Ο επικεφαλής της Tesla και του ιστότοπου κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter), Ίλον Μασκ, ανέφερε τον περασμένο μήνα σε συγκέντρωση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη Νέα Υόρκη ότι θα ήταν εφικτό να περικοπούν «τουλάχιστον 2 τρισ. δολάρια» από τις κυβερνητικές δαπάνες των ΗΠΑ με την καταπολέμηση της «σπατάλης».
Ο Μασκ διορίστηκε πλέον από τον Τραμπ ως συν-επικεφαλής της νέας Υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, γεγονός που του δίνει την ευκαιρία να προσπαθήσει να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά του, όπως σημειώνει το BBC σε ανάλυσή του.
Κατά το πιο πρόσφατο έτος χρήσης (από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024) η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ δαπάνησε 6,75 τρισ. δολάρια σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι οι προτεινόμενες από τον Μασκ περικοπές ύψους 2 τρισ. δολαρίων θα αντιστοιχούσαν σε περικοπή περίπου 30% των συνολικών δαπανών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης - γνωστές και ως εθνικές δαπάνες σε άλλες χώρες.
Πόσο ρεαλιστική είναι όμως η πρόταση του Μασκ;
Για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό, πρέπει να εξεταστούν οι δαπάνες.
Περίπου 880 δισ. δολάρια (το 13% των συνολικών δαπανών της αμερικανικής κυβέρνησης) πηγαίνουν σε πληρωμές τόκων για το χρέος, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή η δαπ'ανη δεν μπορεί να μειωθεί χωρίς να χρεοκοπήσει η αμερικανική κυβέρνηση.
Περίπου 1,46 τρισ. δολάρια (22%) πηγαίνουν στην Κοινωνική Ασφάλιση, η οποία σημαίνει κυρίως συντάξεις για τους Αμερικανούς που έχουν υπερβεί την ηλικία συνταξιοδότησης. Πρόκειται για μια δαπάνη η οποία είναι «υποχρεωτική», δηλαδή πρέπει να δαπανηθεί βάσει νόμου για όσους έχουν το δικαίωμα.
Άλλες μεγάλες υποχρεωτικές κρατικές δαπάνες περιλαμβάνουν το Medicare - ένα χρηματοδοτούμενο από την κυβέρνηση πρόγραμμα ασφάλισης υγείας που εξυπηρετεί κυρίως Αμερικανούς ηλικίας άνω των 65 ετών.
Οι λεγόμενες «διακριτικές» δαπάνες της αμερικανικής κυβέρνησης - δαπάνες που δεν κατοχυρώνονται μόνιμα στο νόμο αλλά πρέπει να ψηφίζονται ετησίως από τους Αμερικανούς νομοθέτες - περιλαμβάνουν την άμυνα (874 δισ. δολάρια, 13%), τις μεταφορές (137 δισ. δολάρια, 2%) και την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την απασχόληση και τις κοινωνικές υπηρεσίες (305 δισ. δολάρια, 5%).
Συνολικά, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, οι διακριτικές δαπάνες αντιστοιχούν περίπου στο 25% του συνόλου του έτους χρήσης 2023, με περισσότερες από τις μισές από αυτές να πηγαίνουν στην άμυνα.
Θεωρητικά, οι διακριτικές δαπάνες θα ήταν ευκολότερο να περικοπούν από την κυβέρνηση Τραμπ από ό,τι οι υποχρεωτικές δαπάνες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι ο Μασκ - και ο συν-επικεφαλής του στη νέα Υπηρεσία Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, Βίβεκ Ραμασουάμι - θα πετύχουν την εξοικονόμηση πόρων από την καταπολέμηση της κυβερνητικής γραφειοκρατίας, την περικοπή των υπερβολικών ρυθμιστικών κανονισμών και την αναδιάρθρωση των κυβερνητικών υπηρεσιών. Σε συνέντευξή του στο BBC τον Απρίλιο του 2023, ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι μείωσε το προσωπικό του X από 8.000 σε 1.500 μετά την εξαγορά του κοινωνικού δικτύου το 2022.
Ωστόσο, αν το σύνολο των 2 τρισ. δολαρίων για την εξοικονόμηση δαπανών της αμερικανικής κυβέρνησης που στοχεύει τώρα ο Μασκ προερχόταν από διακριτικές δαπάνες, οι αναλυτές υπολογίζουν ότι ολόκληρες υπηρεσίες - από τις μεταφορές, τη γεωργία και την εσωτερική ασφάλεια - θα έπρεπε να κλείσουν εντελώς. Οι διακριτικές δαπάνες αντιπροσώπευαν μόνο 1,7 τρισ. δολάρια το 2023.
Ο Μασκ δεν έχει διευκρινίσει αν θα στοχεύσει στην εξοικονόμηση 2 τρισ. δολαρίων σε ένα μόνο έτος ή σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αλλά πολλοί Αμερικανοί ειδικοί στα δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι κατ' αρχήν υπέρ της μείωσης των κυβερνητικών δαπανών των ΗΠΑ, είναι επιφυλακτικοί ως προς την εξεύρεση περικοπών τέτοιας κλίμακας στο εγγύς μέλλον, χωρίς είτε να καταρρεύσει η παροχή σημαντικών κυβερνητικών λειτουργιών είτε να προκληθεί μεγάλη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης.
Αφού ανέλαβαν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων το 2022, οι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες αγωνίστηκαν να περάσουν νομοθεσία για σημαντικά μικρότερες περικοπές ύψους 130 δισ. δολαρίων στις διακριτικές κυβερνητικές δαπάνες, αφού συνάντησαν την αντίθεση άλλων Ρεπουμπλικάνων.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε προεκλογική εκστρατεία με την ατζέντα να καταστήσει την κοινωνική ασφάλιση πιο γενναιόδωρη οικονομικά, καταργώντας τον φόρο εισοδήματος που καταβάλλεται σε αυτήν. Και, όσον αφορά την άμυνα, ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα κατασκευάσει μια «αντιπυραυλική ασπίδα σιδερένιου θόλου (iron dome)» γύρω από την Αμερική, υπονοώντας μεγαλύτερες δαπάνες σε αυτόν τον τομέα και όχι περικοπές.
Οι συνολικές δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ ως ποσοστό της αμερικανικής οικονομίας το 2024 ήταν περίπου 23% σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, σημαντικά μικρότερο μερίδιο από τις κυβερνητικές δαπάνες σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος των κυβερνητικών δαπανών στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των σχολικών δαπανών, γίνεται σε πολιτειακό και όχι σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει προβλέψει ότι οι συνολικές «γενικές κυβερνητικές δαπάνες» των ΗΠΑ, οι οποίες περιλαμβάνουν τις δαπάνες των επιμέρους πολιτειών, θα αντιστοιχούν στο 37,5% του ΑΕΠ το 2024, σε σύγκριση με το 43% στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 48% στη Γερμανία και το 57% στη Γαλλία.
Πηγή: skai.grΔιαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
