Του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Πόσο κατέστρεψε το τραπεζικό σύστημα ο Αλέξης Τσίπρας; Ολοκληρωτικά! Το έκανε «επίτηδες»; Στο όνομα μια «αγράμματης αριστεροσύνης»; Δεν το πιστεύω. Ένας πραγματικός, ευρωπαίος αριστερός, έχει μάθει να ξεχωρίζει το «σύστημα» και την χρησιμότητά του και δεν το μπερδεύει με τους «τραπεζίτες». Μπορεί να θυμώνει όσο θέλει με το «μεγάλο κεφάλαιο», αλλά προστατεύει τις βασικές λειτουργίες της οικονομίας. Γνωρίζει, συχνά καλύτερα και από τους «δεξιούς» πολιτικούς αντιπάλους του, ότι το μόνο που θα συμβεί σε μια οικονομία χωρίς πιστωτική διαμεσολάβηση είναι να βυθιστεί σαν πέτρα. Με κόστος για το λαό τεράστιο και οριστικό.
Ο κ. Τσίπρας προκάλεσε τετραπλή ζημιά. Λογιστική: έχασε δισεκατομμύρια από το χρήμα που είχαν ήδη χρεωθεί οι φορολογούμενοι, σημερινοί και αυριανοί με αποτέλεσμα να αυξήσει αναίτια το δημόσιο χρέος. Παραγωγική: χάθηκαν δισεκατομμύρια νέων πιστώσεων, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλές μονάδες ΑΕΠ· λόγω capital controls χάθηκαν καταθέσεις και απομακρύνθηκαν επενδυτές· επιπλέον το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχασε όλες (σχεδόν) τις θυγατρικές του, που ήσαν προκεχωρημένα φυλάκια διπλωματικής κι εθνικής επιρροής στον γεωπολιτικό μας χώρο. Δημοσιονομική: το κράτος παραιτήθηκε υπέρ των τραπεζών από την είσπραξη φόρων, για κάποιο απώτερο μέλλον, ενώ χάθηκαν δισεκατομμύρια φορολογικών εισπράξεων που θα προέκυπταν από το νέο ΑΕΠ. Κοινωνική: κατέστρεψε χιλιάδες θέσεις εργασίας και παγίδεψε στην πιο σκληρή μέγγενη αέναων χρεών κοντά 200.000 οικογένειες (μόνον για στεγαστικά με υποθήκη α’ κατοικίας), επαυξάνοντας τον κίνδυνο πτώχευσης για όσους πίστευαν τα ψέμματα με τα «Δεν πληρώνω» και την «σεισάχθεια».
Οδηγός των επιλογών Τσίπρα υπήρξε, σταθερά κι αμετανόητα, ο αφόρητος και καταστροφικός λαϊκισμός. Φάνηκε κατά το ιστορικά αποτρόπαιο πρώτο εξάμηνο 2015, όπως αποδεικνύεται από τις σαφείς οδηγίες που έδινε στον Γιάνη Βαρουφάκη. Επιβεβαιώθηκε με την διαπραγμάτευση του Τρίτου Μνημονίου και την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπως αποδεικνύεται από τις οδηγίες που έδωσε στον αντιπρόεδρο Γιάννη Δραγασάκη. Οδήγησε σε απώλεια πάμφθηνου χρήματος (QE), όπως αποδεικνύεται από τις οδηγίες που έδωσε στον Ευκλείδη Τσακαλώτο πριν την πρώτη αναθεώρηση του τρίτου μνημονίου. Παγίδευσε τους φορτωμένους με «κόκκινα» δάνεια δανειολήπτες, όπως αποδεικνύεται από τις εντολές που έδωσε στον Γιώργο Σταθάκη. Παρότρυνε πολιτικά τον δικαστικό διωγμό των τραπεζικών στελεχών, όπως αποδεικνύεται από τις ενέργειες του «παραδικαστικού» αλά Ρασπούτιν στον τραπεζικό χώρο, παρά, μάλιστα, την τζούφια εξεταστική στη Βουλή με τους βουλευτές του να ρεζιλεύονται με ερωτήσεις που τους έγραφαν τα τρολ των κομματικών τους μήντια. Απέρριψε το σχέδιο Τσακαλώτου/Στουρνάρα για την μαζική απαλλαγή των παγιδευμένων/καταχρεωμένων μικρών επιχειρηματιών και ευάλωτων νοικοκυριών με παράλληλη μερική διαγραφή των χρεών τους και διάσωση των υποθηκευμένων ιδιοκτησιών τους.
Τα περιστατικά, συγκεκριμένα και διαφανή, δεν επιδέχονται πολλαπλών ερμηνειών. Ο κ. Τσίπρας ενήργησε και, ακόμη χειρότερα, συνεχίζει να συμπεριφέρεται ως το καλύτερο «παπαγαλάκι» του πιο καταστροφικού λαϊκισμού. Κρίμα!
Ας δούμε μερικά, μόνον, γεγονότα. Στις πρώτες εβδομάδες διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ απορρίπτει την τίμια λύση εξόδου από το δεύτερο μνημόνιο και εξαπατά τον Βαρουφάκη, την Επιτροπή, το Eurogroup και τον Ντράγκι (ΕΚΤ). Συμφωνεί, αρχικώς, σε σειρά μέτρων εξόδου από το δεύτερο μνημόνιο, που θα μας εξασφάλιζαν επιστροφή της εμπιστοσύνης, συμμετοχή στο πρόγραμμα πιστωτικής διευκόλυνσης για νέα δάνεια και νέες επενδύσεις της ΕΚΤ (QE) σε ελληνικά ομόλογα, ευχερή αναχρηματοδότηση των τραπεζών και αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελληνικής Δημοκρατίας με παράλληλη έξοδο στις διεθνείς αγορές.
Προκάλεσε, τέλος της άνοιξης 2015, σφοδρό χτύπημα στις καταθέσεις, ιδίως με την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, ενώ έδωσε πραγματική υπόσταση στην απειλή Grexit. Με αποτέλεσμα να κάνουν φτερά από τους ελληνικούς λογαριασμούς 59 δισεκατομμύρια ευρώ σε όφελος γερμανικών, ελβετικών και λουξεμβουργιανών τραπεζών, να βάζει ο κόσμος, πανικόβλητος, τα χρήματα του σε σεντούκια και να καταρρεύσει το εμπόριο. Μείναμε στο ευρώ μόνον χάρις στην εθνική ψήφο της Νέας Δημοκρατίας. Οι τράπεζες διασώθηκαν από τον ευρωμηχανισμό Έκτακτης Χρηματοδότησης (ELA), με τη μεταφορά ρευστού χρήματος 87 δισεκατομμυρίων. Σημειώστε ότι το ELA που είχε στηρίξει τις τράπεζες στην αρχική φάση της κρίσης είχε μηδενιστεί το 2014. Η διευκόλυνση σε ρευστό, που οφείλεται αποκλειστικά στα τραγικά λάθη του πρώτου εξαμήνου ’15, κόστισε τουλάχιστον 2,5 δισεκατομμύρια στις τράπεζες, δηλαδή στους φορολογουμένους
Η άνοδος Τσίπρα-Καμμένου οδήγησε σε τεράστια απώλεια της αξίας των μετοχών που πήρε το κράτος ως αντάλλαγμα των αρχικών δανείων που διέσωσαν τις τράπεζες: από 33 δις. Τον Ιούλιο 2014 έπεσαν στα 750 εκατ. όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε την Τρίτη ανακεφαλαιοποίηση. Το έκανε μάλιστα με τον χειρότερο τρόπο: προκειμένου να βάλει όσο γίνεται λιγότερα χρήματα (τελικά πληρώσαμε 5,4 δις.) έδωσε τον έλεγχο σε ξένους κεφαλαιούχους, σε εξευτελιστικές τιμές. Οι τραγικά λανθασμένες ενέργειες εμπόδισαν τελικά τις τράπεζες να προχωρήσουν γρήγορα σε διαγραφές δανείων, εξέλιξη που θα απελευθέρωνε ταχύτατα τα περισσότερα προβληματικά δάνεια α’ κατοικίας, ιδίως για όσους είχαν πραγματική ανάγκη.
Χωρίς τράπεζες και με την πρόσθετη φορολογική λιτότητα που έφερε το τρίτο μνημόνιο, η οικονομία μπήκε σε νέα ύφεση. Μαζί χάθηκαν και οι ευκαιρίες να μπουν νέες πιστώσεις πολλών δισεκατομμυρίων, που θα δημιουργούσαν νέες δουλειές και θα διευκόλυναν την «αυτόματη» εξυπηρέτηση τουλάχιστον του ενός τρίτου των «κόκκινων» δανείων.
Μέχρι την τελευταία στιγμή, πριν τις εκλογές του Ιουλίου 2019, κι ενώ είχε συμφωνήσει αρχικώς, όπως απέδειξε με τα μυστικά έγγραφα που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στη Βουλή, ο κ. Τσίπρας αντιτάχθηκε στο σχέδιο διάσωσης των δανειοληπτών, ειδικά για την α’ κατοικία, κι εμπόδισε την ανάσταση του τραπεζικού συστήματος. Απέρριψε το σχέδιο Τσακαλώτου, που προέβλεπε την χρησιμοποίηση μέρους του μνημονιακού δανείου (με ποσό που υπολογιζόταν σε 12 δισεκατομμύρια, όπως και ο ίδιος αποδέχεται πλέον. Υποτάχθηκε στην απαίτηση των δανειστών να κλειδώσει στο σεντούκι/μαξιλάρι ένα πρόσθετο δάνειο που δεν χρειαζόμασταν (για το οποίο πληρώνουμε 234 εκατομμύρια κάθε χρόνο) απλώς και μόνον για να νιώσουν ασφαλείς οι …Γερμανοί. Το σωστό ήταν να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση για να μπορέσουν οι τράπεζες να ρυθμίσουν/διαγράψουν ταχύτατα τα «κόκκινα» δάνεια. Ούτε θα ξοδευόταν ποτέ, ούτε θα πήγαινε σε δήθεν ανακεφαλαιοποίηση, όπως ψευδώς και εν γνώση του ισχυρίζεται. Το «Σχέδιο Ηρακλής», που ψηφίστηκε πριν λίγο καιρό, θα επιχειρήσει, τελικά, να το ίδιο, με άλλο τρόπο (έκδοση εγγυήσεων από το κράτος). Καθυστερήσαμε όμως εξαιτίας του κ. Τσίπρα δύο χρόνια.
Τέλος, καμία σχέση δεν υπάρχει μεταξύ του σχεδίου διάσωσης των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, για το οποίο θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί μέρος του μνημονιακούς δανείου, και τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος με την κατάθεση σε καταπιστευτικό (εγγυοδοτικό δηλαδή…) τραπεζικό λογαριασμό ποσού 12 δισεκατομμυρίων όπως ψευδώς επαναλαμβάνει ο κ. Τσίπρας. Είναι ντροπή για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επιμένει ψευδόμενος όταν συστηματικά διαψεύδεται με αδιάσειστα στοιχεία από τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αφού ουδέποτε άνοιξε τέτοιος λογαριασμός.
Η προπαγανδιστική προσπάθεια να αποκρυβούν οι ευχερώς αποτιμούμενες σε χρήμα ευθύνες του τέως πρωθυπουργού δικαιολογείται ίσως ενόψει της κατάθεσης από την κυβέρνηση του νέου πτωχευτικού δικαίου για ιδιώτες. Πρόκειται για μια πραγματιστική και δυναμική λύση στο άγος των κόκκινων δανείων με ταυτόχρονη αποκατάσταση της πιστωτικής επέκτασης και ανέξοδης διάσωσης του τραπεζικού συστήματος, έστω την τελευταία στιγμή. Και αυτό το σχέδιο ήταν σχεδόν έτοιμο και αυτό το νέο νομικό εργαλείο για τους τίμιους δανειολήπτες μπορούσε να έχει ψηφιστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Τσίπρας προτίμησε να αφήσει τους πολίτες αυτούς παγιδευμένους στα δάνεια με την ελπίδα να ξαναπάρει την ψήφο τους. Αυτή την φορά δεν τον πίστεψαν. Η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να αποδείξει -και προφανώς δεν θα του χαριστεί- ότι το νέο πλαίσιο προστασίας της α’ κατοικίας αλλά και όλων όσων είναι παγιδευμένοι θα κάνει τη διαφορά,. Ο τόπος θα πάρει μπροστά. Αυτό φοβάται ο κ. Τσίπρας και γι αυτό βυθίζεται στη λάσπη του λαϊκισμού.
Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου είναι δημοσιογράφος και βουλευτής (Ν.Δ.)
