Η "Ρωμιοσύνη" του Γιάννη Ρίτσου είναι ένα από εκείνα τα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που έχοντας κατορθώσει να σμίξουν το εθνικό με το οικουμενικό, κατορθώνουν να ορθωθούν πέρα από τα στενά όρια μίας εποχής και της λογοτεχνίας μίας χώρας κι αποκτούν μία πανανθρώπινη εμβέλεια και διαχρονικότητα.
Στο ζευγάρωμά του δε με την επιβλητική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη το μεγάλο τούτο κείμενο έχει ψηλώσει ακόμη περισσότερο και συνεγείρει όλους τους λαούς, όχι μόνο με τον εθνικό του τόνο, αλλά και με την υπαρξιακή κατάφαση που αποπνέει. Από το μεγελειώδες τούτο κείμενο του Ρίτσου εμπνεύσθηκε και ο διαλεκτός Ιταλός δημιουργός Μόνι Οβάντια κι έπλασε μία παράσταση, που θα παρουσιάσει και στην Ελλάδα στις 11 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Κακογιάννη.
Η παράσταση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία του Ιδρύματος με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, την Ιταλική Σχολή Αθηνών και τον Σ.Ε.Π.Ι. (Σύνδεσμος Επιστημόνων Πανεπιστημίων Ιταλίας), είναι ένα ρεσιτάλ τραγουδιών, μουσικής και λόγου που εκτυλίσσεται κατά μήκος των στίχων του Γιάννη Ρίτσου. Ο Οβάντια, ευαίσθητος και πρωτότυπος μουσικός, που εμπνέεται πάντοτε κι εκφράζει με τη μουσική και τα ρετσιτατίβα του την οικουμενικότητα της κουλτούρας, που καίτοι αναπτύσσεται πάντα σε μία στοιβάδα τοπική κι ιστορική, ξεπερνά κάθε στενό όριο κι αποτελεί μία κοινή κοιτίδα, απ' όπου αντλούνται επιρροές που εμπλουτίζουν δυναμικά τους λαούς που έρχονται σε επαφή.
Η Ρωμιοσύνη του Ρίτσου είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: εάν τα αμιγώς ελληνικά χαρακτηριστικά μετατεθούν σε κάποια άλλη εθνική ταυτότητα κατορθώνουνε να εκφράσουν τον ίδιο πόνο και τις ίδιες προσδοκίες. Η κοσμική pietas κι ο ζωντανός ανθρωπισμός, όπως εύστοχα εντοπίζει στο κείμενο του Ρίτσου ο ιδιαίτερος τούτος Ιταλός δημιουργός, είναι κοινό κτήμα όλων των μεγάλων παραδόσεων και των αισθητικών προϊόντων τους είτε πρόκειται για κείμενα, μουσική, εικαστική κι αρχιτεκτονική παράδοση. Η Μεσόγειος, λεκάνη από την οποία κι ο ίδιος ο Οβάντια αντλεί το υλικό του, είναι ένα περίτρανο παράδειγμα, τέτοιας σύμφυσης και συμπόρευσης πολιτισμών.
Το κείμενο της "Ρωμιοσύνης" πλαισιώνεται μουσικά από ένα ρεπερτόριο, που κινείται από τη σύγχρονη παραγωγή και το ρεμπέτικο, ήχοι που συνταιριάζουν την αιώνια κινητικότητα κι εξέλιξη της ελληνικής κουλτούρας με τη δραματική ιστορία ενός τόπου, που έχει βιώσεις μεγαλεία και καταστροφές, εθνικο-ιστορικές στιγμές ζωντανές και βίαιες, από τις οποίες έχει κατορθώσει πάντα να βγαίνει πιο δυνατός και ζωντανός.
Στην παράσταση αυτή ο Οβάντια πλαισιώνεται από τους μουσικούς Ρομπέρτα Καριέρι (φωνή και κιθάρα) και Δημήτρη Κωτσιούρο (μπουζούκι και ούτι).
Ο Εβραίος σεφαραδίτης Οβάντια, με δύο παππούδες Σαλονικιούς και έναν προπάππο από τη Σμύρνη, γεννημένος στη Βουλγαρία το 1946 και μεγαλωμένος στο Μιλάνο, δεν είναι η πρώτη φορά που αναβάζει έργο εμπνευσμένο από την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Το 2015 είχε παρουσιάσει πάλι στη χώρα μας την εξαίσια «Cantata Greca», μία παράσταση βασισμένη στα ποιήματα «Δελφοί» και «Σονάτα του σεληνόφωτος» του μεγάλου Έλληνα ποιητή.
Ο Οβάντια μπορεί ελεύθερα να χαρακτηρισθεί ένας πολυπολιτισμικός δημιουργός. Με ένα έντονο, προσωπικό, ιδίωμα ο Οβάντια πλάθει παραστάσεις όπου συγκλώθονται η μουσική, η ποίηση, ο φιλοσοφικός λόγος και συχνά και η πολιτική παρέμβαση. Όπως δηλώνει ο ίδιος, το νήμα που τα συνέχει είναι ακριβώς τούτη η παράδοση της "πολιτισμικής και γεωγραφικής περιπλάνησης" του εβραϊκού λαού・ ιδίως στη Μεσόγειο. Ενός λαού, του οποίου αυτός αισθάνεται γέννημα κι εκπρόσωπος και ως τέτοιος αναζητεί πάντα το υλικό που προσφέρει η μνήμη, το παρελθόν, αλλά και η ανάγκη του συγχρονικού εμπλουτισμού της παράδοσης και της γλώσσας των δύο συστατικών της ατομικής και συλλογικής ταυτότητας κάθε λαού.
Η παράσταση θα είναι εξολοκλήρου στα Ελληνικά, καθώς ο Οβάντια έχει μελετήσει και μιλά τη γλώσσα και δηλώνει μαγευμένος από τον πλούτο και τις δυνατότητές της. Κι όπως τονίζει ο ίδιος σε παλιότερες συνεντεύξεις του, η ελληνική δημοτική περιέχει μέσα της όσο καμία άλλη γλώσσα τα βάσανα, τις δόξες, την ομορφιά ενός λαού.Είναι μία γλώσσα, προσθέτει ο ίδιος, που έχει μέσα της τέσσερις γλώσσες, τα αρχαία ελληνικά, την κοινή, την καθαρεύουσα και τη δημοτική και όλες τις γλώσσες των κατακτητών, τούρκικα, βενετσιάνικα, είναι κάτι περισσότερο από μια γλώσσα. Είναι μια κατάσταση του πνεύματος.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
