεσα εκτελεστή, αλλά υπόκειται σε αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ. Δεν γνωρίζω αν το ΥΠΕΣ θα ασκήσει αίτηση ακύρωσης, γιατί δεν έχει γνωστοποιήσει ακόμα την πρόθεσή του, αλλά πιστεύω, ότι η ευρωβουλευτής ΜΑ θα ασκήσει. Τα πρόστιμα που επιβάλει η ΑΠΔΠΧ θεωρούνται δημόσιο έσοδο, εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. και εισάγονται στον δημόσιο προϋπολογισμό και σε ειδικό κωδικό.
Ο ΓΚΠΔ της ΑΠΔΠΧ, που έχει ισχύ νόμου, ορίζει μεν ότι τα πρόστιμα, που επιβάλλει η Αρχή, εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, αλλά δεν ορίζεται πώς είναι δυνατόν να εισπραχθούν από δημόσιο φορέα και μάλιστα κυβερνητικό, που είναι το ΥΠΕΣ, κατά του οποίου δεν επιτρέπεται η αναγκαστική εκτέλεση. Άλλωστε στους προϋπολογισμούς των κυβερνητικών φορέων δεν προβλέπεται κονδύλιο για την καταβολή των προστίμων, γιατί τότε το κονδύλι αυτό έπρεπε να προβλεφθεί και χορηγηθεί από τον δημόσιο προϋπολογισμό στον οποίο μετά την καταβολή του θα εισαχθεί, δηλαδή τα χρήματα του προστίμου θα κάνουν λογιστικά βόλτα και θα ξαναμπούν στην ίδια τσέπη.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση το παραπάνω πρόστιμο δεν πρόκειται να πληρωθεί λόγω έλλειψης νομοθετικής πρόβλεψης. Συνεπώς, δεν υπάρχει ούτε γάτα ούτε ζημιά και μάλιστα του Δημοσίου, που την πληρώνει ο ελληνικός Λαός. Με βάση τη συλλογιστική αυτή, το πρόστιμο που επιβλήθηκε από την ΑΠΔΠΧ στο ΥΠΕΣ μόνο ως τη χρηματική καταβολή καταλήγει σε ad absurdum. Η απόφαση όμως της Αρχής στην οποία περιλαμβάνεται και εντολή συμμόρφωσης, συνιστά πράξη αποδοκιμασίας της πρακτικής του συγκεκριμένου δημοσίου φορέα για παράβαση των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των πολιτών, που ενέχει τεράστια προσωπική και πολιτική ευθύνη των αρμοδίων και αποτελεί έλλειμμα δικαίου στο κράτος δικαίου της χώρας μας.
Επομένως, η έλλειψη αποτελεσματικών κυρώσεων σε βάρος κυβερνητικών φορέων καθιστά τον ΓΚΠΔ της ΑΠΔΠΧ ατελή νόμο και πρέπει να μελετηθεί η συμπλήρωση του.
* O Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
