Ακόμα κι αν υπάρχει διαδεδομένη ανησυχία στην ΕΕ ότι οι άκαμπτοι δημοσιονομικοί κανόνες θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την οικονομική ανάπτυξη, οι Ελβετοί είναι βέβαιοι ότι η κατοχύρωση στα εθνικά συντάγματα ενός φρένου χρέους θα επιτρέψει στην Ευρώπη να εξέλθει από τη δεινή κατάσταση που βρίσκεται.
«Όσο πιο άκαμπτοι είναι οι κανόνες, τόσο το καλύτερο για την αξιοπιστία», είπε ο Fritz Zurbrugg, επικεφαλής της ελβετικής ομοσπονδιακής διοίκησης χρηματοδότηση, σε μια συγκέντρωση στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα. «Αλλά πρέπει επίσης να κάνουν το σωστό από την άποψη της ευελιξίας».
Το Ελβετικό μάθημα
Μετά από μια δεκαετία με μεγάλα ελλείμματα προϋπολογισμού στη δεκαετία του 1990, η Ελβετία εισήγαγε το λεγόμενο «φρένο χρέους» το 2002, αφού εγκρίθηκε από το 84,7% των Ελβετών ψηφοφόρων. Το φρένο θέτει ένα όριο στις δαπάνες και κυρώσεις ξεκινούν σε περίπτωση αποκλίσεων. Το Ελβετικό δημόσιο χρέος μειώθηκε από 65% σε κάτω από το 40% του ΑΕΠ σήμερα.
«Αν δεν έχετε κανόνες που λειτουργούν, θα χάσετε την αξιοπιστία και την υποστήριξη του κοινού», τόνισε ο Zurbrugg.
Μελέτη του 2008 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδειξε ότι υπήρχαν 67 μέσα που εφαρμόστηκαν από τα κράτη μέλη της ΕΕ για διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, στην κορυφή των κριτηρίων του Μάαστριχτ που προορίζονται για τη ρύθμιση της ευρωζώνης. Ωστόσο, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από 70% σε 85% του ΑΕΠ μεταξύ 2005 και 2010 στη ζώνη του ευρώ.
Η συνθήκη δημοσιονομικής συμφωνίας που υπογράφηκε αυτή την εβδομάδα κανονικά απαιτεί από τα μέλη που την επικύρωσαν να διατηρήσουν τα ελλείμματά τους εντός του 0,5% του ΑΕΠ. Αλλά προσφέρει βασικές εξαιρέσεις, όπως μια σοβαρή ύφεση ή μια υφιστάμενη συμφωνία διάσωσης.
Ωστόσο επικριτές στην Ελβετία λένε ότι το φρένο του χρέους, το οποίο περιλαμβάνει επίσης έναν ευέλικτο μηχανισμό σε εξαιρετικές περιπτώσεις, έχει εμποδίσει τη χώρα να επενδύσει αρκετά, βλάπτοντας έτσι το συμφέρον της μελλοντικής γενιάς και μειώνοντας τις προοπτικές ανάπτυξης.
Είναι όλα θέμα ευελιξίας, δήλωσε ο Rolf Widmer, υπουργός Οικονομικών στο καντόνι Glarus. Το φρένο του χρέους ισχύει μόνο για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, αλλά τα καντόνια έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τους δικούς τους κανόνες για να εξασφαλίσουν την οικονομική τους υγεία και το κάνουν με υπευθυνότητα. Πράγματι το 2009, τα καντόνια αντιπροσώπευαν μόνο το 26% του ελβετικού χρέους σε € 46 δισ. από το σύνολο των € 173 δις ευρώ, ενώ ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός ανήλθε σε 92 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 53% του συνόλου.
«Η δύναμη των κανόνων κάνει τη διαφορά», δήλωσε ο Lucio Pech από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσθέτοντας ότι είναι το κλειδί για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα προκειμένου να οικοδομηθεί η πολιτική αντίληψή τους σε χώρες της ΕΕ.
Εξισορρόπηση ευελιξίας-αξιοπιστίας
Η εύρεση ισορροπίας μεταξύ ευελιξίας και αξιοπιστίας ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, συμφωνούν οι εμπειρογνώμονες της Ελβετίας.
«Οι δημοσιονομικοί κανόνες αποτελούν μέρος ενός μωσαϊκού και η 10-ετής εμπειρία που έχουμε από το φρένο χρέους δείχνει ότι σε εύθετο χρόνο ήμασταν σε θέση να πείσουμε το Κοινοβούλιο να αποταμιεύσει. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι όταν πήγαμε στην οικονομική κρίση το 2009, το φρένο χρέους απέδειξε ότι είχαμε αρκετή ευελιξία ώστε να ασχοληθούμε με την αναχρηματοδότηση της UBS, για παράδειγμα», δήλωσε ο Zurbrugg.
Επίσης, σε μια εποχή που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρότρυνε την Ελβετία να αντλήσει περισσότερα χρήματα στην οικονομία και καλούσε για ένα πακέτο κινήτρων, το ελβετικό Κοινοβούλιο αποφάσισε να περιορίσει, τέτοιες ενέσεις χρήματος, λόγω των κανόνων του φρένου χρέους. «Δίνει στο Κοινοβούλιο αυτό το μέσο αυτο-ελέγχου και η υποστήριξη ισχύει από όλα τα κόμματα, γιατί ξέρουν ότι το 87% του πληθυσμού ψήφισε για αυτό», προσέθεσε ο Zurbrugg.
Αναλυτές των Βρυξελλών συμφώνησαν με τους Ελβετούς, αλλά υπογράμμισαν ότι οι οικονομικές κρίσεις έχουν μακράς διαρκείας, αν όχι μόνιμες, αρνητικές επιπτώσεις. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη χάσει αρκετές ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και αναμένεται ότι θα γίνει το ίδιο στη δεύτερη ύφεση.
«Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ της ευθύνης και της αλληλεγγύης», προειδοποίησε ο Andre Sapir, καθηγητής Οικονομικών στο Universite Libre de Bruxelles (ULB), τονίζοντας ότι οι φορολογικοί κανόνες δεν μπορεί να ληφθούν σε κενό.
Ο Sapir τόνισε ότι οι χώρες δεν μπορούν να έχουν ισορροπημένους κανόνες προϋπολογισμού χωρίς ένα μηχανισμό σταθερότητας σε ομοσπονδιακό επίπεδο. «Εάν δεν έχετε αυτό το είδος μηχανισμού δημοσιονομικής σταθεροποίησης θα νιώσετε μόνο τους κανόνες του προϋπολογισμού και θα πρέπει να προσαρμοστείτε με το να είστε ευέλικτοι, και θα χρειαστείτε τόσο μεγάλη ευελιξία που οι κανόνες θα χάσουν το νόημά τους», είπε, τονίζοντας ότι η ΕΕ έχει εστιάσει υπερβολικά στους δημοσιονομικούς κανόνες επισκιάζοντας την πλευρά της σταθερότητα και της αλληλεγγύης.
Ο Βέλγος καθηγητής επέμεινε ότι η ευελιξία δεν θα πρέπει να καθορίζεται ad hoc, αλλά μάλλον να προβλέπεται σε ένα θεσμικό μηχανισμό.
Πηγή: Πηγή: EurActiv.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
