Τι είναι η UNRWA και γιατί το Ισραήλ την έχει απαγορεύσει

Η UNRWA έχει γίνει η μεγαλύτερη υπηρεσία του ΟΗΕ που δραστηριοποιείται στη Γάζα και είναι το κλειδί για τις ανθρωπιστικές προσπάθειες

Το ισραηλινό κοινοβούλιο ψήφισε το βράδυ της Δευτέρας νόμο που απαγορεύει στην Παλαιστινιακή Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ (UNRWA) να λειτουργεί εντός του Ισραήλ και της κατεχόμενης Ανατολικής Ιερουσαλήμ.

Η επαφή μεταξύ των εργαζομένων της UNRWA και των Ισραηλινών αξιωματούχων θα απαγορευτεί, ακρωτηριάζοντας την ικανότητά της να δραστηριοποιείται στη Γάζα και στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη.

Σχεδόν όλος ο πληθυσμός της Γάζας που ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια άτομα εξαρτάται από τη βοήθεια και τις υπηρεσίες του οργανισμού.

Η κίνηση έχει αντιμετωπίσει ευρεία καταδίκη, με την UNRWA να προειδοποιεί ότι ο νέος νόμος θα μπορούσε να οδηγήσει τις αλυσίδες παροχής βοήθειας να «καταρρεύσουν» τις επόμενες εβδομάδες.

Το Ισραήλ υπερασπίστηκε την κίνηση, επαναλαμβάνοντας τον ισχυρισμό του ότι ένας αριθμός από το προσωπικό της υπηρεσίας συμμετείχε στις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου πέρυσι, στις οποίες σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι.

Τι είναι το UNRWA και τι κάνει;

Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες, ή UNRWA, που ιδρύθηκε το 1949, εργάζεται στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, τη Συρία, τον Λίβανο και την Ιορδανία, φροντίζοντας αρχικά τους 700.000 Παλαιστίνιους που αναγκάστηκαν ή εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ.

Σύμφωνα με το BBC, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, η UNRWA έχει γίνει η μεγαλύτερη υπηρεσία του ΟΗΕ που δραστηριοποιείται στη Γάζα. Απασχολεί περίπου 13.000 άτομα εκεί και είναι το κλειδί για τις ανθρωπιστικές προσπάθειες.

Χρηματοδοτείται κυρίως από εθελοντικές δωρεές από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, με τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη να παρέχουν κάποια άμεσα κονδύλια.

Διανέμει βοήθεια και λειτουργεί καταφύγια και βασικές υποδομές - όπως ιατρικές εγκαταστάσεις, κέντρα κατάρτισης εκπαιδευτικών και σχεδόν 300 δημοτικά σχολεία.

Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα, η υπηρεσία λέει ότι έχει διανείμει δέματα τροφίμων σε σχεδόν 1,9 εκατομμύρια ανθρώπους. Έχει επίσης προσφέρει σχεδόν έξι εκατομμύρια ιατρικές επισκέψεις σε όλο τον θύλακα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.

Περισσότερα από 200 μέλη του προσωπικού της UNRWA έχουν σκοτωθεί σε ισραηλινές επιθέσεις από τον Οκτώβριο του 2023 κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων τους, σύμφωνα με το πρακτορείο.

Γιατί υπάρχουν εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και UNRWA;

Η UNRWA έχει επικριθεί εδώ και καιρό από το Ισραήλ, με πολλούς εκεί να αντιτίθενται στην ίδια την ύπαρξή της.

Η μοίρα των προσφύγων ήταν ένα βασικό ζήτημα στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση, με τους Παλαιστίνιους να ονειρεύονται να επιστρέψουν στα σπίτια τους στην ιστορική Παλαιστίνη, τμήματα της οποίας βρίσκονται τώρα στο Ισραήλ.

Το Ισραήλ απορρίπτει τον ισχυρισμό τους και επικρίνει τη σύσταση της UNRWA επειδή επέτρεψε να κληρονομηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα από διαδοχικές γενιές. Λέει ότι αυτό καθιερώνει τους Παλαιστίνιους ως πρόσφυγες και ενθαρρύνει τις ελπίδες τους για δικαίωμα επιστροφής.

Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει επίσης εδώ και καιρό καταγγείλει τη διδασκαλία και τα σχολικά βιβλία της υπηρεσίας για τη διαιώνιση, κατά την άποψή της, αντι-ισραηλινών απόψεων. Το 2022, ένας ισραηλινός φύλακας είπε ότι το εκπαιδευτικό υλικό της UNRWA δίδασκε στους μαθητές ότι το Ισραήλ προσπαθούσε να «σβήσει την παλαιστινιακή ταυτότητα».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσδιόρισε αυτό που ονόμασε «αντισημιτικό υλικό» στα σχολικά βιβλία, «συμπεριλαμβανομένης ακόμη και της υποκίνησης σε βία», και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει η χρηματοδότηση της ΕΕ προς την Παλαιστινιακή Αρχή να εξαρτάται από την κατάργηση αυτού του περιεχομένου.

Η UNRWA έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι οι αναφορές σχετικά με το εκπαιδευτικό της υλικό ήταν «ανακριβείς και παραπλανητικές» και ότι πολλά από τα εν λόγω βιβλία δεν χρησιμοποιήθηκαν στα σχολεία της.

Γιατί η Κνεσέτ απαγόρευσε τώρα την UNRWA;

Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι ισχυρισμοί ότι κάποιο από το προσωπικό της UNRWA εμπλέκεται ενίσχυσαν περαιτέρω τις εκκλήσεις στο Ισραήλ για απαγόρευση της υπηρεσίας.

Ο στρατός ισχυρίστηκε ότι συνολικά περισσότερα από 450 μέλη του προσωπικού της UNRWA ήταν μέλη «τρομοκρατικών οργανώσεων». Στον απόηχο των καταγγελιών, περίπου 16 δυτικές χώρες ανέστειλαν προσωρινά τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας βοήθειας.

Ο ΟΗΕ ερεύνησε τον ισχυρισμό του Ισραήλ και απέλυσε εννέα άτομα, αλλά είπε ότι το Ισραήλ δεν είχε παράσχει στοιχεία για άλλους ισχυρισμούς και η UNRWA αρνήθηκε οποιαδήποτε ευρύτερη ανάμειξη με τη Χαμάς.

Μιλώντας το βράδυ της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επανέλαβε τους ισχυρισμούς αυτούς, γράφοντας στο X ότι «οι εργαζόμενοι της UNRWA που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες εναντίον του Ισραήλ πρέπει να λογοδοτήσουν».

Βάσει του νέου νόμου - ο οποίος εγκρίθηκε από 92 βουλευτές και στον οποίο αντιτάχθηκαν μόλις 10 - θα απαγορευθούν οι επαφές μεταξύ εργαζομένων της UNRWA και Ισραηλινών αξιωματούχων.

Ποιος είναι ο πιθανός αντίκτυπος της απαγόρευσης;

Ενώ οι περισσότερες από τις δράσεις της UNRWA πραγματοποιούνται στη Γάζα και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, η λειτουργία της βασίζεται σε συμφωνίες με το Ισραήλ. Αυτό περιλαμβάνει τη μεταφορά βοήθειας μέσω σημείων ελέγχου μεταξύ Ισραήλ και Γάζας.

Μαζί με την Παλαιστινιακή Ερυθρά Ημισέληνο, η UNRWA διαχειρίζεται σχεδόν όλη τη διανομή βοήθειας στη Γάζα μέσω 11 κέντρων σε όλο τον θύλακα. Παρέχει επίσης υπηρεσίες σε 19 καταυλισμούς προσφύγων στη Δυτική Όχθη.

Ο διευθυντής της UNRWA, William Deere, δήλωσε στο BBC ότι σε πρακτικό επίπεδο, η απαγόρευση της αλληλεπίδρασης με Ισραηλινούς αξιωματούχους σήμαινε ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατο για το προσωπικό της υπηρεσίας να λειτουργήσει στη χώρα.

«Δε θα μπορέσουμε να κινηθούμε στη Γάζα χωρίς να υποστούμε πιθανή επίθεση, το διεθνές προσωπικό δε θα μπορεί πλέον να πάρει βίζα», είπε.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ είπε ότι χωρίς την παρουσία της UNRWA στη Γάζα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις δε θα μπορούν να διανείμουν βασικά τρόφιμα και φάρμακα.

«Κάνουν όλη τη δουλειά στο έδαφος εκεί», είπε η Σίντι Μακέιν στο BBC. «Δεν έχουμε τις επαφές. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τις επαφές, γιατί τα πράγματα είναι τόσο έντονα εκεί» κατέληξε.

Πηγή: skai.gr