Κλείσιμο

Αναλυτής-ΣΚΑΪ: O Μπάιντεν δεν θα είναι τιμωρητικός σε Τουρκία–Προσωρινά «συμβιβαστικός» Ερντογάν

Την άποψη πως η Τουρκία θα επιδιώξει να εμφανιστεί ως "συμβιβαστική δύναμη" τους επόμενους μήνες ώστε να προκαταλάβει τη νέα διοίκηση Μπάιντεν αλλά και να αποτρέψει οποιαδήποτε διαδικασία κυρώσεων από την Ευρώπη εκφράζει ο διευθυντής της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης, Μαξ Χόφμαν που μίλησε αποκλειστικά στον ΣΚΑΪ και στον Απόστολο Μαγγηριάδη.

Ο Χόφμαν υποστηρίζει πάντως ότι ο Ερντογάν θα επιστρέψει σύντομα στις εθνικιστικές του θέσεις, ενώ βλέπει τις ΗΠΑ να αναλαμβάνουν ξανά στην περιοχή το ρόλο του "δίκαιου διαιτητή". 

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Μαξ, ευχαριστούμε που είσαι απόψε στον ΣΚΑΪ. Εδώ στην Ελλάδα έχουμε ένα έντονο ενδιαφέρον αναφορικά με το πώς η νέα διοίκηση Μπάιντεν θα χειριστεί την Τουρκία. Τι θα πρέπει να περιμένουμε; 

«Νομίζω ότι η νέα διοίκηση Μπάιντεν έχει μια ξεκάθαρη αντίληψη για το ποιος είναι ο Ερντογάν και το ποιοι είναι οι στόχοι του. Τον βλέπουν ως ένα αυταρχικό ηγέτη που επιδιώκει να επεκτείνει το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και να υπηρετήσει τα δικά της συμφέροντα και δεν τον ενδιαφέρουν τα Αμερικανικά συμφέροντα ή αυτά των παραδοσιακών δυτικών συμμάχων. Αυτό προκαλεί μεγάλα προβλήματα στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ. Κι έχει προκαλέσει μεγάλες διαφωνίες λόγω της αγοράς του Ρωσικού οπλικού συστήματος (σ.σ S-400) αλλά κι άλλων περιφερειακών ζητημάτων. Με όλα αυτά κατά νου, δεν θεωρώ πως η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει την πρόθεση να κινηθεί τιμωρητικά απέναντι στην Τουρκία. Δεν θέλουν να ακολουθήσουν το δρόμο της κλιμάκωσης. Και στο πλαίσιο της προσπάθειας αποκλιμάκωσης των περιφερειακών συγκρούσεων, θεωρώ πως θα προσπαθήσουν να μειώσουν αυτές τις εντάσεις και να σπρώξουν την Τουρκία σε μια πιο συμβιβαστική προσέγγιση. 

Μαξ όπως ξέρεις η ένταση ήταν πολύ ισχυρή το καλοκαίρι. Ο Ερντογάν εκφράζει μια απόλυτα μαξιμαλιστική θέση στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και αψηφά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Εάν η διπλωματία δεν μας οδηγήσει κάπου, πώς θεωρείς ότι οι ΗΠΑ θα αναμειχθούν σε περίπτωση αδιεξόδου; 

Κοιτάξτε, ο Ερντογάν, όπως είπατε, έχει υπάρξει ιδιαίτερα επιθετικός και έχει στρατικοποιήσει την ένταση προσπαθώντας να προωθήσει τις περιφερειακές του διεκδικήσεις. Θεωρώ όμως πως έχει πέσει επάνω σε μια ευαίσθητη συγκυρία, κάπως σαν "παγίδα". Η Τουρκική οικονομία είναι σε τόσο άσχημη κατάσταση, χρειάζονται απελπισμένα τις ξένες άμεσες επενδύσεις, και είναι απόλυτα εξαρτημένοι στο "ζεστό" χρήμα που θα μπορούσε να φύγει πολύ γρήγορα. Οπότε θεωρώ πως θέλει να μπει σε έναν "συμβιβαστικό" κύκλο για δυο λόγους: Πρώτον, θέλει να επηρεάσει υπερ του τη νέα διοίκηση Μπάιντεν και δεύτερον θέλει να αποτρέψει οποιαδήποτε Ευρωπαϊκή ενότητα και σκλήρυνση της στάσης της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία. Οπότε θεωρώ ότι θα βρίσκεται σε έναν "συμβιβαστικό" κύκλο για ένα διάστημα, αλλά ο Ερντογάν είναι ο Ερντογάν. Και η εσωτερική πραγματικότητα των εθνικιστών υποστηρικτών του αλλά και οι μακροπρόθεσμοι ιδεολογικοί του στόχοι για να "επανασχεδιάσει" τα σύνορα θα επικρατήσουν. Οπότε προβλέπω μια ήρεμη περίοδο και μετά μια κλιμάκωση αργότερα, μέσα στο 2021. Και η κυβέρνηση Μπάιντεν θα υποστηρίξει τις προσπάθειες του ΓΓ του ΝΑΤΟ, Στόλτενμπεργκ να δημιουργήσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης. Θα βασιστούν πραγματικά επάνω σε αυτή τη διπλωματική προσέγγιση και ελπίζουν πως μπορούν να συντονιστούν με την ΕΕ ώστε να τραβήξουν τις κόκκινες γραμμές και να πουν στον Ερνοτγάν πως "αν ξεπεράσεις αυτές τις γραμμές θα υπάρξουν σοβαρές οικονομικές συνέπειες, αλλιώς οι εναλλακτικές είναι αδιανόητες. 

Πιστεύετε ότι η Ευρώπη θα ακολουθήσει τις ΗΠΑ επιβάλλοντας κυρώσεις; Και τις θεωρείτε πραγματικά αποτελεσματικές;

Λοιπόν, θα δούμε λίγο περισσότερο το Μάρτιο. Μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας ασυνάρτητος παράγοντας εξωτερικής πολιτικής.Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Νομίζω ότι η Γαλλία και σίγουρα η Ελλάδα και η Κύπρος υποστηρίζουν μια πιο σκληρή γραμμή κατά της Τουρκίας. Η Γερμανία, ιδίως η καγκελάριος Μέρκελ, προσπάθησαν να διατηρήσουν τα κανάλια επικοινωνίας ανοιχτά με την Τουρκία. Δεν βλέπω να επιλύονται αυτά τα ζητήματα. Και ειλικρινά, το συμβιβαστικό πρόσωπο από τον Ερντογάν έχει σχεδιαστεί για να δώσει στην ΕΕ οποιαδήποτε δικαιολογία χρειάζεται ώστε να μην κάνει τίποτα. Γιατί αυτή είναι σίγουρα η προτιμώμενη επιλογή για τις Βρυξέλλες. Είναι η διατήρηση του σημερινού status quo. Και εν μέρει αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχει η επιθυμία  να συνεχιστούν οι οικονομικές σχέσεις. Αλλά ο μεγάλος λόγος, φυσικά, είναι η διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, με το οποίο η Ελλάδα είναι πολύ εξοικειωμένη. Και ο Ερντογάν μπορεί πραγματικά να απειλήσει με ένα περιστατικό στα σύνορα. Και πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί σε αυτή την περίπτωση θα τρέξουν για πολιτική κάλυψη. Δεν νομίζω, λοιπόν, ότι θα δούμε μια πολύ ισχυρή απάντηση από την ΕΕ, εκτός εάν ο Ερντογάν ωθήσει πραγματικά τα πράγματα πολύ μακριά και υπάρχει κίνδυνος στρατιωτικής κλιμάκωσης και τότε ίσως να προκαλέσει σοβαρή δράση. Και ελπίζω ότι δεν θα είναι πολύ αργά. Νομίζω ότι η δράση πρέπει να έρθει νωρίτερα.

Τέλος, πώς βλέπετε την σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ να εξελίσσεται και με ποιους τρόπους βλέπετε την Ελλάδα χρήσιμη για τα αμερικανικά συμφέροντα;

Οι ΗΠΑ θα ήθελαν σταθερές δημοκρατικές σχέσεις με την Ελλάδα και την Τουρκία, και δεν έχουν καμία επιθυμία, νομίζω, να επιλέξουν πλευρά σε αυτές τις διαφορές οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών η σε άλλες διαφορές. Αλλά σίγουρα υπήρξε μια αργή διαδικασία για την αντιστάθμιση της στάσης των ΗΠΑ στην περιοχή. Και η Ελλάδα υπήρξε ένας φυσικός εταίρος για πολλά από αυτά τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε ενέργεια και σε στρατιωτικές βάσεις. Νομίζω λοιπόν ότι θα δείτε ότι αυτό το είδος αργής προσαρμογής να συνεχίζεται υπό τον Μπάιντεν. Ο Μπάιντεν έχει στενή σχέση με τον Ελληνισμό, με την Ελλάδα και την Κύπρο. Και έτσι θα συνεχιστεί. Αλλά ο Μπάιντεν δεν θα ακολουθήσει τους ξαφνικούς κλυδωνισμούς στην πολιτική των ΗΠΑ που είδαμε με  τον Τραμπ. Ξέρετε, ελπίζουμε ότι θα συνεχιστεί η εμβάθυνση των σχέσεων και οι ΗΠΑ λογικά θα προσπαθήσουν  επίσης να ανακτήσουν τον παραδοσιακό τους ρόλο ως "δίκαιου επιδιαιτητή" στην προσπάθεια να μεσολαβήσουν σε αυτή η διαμάχη μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ που κανένας στην Ουάσιγκτον σίγουρα δεν θα ήθελε να συμβαίνει. 

Πηγή: skai.gr