Του Θανάση Γκαβού
Οι επιστημονικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης Τζόνσον ενεργούν με βάση τρία δεδομένα ή υποθέσεις εργασίας: ότι η κορύφωση της επιδημίας στη χώρα θα σημειωθεί περί τα μέσα Μαΐου, ότι ο κορωνοϊός θα επανέλθει το χειμώνα μετά από μια ύφεση το καλοκαίρι και ότι το εθνικό σύστημα υγείας NHS δεν έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί απότομη αύξηση των σοβαρών κρουσμάτων.
Αυτό που λένε, λοιπόν, και αυτό που εφαρμόζει η κυβέρνηση, είναι ότι αν τα αυστηρά μέτρα που βλέπουμε στην υπόλοιπη Ευρώπη εφαρμοστούν πρώιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν έρθει η κορύφωση της επιδημίας ο κόσμος θα έχει κουραστεί και δε θα τηρεί πλήρως τους όρους κοινωνικής απομόνωσης.
Με τη λήψη των μέτρων σταδιακά, στη βέλτιστη για το κάθε μέτρο χρονική στιγμή, η πρόβλεψη (ή η ελπίδα) είναι ότι ο αριθμός των κρουσμάτων θα κατανεμηθεί πιο ομοιόμορφα κατά τη χρονική περίοδο που διαρκεί η έξαρση του ιού, ότι δηλαδή θα «επιπεδοποιηθεί η καμπύλη» του αριθμού των κρουσμάτων και τη στιγμή της προβλεπόμενης κορύφωση της επιδημίας δε θα έχουμε απότομη εκτίναξη των κρουσμάτων όπως στην Ιταλία.
Με τον τρόπο αυτό το NHS θα μπορέσει να διαχειριστεί καλύτερα τα σοβαρά περιστατικά και να γλιτώσει θανάτους.
Την ίδια ώρα, όσο αναπόφευκτα ο ιός θα προσβάλλει τον πληθυσμό, θα χτίζεται η λεγόμενη «ανοσία της αγέλης», δηλαδή θα νοσήσει ένα ποσοστό του πληθυσμού επαρκές (τουλάχιστον το 60% όπως έχουν πει οι επιστημονικοί σύμβουλοι) για να καθίσταται δύσκολη πλέον η μετάδοση του ιού σε όσους δεν έχουν νοσήσει. Η εκτίμηση είναι ότι με την απομόνωση των ευπαθών ομάδων που σχεδιάζεται να ισχύσει περί τα τέλη του μήνα αυτοί που θα προσβληθούν θα είναι εκείνοι που θεωρητικά μπορούν καλύτερα να αντέξουν τα συμπτώματα.
Επομένως, η θεωρία περί «ανοσίας της αγέλης» αφορά κυρίως την προστασία έναντι του δεύτερου κύματος του κορωνοϊού που αναμένεται μετά από το καλοκαίρι.
Σημειωτέον ότι μετά από τις επικρίσεις που δέχθηκε η κυβέρνηση όταν φάνηκε από την ερμηνεία διαφόρων δηλώσεων πως «επιδιώκει» την οικοδόμηση της ανοσίας της αγέλης, ο Υπουργός Υγείας δήλωσε ότι δεν πρόκειται για κάτι που είναι μέρος του σχεδίου των αρχών αλλά για απότοκο κάθε επιδημίας.
Για πολλούς επιστήμονες και εδώ στη Βρετανία όλο το παραπάνω είναι μία ριψοκίνδυνη προσέγγιση από η στιγμή που δε γνωρίζουμε πλήρως την επιδημιολογική συμπεριφορά του Covid-19, αν θα μεταλλαχθεί ή αν όποιος προσβάλλεται αποκτά πράγματι ανοσία.
Επί του πρακτέου, το βασικό ερώτημα είναι γιατί ακόμα και αν οι προβλέψεις για τη στιγμή της κορύφωσης της επιδημίας είναι σωστές δε λαμβάνονται τώρα μέτρα ώστε να είναι ο κόσμος πιο σίγουρος για τον περιορισμό των κρουσμάτων.
Η απάντηση από τις αρχές είναι αυτό που προαναφέρθηκε, ότι δηλαδή θα επέλθει κόπωση, ότι δεν είναι εύκολο για κάποιον να μείνει απομονωμένος για 10, 12, 14 εβδομάδες.
Επίσης, η κυβέρνηση θέλει να κρατήσει ανεπηρέαστη για όσο περισσότερο διάστημα θεωρεί ότι της επιτρέπει η εξάπλωση του ιού την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα.
Στο ίδιο ερώτημα, ωστόσο, υπεισέρχεται και ένας ακόμα παράγοντας, η κατά πώς φαίνεται αδυναμία του NHS να διεξάγει σε βάθος χρόνου τον τεράστιο αριθμό εξετάσεων για τον κορωνοϊό που έχουμε δει π.χ. στη Νότια Κορέα. Αυτή η αδυναμία, την οποία εμμέσως παραδέχθηκε υπουργός της κυβέρνησης το πρωί της Δευτέρας, ίσως εξηγεί σε ένα βαθμό και την απόφαση για μία διαφορετική προσέγγιση.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το απόρρητο έγγραφο του Public Health England που αποκαλύπτει ο Guardian, εξετάσεις δε θα γίνονται πλέον ούτε στους γιατρούς ούτε στους νοσηλευτές στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά του κορωνοϊού. Μόνο όσοι έχουν σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις και είναι ήδη στο νοσοκομείο είναι βέβαιο ότι θα εξετάζονται για τον νέο κορωνοϊό.
Το άλλο βασικό ερώτημα είναι γιατί δεν κλείνουν τα σχολεία. Η απάντηση μέχρι στιγμής είναι ότι τα παιδιά φαίνεται πως περνούν πιο ήπια τη νόσο, ότι αν μείνουν σπίτι θα κρατήσουν σπίτι και εργατικό δυναμικό από «αναγκαίες υπηρεσίες και κρίσιμες υποδομές» ή θα περνούν τη μέρα με τον ευπαθή παππού και την ευπαθή γιαγιά.
Τίθεται επίσης το ερώτημα γιατί αν έχει ληφθεί η απόφαση να «αφεθεί» ένα κομμάτι του υγιούς πληθυσμού να νοσήσει δεν έχουν ακόμα ληφθεί μέτρα προστασίας για τους ηλικιωμένους. Η απάντηση είναι ότι για τους ηλικιωμένους δεν είναι και τόσο εύκολος όσο ίσως ακούγεται ο αυτοπεριορισμός στο σπίτι. Η μοναξιά, η απραξία και η έλλειψη βοήθειας από άλλους για βασικές ανάγκες είναι παράγοντες που συντελούν σημαντικά στο θάνατο ηλικιωμένων. Για αυτό η απομόνωσή τους θα πρέπει να γίνει όταν είναι η κατάλληλη στιγμή και μέχρι τότε θα πρέπει να τηρούνται οι κανόνες της καλής υγιεινής και της κοινής λογικής για την προστασία τους.
Ένα άλλο ερώτημα, ωστόσο, που δε μοιάζει να έχει απάντηση, είναι γιατί η κυβέρνηση δεν έχει ενεργοποιηθεί νωρίτερα για την ενίσχυση του NHS. Μόνο εδώ και δυο-τρεις μέρες ακούγονται πληροφορίες για πρόθεση ταχύρρυθμης επανεκπαίδευσης γιατρών για να μπορούν αποτελεσματικότερα να αντιμετωπίσουν αναπνευστικές λοιμώξεις ή για έκκληση προς μεγάλες εταιρείες να αλλάξουν τη γραμμή παραγωγής τους για να πολλαπλασιάσουν τον ανεπαρκέστατο αριθμό των 5.000 διαθέσιμων αναπνευστήρων που έχει το NHS.
