Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UΝESCO ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων

Στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UΝESCO συμπεριλαμβάνεται από σήμερα Παρασκευή ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων. Σημειώνεται ότι έπειτα από την ένταξη του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων, ο Κατάλογος Παγκόσμιας Κληρονομιάς αριθμεί πλέον 18 εγγραφές από την Ελλάδα. Η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο της 40ής Συνόδου της UNESCO που διεξάγεται στην Κωνσταντινούπολη.

Η κατάρτιση του φακέλου της υποψηφιότητας του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2015 και αποτέλεσε τον καρπό συντονισμένης και συστηματικής προσπάθειας των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και ειδικά της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και συγκεκριμένα της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας - Θάσου και του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Σημαντική ήταν, επίσης, η αρωγή του πρώην δήμου Φιλίππων και του νυν δήμου Καβάλας.

Ο φάκελος υποβλήθηκε στη συνέχεια στη διαδικασία της αξιολόγησης από το αρμόδιο για την πολιτιστική κληρονομιά συμβουλευτικό όργανο της UNESCo, το διεθνές ICOMOS. Στη διάρκεια της αξιολόγησης συνεχής ήταν η υποστήριξη της υποψηφιότητας από τα στελέχη του ΥΠΠΟΑ.
Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, η εξέχουσα οικουμενική αξία της πόλης των Φιλίππων τεκμηριώνεται τόσο βάσει της αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς, όσο και λόγω της παρουσίας του Αποστόλου Παύλου, η οποία σηματοδότησε τις απαρχές του Χριστιανισμού στην Ευρώπη.



Ιστορία

Οι Φίλιπποι ήταν αρχαία πόλη της ανατολικής Μακεδονίας με αρχικό όνομα Κρηνίδες, που βρίσκεται στο σημερινό νομό Καβάλας. Ο Απόστολος Παύλος ίδρυσε στους Φιλίπ-πους την πρώτη χριστιανική Εκκλησία επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Η περιοχή των Φιλίππων κατοικείται τουλάχιστον από αυτόχθονες από την νεολιθική ε-ποχή αδιαλείπτως. Η ιστορία του οικισμού των Φιλίππων αρχίζει στα 360/359 π.Χ. όταν άποικοι από τη Θάσο ιδρύουν την πρώτη πόλη, τις Κρηνίδες. Όταν στα 356 π.Χ. απει-λούνται από τους Θράκες, ζητούν τη βοήθεια του Φιλίππου Β΄, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εκείνος, διαβλέποντας την οικονομική και στρατηγική σημασία της πόλης, την καταλαμβάνει, την οχυρώνει και τη μετονομάζει σε Φιλίππους.

Στα ρωμαϊκά χρόνια οι Φίλιπποι ήταν η σπουδαιότερη πόλη της ανατολικής Μακεδονίας, χτισμένη σε πολύ στρατηγική θέση και στο μέσο μιας πλούσιας σε αγαθά περιοχής. Μετά τη μάχη των Φιλίππων (το 42 π.Χ) μετατράπηκε σε ρωμαϊκή αποικία και αποικίστηκε από τους Ρωμαίους δυο φορές. Ο πρώτος αποικισμός (deductio) έγινε, αμέσως μετά τη μάχη, με εντολή του Αντώνιου και πήραν μέρος σε αυτόν απόμαχοι του ρωμαϊκού στρα-τού. Ο δεύτερος αποικισμός, στον οποίο συμμετείχαν και Ιταλοί πολίτες, έγινε μετά τη ναυμαχία του Άκτιου (31 π.Χ.) με εντολή του Οκταβιανού Αυγούστου, ο οποίος θεωρείτο δεύτερος οικιστής της πόλης, μετά τον Φίλιππο Β’ και για το λόγο αυτό η αποικία έφερε στο εξής το όνομα γένους του: colonia Iulia Augusta Philippensis. Δεδομένου ότι η αποικία είχε αγροτικό κυρίως χαρακτήρα, οι Ρωμαίοι άποικοι δεν εγκαταστάθηκαν μόνο μέσα στην πόλη των Φιλίππων αλλά και στις κώμες και τις αγροτικές επαύλεις που ήταν διάσπαρτες σε όλη την έκταση του τεράστιου territorium της αποικίας, το οποίο περιλάμβανε μέσα στα όριά του το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών νομών Δράμας και Καβάλας, καθώς κι ένα μέρος της περιοχής Παγγαίου του νομού Σερρών.

Από τους Φιλίππους περνούσε η κύρια οδική αρτηρία της Εγνατίας οδού, η οποία μετά από πορεία 10-12 ρωμαϊκών μιλίων έφερνε στη Νεάπολη κι από κει στη Θράκη, όπως μαρτυρούν τα ρωμαϊκά Οδοιπορικά και τα μιλιάρια που βρέθηκαν ως τώρα. Στην πόλη εισερχόταν η Εγνατία από την πύλη της Αμφίπολης, περνούσε από το forum, όπου σώ-ζεται και ένα πλακόστρωτο τμήμα της, εξερχόταν από την πύλη της Νεάπολης και αφού διέσχιζε ένα εκτεταμένο προάστιο, συνέχιζε την πορεία της προς νότο. Στους Φιλίππους είχε επίσης την αφετηρία του και ένας άλλος σημαντικός ρωμαϊκός δρόμος, ο οποίος οδηγούσε στις Σέρρες και στην αρχαία Ηράκλεια Σιντική, το σημερινό Σιδηρόκαστρο, απ’ όπου στη συνέχεια, μέσα από τα στενά του Ρούπελ, έφερνε στην αρχαία Σαρδική (σημερινή Σόφια).



Πολύ σημαντική χρονολογία υπήρξε το έτος 49 ή 50 μ.Χ., όταν ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε τους Φιλίππους και ίδρυσε την πρώτη χριστιανική Εκκλησία της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό ανέδειξε την πόλη σε μητρόπολη του Χριστιανισμού. Κατά τους Βυζαντινούςχρόνους, μεταξύ του 963 με 969 μ.Χ., ανοικοδομούνται τα τείχη της πόλης και κτίζονται οι πύργοι και το τείχος της ακρόπολης.

Η ανασκαφική έρευνα άρχισε στους Φιλίππους στα 1914, από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία και η Αρχαιολογική Εταιρεία διενήργησαν συστηματικές ανασκαφές. Το 1962 ανακαλύφθηκε στους Φιλίππους πλήθος ευρημάτων. Σήμερα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή συνεχίζουν την αρχαιολογική έρευνα. Τα ευρήματα των ανασκαφών εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων.

Αναστηλωτικές εργασίες έχουν γίνει στα περισσότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου Φιλίππων. Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα στερέωσης, αναστήλωσης και ανάπλασης του αρχαίου θεάτρου, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος 1994 «Ιστορικά Κτήρια και Χώροι Θεαμάτων».



Πηγή: skai.gr