Η τελευταία τουρκική παραγωγή του Netflix, «The Club», της οποίας η πρώτη σεζόν άρχισε να προβάλλεται το Νοέμβριο, ξύπνησε αναμνήσεις για τις διώξεις κατά της εβραϊκής κοινότητας της Τουρκίας, ωστόσο στρέφει τώρα το φακό της σε μια άλλη σκοτεινή σελίδα της τουρκικής ιστορίας, τα «Σεπτεμβριανά». Ο λόγος για τα πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955, οπότε χιλιάδες περιουσίες που ανήκαν σε μη μουσουλμάνους στην Κωνσταντινούπολη, κυρίως Έλληνες, καταστράφηκαν από όχλους εθνικιστών.
Τα πογκρόμ, τα οποία ορισμένοι ακαδημαϊκοί έχουν ονομάσει Kristallnacht (σ.σ η ναζιστική νύχτα των Κρυστάλλων) της Κωνσταντινούπολης και τα συγκρίνουν με τους όχλους που πυρπόλησαν εβραϊκές επιχειρήσεις, συναγωγές και σπίτια στη Γερμανία το 1938, παραμένουν θέμα ταμπού στην Τουρκία.
Ο στρατηγός Sabri Yirmibesoglu αποκάλυψε δε το 1991 ότι τα πογκρόμ οργανώθηκαν από το Τμήμα Ειδικού Πολέμου, το οποίο συχνά αναφέρεται ως «Τουρκικό Gladio». Εκείνη την εποχή, ωστόσο, η κυβέρνηση του κεντροδεξιού Δημοκρατικού Κόμματος προσπάθησε να επιρρίψει την ευθύνη στους «κομμουνιστές» για τις λεηλασίες και τους θανάτους παρά στους δεξιούς παρακρατικούς.
«Μετά από τόσα χρόνια, μια επίσημη συγγνώμη και αναγνώριση (των διώξεων) στα θύματα είναι τόσο εύκολο να γίνει, ωστόσο αυτό δεν έγινε ποτέ», ανέφερε χαρακτηριστικά στο Al Monitor ο Ηρακλής Μήλλας, μεταφραστής και ποιητής γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, στην επέτειο των πογκρόμ πριν από δύο χρόνια. Ο Μήλλας, ο οποίος ήταν 15 ετών την εποχή των επιθέσεων, και η μητέρα του μόλις που γλίτωσαν, όταν η Nuriye, η θυρωρός του διαμερίσματός τους στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, διαβεβαίωσε μια ένοπλη συμμορία ότι δεν ζούσαν «άπιστοι» στο κτίριο.
Παρά το εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, η δεύτερη σεζόν του ιστορικού δράματος της δεκαετίας του 1950 προκάλεσε ελάχιστες αντιδράσεις στην Τουρκία, και παρέμεινε σταθερά στη λίστα των Top 10 του Netflix από την προβολή της στις 6 Ιανουαρίου. «Η επιτυχία της σειράς προέρχεται από την ικανότητα να αφηγείται την ιστορία απευθείας χωρίς να παίρνει θέση, να τρέφεται με κλισέ ή επιπλέον θυματοποίηση ή να αναζητά δικαιολογίες για τη βία», είπε στο Al-Monitor η Defne Suman, συγγραφέας γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη και ζει στην Ελλάδα.
«Είναι μια γενναία παραγωγή που πραγματεύεται κρίσιμες στιγμές βίας στο παρελθόν της Τουρκίας, παρόλο που το σημερινό περιβάλλον απέχει πολύ από το να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό από την αντιπαράθεση στη συμφιλίωση» προσθέτει.
Ακολουθούν spoilers: Στο τελευταίο επεισόδιο της σεζόν, οι σκηνοθέτες Seren Yuce και Zeynep Gunay Tan δημιουργούν μια αίσθηση των δεινών που έρχονται, μέχρι τη νύχτα της 6ης Σεπτεμβρίου. Ένας εφημεριδοπώλης παραδίδει μια εφημερίδα στο πρωτοσέλιδο της οποίας διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι οι Έλληνες βομβάρδισαν το σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη. Κάποιοι βάφουν με κόκκινα x σπίτια όπου διαμένουν μη μουσουλμάνοι. Ο Αλί Σέκερ, ένας «γκρίζος» χαρακτήρας που φέρνει νεαρούς άντρες από την Ανατολία στην Κωνσταντινούπολη ως φτηνό εργατικό δυναμικό, εκφωνεί μια εμπρηστική ομιλία σε μια ομάδα Τούρκων επαρχιωτών για το πώς η ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης χρηματοδοτεί τις ένοπλες ελληνοκυπριακές ομάδες και έχει το βλέμμα τους στην κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Τέλος, καθώς η Ρασέλ, η νεαρή ηρωίδα, περνά μπροστά από μια ομάδα που κρατά τουρκικές σημαίες και πανό που γράφουν «Η Κύπρος θα παραμείνει τουρκική», μια πέτρα σπάει τη βιτρίνα ενός ελληνικού καταστήματος καπέλων, ξεκινώντας τον κύκλο της βίας.
Μια ακαδημαϊκή εργασία της ιστορικού Dilek Guven, μια από τις πιο εμπεριστατωμένες μελέτες που βασίζεται σε διαφορετικά αρχεία της εποχής, επικαλείται αρχεία της τουρκικής αστυνομίας για να αποκαλύψει ότι 4.214 σπίτια, 1.004 θέσεις εργασίας, 73 εκκλησίες, μία συναγωγή, δύο μοναστήρια, 26 σχολεία και 5.317 άλλα ιδρύματα όπως εργοστάσια, ξενοδοχεία και κέντρα διασκέδασης δέχθηκαν επίθεση.
Περίπου το 60% των χώρων εργασίας που δέχθηκαν επίθεση και το 80% των κατεστραμμένων σπιτιών ανήκαν σε ελληνορθόδοξους κατοίκους και τα υπόλοιπα σε Αρμένιους και Εβραίους της Κωνσταντινούπολης. Ο επίσημος αριθμός θανάτων υπολογίζεται μεταξύ 11 και 14 και περίπου 60 γυναίκες κατήγγειλαν ότι είχαν βιαστεί, ενώ ο πραγματικός αριθμός των κακοποιημένων σεξουαλικά γυναικών εκτιμάται ότι είναι πολύ μεγαλύτερος.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
