Θανάσης Γκαβός
Χωρίς καθαρό νικητή ολοκληρώθηκε το πρώτο τηλεοπτικό προεκλογικό debate μεταξύ του Ρίσι Σούνακ και του Κιρ Στάρμερ στη Βρετανία ενόψει των εκλογών της 4ης Ιουλίου, στο κανάλι ITV το βράδυ της Τρίτης.
Άμεση δημοσκόπηση του Sky News ανέδειξε μόνο οριακά νικητή τον κ. Σούνακ με 51% έναντι 49%.
Ο ηγέτης των Συντηρητικών κατηγόρησε τον αντίπαλό του ότι θα αυξήσει τους φόρους, ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την εθνική ασφάλεια και ότι δεν έχει σχέδιο να πατάξει την παράνομη μετανάστευση. Από την άλλη πλευρά ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος χρέωσε στον απερχόμενο πρωθυπουργό και στους Τόρις τη βαθιά και παρατεταμένη κρίση ακρίβειας, τη «διάλυση» του εθνικού συστήματος υγείας NHS και την αργή πορεία προς την ενεργειακή μετάβαση.
Η πρώτη θεματική ενότητα για την οποία οι δύο ηγέτες δέχθηκαν ερώτηση από μέλος του ακροατηρίου στο στούντιο στο Σάλφορντ στο debate της μίας ώρας και δέκα λεπτών ήταν η ακρίβεια.
Ο κ. Σούνακ αναγνώρισε την πίεση στα νοικοκυριά, αλλά παρέπεμψε στη βοήθεια που έδωσε ως υπουργούς Οικονομικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και στους οικονομικούς δείκτες που έχουν αρχίσει να βελτιώνονται. Αντιπαρέβαλε την πρόθεση του για μείωση φόρων με αυτό που χαρακτήρισε αποδεδειγμένη πολιτική αύξησης φόρων από τους Εργατικούς, που έχουν τους φόρους «στο DNA τους».
Ο Κιρ Στάρμερ παραδέχθηκε μεν πως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν επιδεινώσει τα πράγματα, αλλά κατηγόρησε την κυβέρνηση πως «έχασε τον έλεγχο». Σημείωσε πως οι φόροι έχουν αυξηθεί από τους Τόρις 26 φορές και βρίσκονται σε υψηλό 17 ετών. Είπε ότι είναι ευκαιρία να αρχίσει η επανοικοδόμηση της χώρας και της οικονομίας υπό μια νέα κυβέρνηση των Εργατικών.
Σε ερώτηση περί κατάρρευσης του τομέα της δημόσιας υγείας και της κοινωνικής μέριμνας, ο ηγέτης των Εργατικών κατηγόρησε τους Συντηρητικούς για «ασυγχώρητη» εγκατάλειψη του NHS, που «βρίσκεται σε χειρότερο σημείο σε σύγκριση με 14 χρόνια πριν», όταν ανέλαβαν την εξουσία οι Τόρις.
Ο κ. Σούνακ απέδωσε τα προβλήματα στην πανδημία που «έχει κάνει μεγάλη ζημιά». Αντέτεινε δε ότι η κυβέρνησή του δεσμεύθηκε για χρηματοδότηση ρεκόρ για τη δημόσια υγεία. Είπε ότι η ανάκαμψη από την πανδημία θα πάρει χρόνο και ότι η λίστα αναμονής των ασθενών μειώνεται, με τον κ. Στάρμερ να λέει ότι οι ασθενείς σε αναμονή παραμένουν 7,2 εκατομμύρια, δηλαδή μόνο ελάχιστα μειωμένοι από το υψηλότερο επίπεδο.
Ως προς τις απεργίες των γιατρών ο Κιρ Στάρμερ είπε ότι ο πρωθυπουργός απέτυχε να επιλύσει το πρόβλημα, αποφεύγοντας όμως να διευκρινίσει επαρκώς τι θα έκανε ο ίδιος. Ο Σούνακ έλαβε χειροκρότημα από το ακροατήριο όταν είπε ότι δε θα συναινέσει στο αίτημα για αύξηση 35% των απολαβών των ανειδίκευτων γιατρών διότι δε θέλει να αυξήσει τους φόρους των πολιτών. Κατηγόρησε δε τον αντίπαλό του πως δεν έχει σχέδιο.
Στον τομέα της εκπαίδευσης ο Ρίσι Σούνακ είπε ότι έχει κάνει μεταρρυθμίσεις που αποδίδουν και στηρίζουν τους δασκάλους, ενώ ο Κιρ Στάρμερ είπε ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη για περισσότερους δασκάλους. Παρέπεμψε σε ένα από τα πρώτα έξι βήματα της διακυβέρνησης του για πρόσληψη 6.500 δασκάλων με επιβολή ΦΠΑ στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων, θέση για την οποία χειροκροτήθηκε.
Η συντονίστρια δημοσιογράφος Τζούλι Έτσινγκχαμ παρατήρησε ότι αμφότεροι οι ηγέτες έχουν δεσμευθεί πως δε αυξήσουν το φόρο εισοδήματος, τις ασφαλιστικές εισφορές και τον ΦΠΑ (πλην ιδιωτικών σχολείων στην περίπτωση των Εργατικών).
Στο ερώτημά της πού θα βρεθούν λοιπόν τα χρήματα για τις δεσμεύσεις τους, ο Κιρ Στάρμερ είπε, υπό χειροκρότημα, ότι θα φορολογήσει τους κατοίκους του Ην. Βασιλείου που δηλώνουν φορολογική έδρα στο εξωτερικό και τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας.
Ο κ. Σούνακ είπε ότι έχει ήδη αυξήσει το φόρο στις εταιρείες ενέργειας και τόνισε ότι η κυβέρνησή του δεν θα επιβάλει φόρο στις συντάξεις, κάτι που θα έκανε ο αντίπαλός του. Ο κ. Στάρμερ απάντησε πως ο απερχόμενος πρωθυπουργός υιοθετεί την πολιτική Τρας με μη κοστολογημένες περικοπές φόρων.
Ως προς το μεταναστευτικό, ο Ρίσι Σούνακ είπε ότι έχει λάβει τολμηρά μέτρα ώστε να μειωθεί, είτε η νόμιμη είτε η παράνομη μετανάστευση. Παρέπεμψε στο «αποτρεπτικό μέτρο» για απέλαση παράτυπων μεταναστών στη Ρουάντα λέγοντας: «Μπορεί να μη σας αρέσει, αλλά έχω σχέδιο, οι Εργατικοί τι θα κάνουν με αυτούς τους ανθρώπους;».
Ο κ. Στάρμερ επαναβεβαίωσε πως ο νόμος αυτός θα ανακληθεί αν εκλεγεί πρωθυπουργός. Είπε ότι η καθαρή μετανάστευση είναι σε επίπεδο ρεκόρ, με ευθύνη των Συντηρητικών και του Ρίσι Σούνακ, ο οποίος δεν έχει τηρήσει τις υποσχέσεις του. Ο πρωθυπουργός αντέτεινε πως έχει σημειωθεί μείωση των παράνομων αφίξεων μέσω Μάγχης, ενώ ο Κιρ Σταμερ είπε πως στόχος του θα είναι η διάλυση των συμμοριών διακινητών με βάση την εμπειρία του στο παρελθόν ως γενικός εισαγγελέας.
Ο κ. Σούνακ άφησε πάλι να εννοηθεί ότι δε θα διστάσει να αποσύρει τη χώρα από το ΕΔΑΔ αν επιχειρήσει να μπλοκάρει τις απελάσεις στη Ρουάντα, με τον κ. Στάρμερ να διαφωνεί απολύτως και να λέει πως το ΗΒ θα σεβαστεί τους διεθνείς νόμους και δε θα γίνει κράτος-«παρίας».
Σε ερώτημα για τη Γάζα, ο ηγέτης των Εργατικών χαρακτήρισε την κατάσταση «ανυπόφορη και καταστροφική», ζητώντας εκεχειρία άμεσα, να περάσει περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια και να ηγηθεί η Βρετανία προς την επίτευξη μιας λύσης δύο κρατών. «Απαίσια» χαρακτήρισε την κατάσταση και ο κ. Σούνακ λέγοντας ότι στηρίζει την αμερικανική πρόταση για εκεχειρία και δηλώνοντας περήφανος για την παροχή βρετανικής βοήθειας στη Γάζα. Συνέδεσε το θέμα με την υπόσχεσή του για σημαντική αύξηση δαπανών για την άμυνα.
Πρόσθεσε πως «ο βρετανικός λαός δεν μπορεί να εμπιστευθεί το Εργατικό Κόμμα με την εθνική άμυνα και ασφάλεια», παραπέμποντας σε δήλωση της υπαρχηγού του κ. Στάρμερ Άντζελα Ρέινερ ότι θα ήθελε κατάργηση των πυρηνικών όπλων. Ο Εργατικός ηγέτης είπε ότι έχει καταγεγραμμένο ιστορικό καταδίκης τρομοκρατών ως γενικός εισαγγελέας.
Στο ερώτημα για το αν θα ήθελαν μια ειδική σχέση με τον «καταδικασθέντα» Ντόναλντ Τραμπ εφόσον εκλεγεί στον Λευκό Οίκο αμφότεροι απάντησαν πως η «ειδική σχέση» ΗΒ-ΗΠΑ υπερβαίνει τα πρόσωπα.
Στο θέμα της κλιματικής αλλαγής ο Ρίσι Σούνακ σχολίασε πως δεν πιστεύει ότι οι Βρετανοί «πρέπει λύσουν ένα παγκόσμιο πρόβλημα μόνοι τους» και για αυτό, όπως πρόσθεσε, έχει λάβει τολμηρές αποφάσεις για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας με λιγότερο απότομη μετάβαση στη μηδενική εκπομπή ρύπων, ώστε επιπλέον να μην επιβαρυνθούν οικονομικά οι πολίτες. Ο Κιρ Στάρμερ είπε ότι η μετάβαση στην ανανεώσιμη ενέργεια δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πρόκληση αλλά ως ευκαιρία, με οικονομικά οφέλη μεταξύ άλλων.
Ο κ. Στάρμερ απέρριψε, εξάλλου, ως μη σοβαρό τέχνασμα την πρόταση Σούνακ για υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ή κοινωφελή υπηρεσία των 18χρονων, προσθέτοντας ότι το μέτρο θα χρηματοδοτείτο από κονδύλια για την αναβάθμιση της περιφέρειας. Ο κ. Σούνακ υπερασπίστηκε την πρότασή του, εν μέσω γέλιων από κάποια μέλη του ακροατηρίου, λέγοντας ότι θα μεταμορφώσει τη βρετανική κοινωνία και θα προσφέρει δεξιότητες και ευκαιρίες στους νέους.
Το τελικό ερώτημα αφορούσε το στιλ ηγεσίας τους, διατυπωμένο από έναν «Γκάρεθ που ταξιδεύει για Γερμανία», μία προφανής αναφορά της συντονίστριας στον ομοσπονδιακό τεχνικό της εθνικής Αγγλίας Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ ενόψει ποδοσφαιρικού Euro.
Ο Ρίσι Σούνακ απάντησε πως χρειάζεται «ξεκάθαρο σχέδιο και τολμηρή δράση» και ο Κιρ Στάρμερ πως πρέπει να υπάρχει σχέδιο για το παιχνίδι και να σκοράρεις, στρατηγική για τη νίκη και καλή ομάδα.
Στην καταληκτική ομιλία του προς το τηλεοπτικό κοινό ο ηγέτης των Εργατικών είπε ότι δεν κομίζει τεχνάσματα σαν τον αντίπαλό του και ότι δεν προσποιείται πως υπάρχει μαγικό ραβδί. Αντιθέτως προτείνει ένα σχέδιο με βάση την κοινή λογική για να «φτιάξει» τη χώρα, η οποία μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί. Η επιλογή, είπε, είναι «περισσότερο χάος» με τους Τόρις ή μια ευκαιρία να ανοικοδομηθεί η χώρα με ένα αλλαγμένο Εργατικό Κόμμα.
Ο Ρίσι Σούνακ είπε ότι ο λαός ξέρει τι πρεσβεύει και ότι πάντα θα τον υποστηρίζει όπως την περίοδο της πανδημίας. Με τον Στάρμερ, συμπλήρωσε, πέρα από τους υψηλότερους φόρους, «δεν ξέρετε τι θα δείτε αφού ούτε ο ίδιος ξέρει, αφού δεν έχει σχέδιο». Συνέχισε λέγοντας πως σε αβέβαιους καιρούς απλά δεν υπάρχει περιθώριο για έναν αβέβαιο πρωθυπουργό. «Διαλέξτε Συντηρητικούς για χαμηλότερη μετανάστευση, χαμηλότερους φόρους και ασφαλείς συντάξεις», κατέληξε ο κ. Σούνακ.
Πηγή: skai.grΔιαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.