Της Ηλέκτρας Σιαλμά
Ένα καλοκαίρι σιωπηρό και ένα ακόμα πιο νωχελικό φθινόπωρο βρίσκεται στους πρόποδες του, με ατμόσφαιρα ακόμα ζεστή με κρούσματα να πολλαπλασιάζονται και με την τρίτη ηλικία σε κρίση πανικού και όχι μόνο. Τα παιδιά μας ετοιμάζονται φορώντας τις μάσκες και τις σάκες τους (ήκουσον ήκουσον) να ενταχθούν στο νέο σχολικό έτος. Τα ηλικιακά άκρα νοσούν από τον Μάρτιο και ο Γολγοθάς τους δεν έχει τέλος. Από την μία πλευρά το εκκρεμές ξεκινά από την αμφιταλαντευόμενη ψυχολογία των ανήλικων κι από την άλλη φτάνει με φόρα στην καταρρακωμένη ψυχή των υπερηλίκων. Ενώ κάπου λίγο πριν την μέση οι έφηβοι και οι νέοι αισθάνονται αγέρωχοι και άτρωτοι παρά τα νέα δεδομένα και ευτυχώς δηλαδή γιατί υπάρχει μια άτυπη μορφή ισορροπίας.
Σίγουρα οι εντατικές πήραν μια ανάσα.
Όμως δεν πήραν καμία ανάσα τα φαρμακευτικά σκευάσματα των ηρεμιστικών, των αγχολυτικών και των αντικαταθλιπτικών. Όσο η απόσταση μεγαλώνει και η ψαλίδα των μέτρων αυξάνεται, τόσο ο ηλικιακός ρατσισμός γίνεται πιο έντονος από ποτέ. Η τρίτη και η τέταρτη ηλικία ταλανίζονται ασταμάτητα. Η Γηριατρική ορίζει ως τέταρτη ηλικία τους υπερηλίκους άνω των 75 ετών. Στην χώρα μας και σε πολλές ακόμα μεσογειακές χώρες το ποσοστό των υπερηλίκων αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο με σημαντικότερες αιτιολογίες την διατροφή και το κλίμα.
Πάραυτα το γήρας από μόνο του είναι πληγή καθώς οι σωματικές αλλοιώσεις μας θυμίζουν ότι μεγαλώνουμε και οι απώλειες αγαπημένων προσώπων μας στοιχειώνουν.
«Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου
είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.
Δεν έχω εγκαρτέρησι καμιά.
(…) Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.-
Τα φάρμακα σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,
που κάμνουνε – για λίγο – να μη νοιώθεται η πληγή.»
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Σήμερα λοιπόν, οι λοιμωξιολόγοι όρισαν ως ευαίσθητες ομάδες τους υπερήλικες με σκοπό να τους προστατέψουν από τον καινούργιο κορωνοϊό. Δεν μας είπαν όμως πως τους προστατεύουν από τον κοινωνικό ρατσισμό που βιώνουν το τελευταίο εξάμηνο και το χειρότερο. Δεν μας είπαν πώς να τους προστατέψουμε από την κατάθλιψη που υπάρχει έτσι και αλλιώς σε μεγάλο ποσοστό στους γηραιότερους. Επιπλέον με την απομόνωση και τον ηλικιακό ρατσισμό η γεροντική κατάθλιψη κορυφώθηκε. Συνακολούθως τα ΚΑΠΗ θα είναι κλειστά για πολλούς μήνες ακόμα, οι έξοδοί τους περιορισμένοι και οι επισκέψεις πίσω από τζάμια με κρυμμένα τα πρόσωπα…
Η επαφή που χάσαμε με τους απόμαχους εργασιακά και διόλου συναισθηματικά αυτούς ανθρώπους της τρίτης και της τέταρτης ηλικίας , εκτός από την συγκίνηση που προκαλεί το πάθος τους για επικοινωνία, δηλαδή για ζωή. Ακόμα μεγαλύτερο θαυμασμό προκαλεί η ανάγκη τους για κοινωνικότητα και το υποβόσκον άγχος τους για το άγνωστο. Το πιο συγκλονιστικό είναι όταν τολμούν να κάνουν την αυτοκριτική τους… Πόσο δύσκολο είναι να κοιτάς πίσω, αναγνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος μπροστά για αλλαγές και αναδομήσεις ειδικά όταν η πανδημία σου σφίγγει ακόμα περισσότερο τον κλοιό.
Στην γειτονιά μου πριν από ένα μήνα ένας άνθρωπος στα 75 έτη, έγινε αυτόχειρας για λόγους που δεν θα μάθει ποτέ η οικογένεια του ή το προσφιλές περιβάλλον. Ήταν από αυτούς που από τον Μάρτιο μέχρι τότε, η μοναδική επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο ήταν η οθόνη της τηλεόρασης. Ο φόβος, η θλίψη, η μοναξιά, ο πόνος ποιός άραγε ήταν το κίνητρο να αποχαιρετήσει την ζωή του? Την ζωή που άκουγε πως η Πολιτεία του προστάτευε κλείνοντας τον στο διαμέρισμα του και απομονώνοντας τον στο έπακρο;
Έστω και καθυστερημένα τώρα περισσότερο από ποτέ κρίνεται απαραίτητο να αλλάξουν τα περιεχόμενα της ειδησεογραφικής ενημέρωσης. Χρειάζεται ισορροπία στην πληροφόρηση γιατί αλλιώς η ελπίδα θα καταρρέει και η ψυχή θα απελπίζεται.
Το φθινόπωρο οργισμένο και ο χειμώνας βαρύθυμος… και το δάκρυ των υπερήλικων βουβό.
* Ηλέκτρα Σιαλμά MSc,Ψυχοθεραπεύτρια, www.elektrasialma.gr
