Ο δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ επελέγη από τον Ντόναλντ Τραμπ να ηγηθεί του νέου Υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (Doge).
Με ανακοίνωσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε ότι ο Μασκ μαζί με τον πρώην Ρεπουμπλικανό υποψήφιο για την προεδρία Βίβεκ Ραμασουάμι, «θα εξαλείψουν την κυβερνητική γραφειοκρατία, θα μειώσουν τους κανονισμούς, θα περικόψουν τις δαπάνες και θα αναδιαρθρώσουν τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες».
Πρόκειται για έναν ρόλο για τον οποίο ο επιχειρηματίας της τεχνολογίας έχει αναμφισβήτητα εμπειρία λόγω των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων, ενώ έχει ταχθεί επανειλημμένως υπέρ της ανάληψης συγκεκριμένων κυβερνητικών πρωτοβουλιών, όπως αναφέρει το BBC.
Ωστόσο, ο ρόλος αναμένεται, επίσης, να αυξήσει την επιρροή του στην κυβερνητική πολιτική και να έχει πρόσβαση στους ρυθμιστικούς κανόνες που διέπουν και τις επιχειρήσεις του.
Ο Μασκ είπε σε συγκέντρωση του Τραμπ τον Οκτώβριο ότι εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός της αμερικανικής κυβέρνησης θα μπορούσε να μειωθεί κατά «τουλάχιστον» 2 τρισ δολάρια ενώ επαναλάμβανε συχνά ότι ο αριθμός των κρατικών υπαλλήλων επίσης θα πρέπει να συρρικνωθεί σημαντικά.
Από την άλλη, ο Ραμασουάμι έχει προτείνει σχέδια για την κατάργηση ορισμένων ομοσπονδιακών υπηρεσιών, όπως το Υπουργείο Παιδείας, τη Ρυθμιστική Επιτροπή Πυρηνικών, την Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων και το FBI.
Από το Twitter στο νέο X
Ο τρόπος με τον οποίο ο Μασκ διευθύνει τις δικές του εταιρείες μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για το τι μπορούν να περιμένουν οι Αμερικανοί ότι θα κάνει.
Τον Οκτώβριο του 2022, ο Μασκ ανέλαβε την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Twitter - την οποία μετονόμασε σε X - σε μια συμφωνία 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ώστε να «αποκαταστήσει τις πολιτικές εποπτείας περιεχομένου και την απαγόρευση χρηστών που είχαν παραβιάσει τους κανόνες της μέσω της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης».
Μεταξύ των χρηστών που επανέφερε ήταν ο Τραμπ, ο οποίος είχε αποκλειστεί μετά την εξέγερση στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021, αφού συνέχισε να ισχυρίζεται τα περί νοθείας στις εκλογές του 2020.
Η εξαγορά από τον Μασκ επέφερε ριζικές αλλαγές στην εταιρεία.
Μείωσε το εργατικό δυναμικό του Χ από περίπου 8.000 σε 1.500. Τον Απρίλιο του 2023, είπε στο BBC ότι το σκεπτικό του ήταν ότι «αν βυθιστεί ολόκληρο το πλοίο, τότε κανείς δεν θα έχει δουλειά».
Μετά την αποχώρηση πολλών διαφημιστών λόγω της χαλάρωσης των πολιτικών για τη ρητορική, ο επιχειρηματίας χρησιμοποίησε επίσης εφαρμογές του ιστότοπου για να αυξήσει τα έσοδα.
Το X άρχισε να εκδίδει σήματα επαλήθευσης μόνο σε όσους πλήρωναν την αρχική τιμή των 8 δολαρίων (7,38 ευρώ) ανά μήνα, γι' αυτό και αφαίρεσε τα σήματα επαλήθευσης από πολλές διασημότητες και άλλους εξέχοντες λογαριασμούς.
Όμως αυτές οι αλλαγές είχαν κάποιες ανεπιθύμητες συνέπειες.
Μετά την κατακραυγή, το Χ χορήγησε χρυσά ή ασημένια ticks σε επώνυμους και επίσημους λογαριασμούς για να αποφευχθεί η σύγχυσή τους με πλαστούς.
Η παροχή κινήτρων στους χρήστες με μερίδιο στα διαφημιστικά έσοδα έδωσε επίσης τη δυνατότητα στα λεγόμενα bot να κερδίσουν χρήματα δημοσιεύοντας περιεχόμενο που δημιουργήθηκε αυτόματα για να αποκτήσουν περισσότερες αλληλεπιδράσεις. Ο Μασκ είπε ότι η ομάδα του έχει επανειλημμένα εκκαθαρίσει λογαριασμούς bot.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές του έχουν δώσει έμφαση στη ρητορική μίσους και στην παραπληροφόρηση - αν και ο ίδιος έχει υποστηρίξει ότι ο ιστότοπος είναι πολιτικά ουδέτερος.
«Ως επιχειρηματίας, ο Μασκ προσπάθησε να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα στις δικές του επιχειρήσεις», λέει ο Thomas Gift, καθηγητής πολιτικών επιστημών και διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής των ΗΠΑ στο University College του Λονδίνου.
Προσθέτει ότι αν και ο πρωταρχικός ρόλος του Μασκ θα είναι «να μειώσει τη γραφειοκρατία στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ», η θέση του θα του δώσει επίσης επιρροή στη νέα κυβέρνηση.
«Ενώ ο ρόλος του στο Υπουργείο Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης θα είναι πιο άτυπος, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχει την υποστήριξη του Τραμπ - τουλάχιστον προς το παρόν».
Η εμπλοκή των επιχειρήσεών του
Το ακρωνύμιο της υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, Doge, έχει αναφορά σε ένα meme coin που έδωσε το όνομά του στο κρυπτονόμισμα Dogecoin.
Ο Κρίστοφερ Φελπς, καθηγητής σύγχρονης πολιτικής ιστορίας των ΗΠΑ, λέει ότι το όνομα είναι «ένα νεύμα στην απορρύθμιση των κρυπτονομισμάτων που είναι μέρος αυτού που θα κάνουν». Οι τιμές των κρυπτονομισμάτων αυξήθηκαν μετά την εκλογή του Τραμπ καθώς εκτιμάται ότι ο νέος πρόεδρος θα προσφέρει ένα χαλαρό ρυθμιστικό περιβάλλον .
Όμως, οι θέσεις του Μασκ μπορεί επίσης να οφείλονται εν μέρει στα εμπόδια που θα ήθελε να εξαλείψει σε άλλα επιχειρηματικά εγχειρήματα του: την εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων Tesla και την εταιρεία πυραύλων SpaceX.
Η Tesla έχει κατηγορηθεί επανειλημμένως από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι προσπαθεί να αποτρέψει το συνδικαλισμό των εργαζομένων της - κάτι που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι αντίθετο με την ομοσπονδιακή νομοθεσία.
Ο Μασκ, του οποίου η περιουσία εκτιμάται σε 290 δισεκατομμύρια δολάρια, έχει δηλώσει ότι «δεν είναι εναντίον όλων των συνδικάτων», αλλά ότι το συνδικάτο εργαζομένων αυτοκινήτων «έχει καταστρέψει την παραγωγικότητα των εταιρειών και κατ΄επέκταση την ικανότητά της να ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό».
Τον Σεπτέμβριο ο Μασκ απείλησε να μηνύσει την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας για τα σχέδιά της να επιβάλει πρόστιμο 633.000 δολαρίων στην εταιρεία του SpaceX για πιθανές παραβιάσεις αδειών που σχετίζονται με ορισμένες από τις εκτοξεύσεις πυραύλων της από το Cape Canaveral στη Φλόριντα. Κατηγόρησε τον οργανισμό για «ρυθμιστική υπέρβαση».
Έχει επίσης πει επανειλημμένα ότι το πρόγραμμα Starship του SpaceX στοχεύει στον αποικισμό του Άρη.
Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο, έγραψε ότι αυτό ήταν πιθανό μόνο «εφόσον δεν αποτελέσει εμπόδιο η γραφειοκρατία» και ισχυρίστηκε ότι η Υπηρεσία Αποτελεσματικότητας είναι «ο μόνος δρόμος για την επέκταση της ζωής πέρα από τη Γη».
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν τελικά το κίνητρό του είναι τα διάφορα επιχειρηματικά του συμφέροντα που εδρεύουν στις ΗΠΑ;
Ο Μασκ «θα επωφεληθεί προσωπικά από την απορρύθμιση που διαφημίζει», λέει ο καθηγητής Φελπς, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι το να βάζεις κάποιον που είναι δισεκατομμυριούχος και διευθύνει μεγάλες εταιρείες επικεφαλής ενός ομοσπονδιακού σχεδίου απορρύθμισης είναι εκ φύσεως συγκρουσιακό."
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μασκ έχει σημαντικά συμφέροντα στο ρυθμιστικό τοπίο των ΗΠΑ ως αποτέλεσμα των πολλών επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων», λέει ο καθηγητής Γκιφτ.
«Ταυτόχρονα, είναι δύσκολο να υποστηρίξουμε ότι αυτό είναι το μόνο κίνητρο που τον οδηγεί.
«Ο Μασκ έχει αναλάβει τεράστιους προσωπικούς και πολιτικούς κινδύνους για τον Τραμπ και πολλές από τις δραστηριότητές του όπως και η ρητορική του φαίνεται να αντικατοπτρίζουν ένα άτομο ιδεολογικά αφοσιωμένο στους σκοπούς που πιστεύει».
Ο καθηγητής Βάνταν συμφωνεί: «Σαφώς έχει κολλήσει στο παιχνίδι και υπάρχει προσωπικό συμφέρον, αλλά εξίσου μπορεί να πιστεύει ότι υπάρχουν πάρα πολλές κυβερνητικές ρυθμίσεις και πάρα πολλή κυβερνητική γραφειοκρατία».
Η αφοσίωση στον Τραμπ
Ο Μασκ δώρισε 200 εκατομμύρια δολάρια στην προεδρική εκστρατεία του Τραμπ το 2024 και μίλησε σε πολλές από τις συγκεντρώσεις του.
Ο καθηγητής Φελπς περιγράφει τη σχέση του με τον Τραμπ ως «συναλλακτική», προσθέτοντας ότι ο ρόλος του στην Υπηρεσία Αποτελεσματικότητας «του δίνει πολλή συμβολική επιρροή - και πιθανώς τη δύναμη να κάνει τα πράγματα που έχουν μεγαλύτερη σημασία για αυτόν».
Καθώς ο γεννημένος στη Νότια Αφρική δισεκατομμυριούχος δεν είναι εκ γενετής πολίτης των ΗΠΑ, δεν μπορεί να γίνει πρόεδρος.
Αλλά ο Μασκ μπορεί να έχει επιρροή στην πολιτική των ΗΠΑ και ο Τραμπ θα έχει έναν αφοσιωμένο σύμβουλο.
«Ο Τραμπ θέλει να συμπεριλάβει αφοσιωμένους συνεργάτες στη νέα του διακυβέρνηση και δεν υπάρχει κανείς που να είναι πιο πιστός από τον Μασκ από τότε που ανακοίνωσε την υποστήριξή του στον Τραμπ», λέει ο καθηγητής Γκιφτ.
«Όχι μόνο ο Μασκ υποστήριξε τον Τραμπ προσωπικά και οικονομικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά έχει επίσης εξελιχθεί σε έναν έμπιστο σύμβουλο σε θέματα διαφορετικά μεταξύ τους από την τεχνολογική πολιτική έως τον πόλεμο στην Ουκρανία».
Σε ένα πρώιμο σημάδι ανταμοιβής, ο Μασκ συμμετείχε σε μια κλήση μεταξύ του Τραμπ και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά τις εκλογές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα αποτελέσει σημαντικό μέλημα εξωτερικής πολιτικής όταν ο Τραμπ αναλάβει τα καθήκοντά του.
«Αυτό είναι στην πραγματικότητα πολύ ασυνήθιστο», λέει ο καθηγητής Βάνταν. "Κανονικά, ακόμη και οι μεγαλύτεροι δωρητές σας δεν θα είχαν τέτοιου είδους πρόσβαση."
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
