Όλοι οι πρόεδροι των ΗΠΑ κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της θητείας τους αμφισβήτησαν την ανεξαρτησία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Κανείς όμως δεν προσπάθησε τόσο άμεσα ή τόσο αποφασιστικά να κάνει το υπουργείο υποχείριό του όσο ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Οι υποτελείς του Τραμπ ανέλαβαν να εκτελέσουν το σχέδιο με ιδιαίτερη ζέση ήδη από την πρώτη εβδομάδα επιστροφής του στην εξουσία. Αλλά τώρα, με τις απολύσεις δικαστικών υπαλλήλων καριέρας που ενεπλάκησαν στις νομικές υποθέσεις σε βάρος του προέδρου, η κυβέρνηση Τραμπ περνά μια επικίνδυνη κόκκινη γραμμή: προχωρά σε αντίποινα εναντίον εισαγγελέων γιατί απλώς έκαναν τη δουλειά τους.
Οι συνεργάτες του Τραμπ μάλιστα δεν έκρυψαν καθόλου την τιμωρητική τους διάθεση. «Διαδραματίσατε σημαντικό ρόλο στη δίωξη του Προέδρου Τραμπ. Η εύρυθμη λειτουργία της κυβέρνησης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εμπιστοσύνη που έχουν οι ανώτεροι αξιωματούχοι στους υφισταμένους τους», διευκρίνισε στους εισαγγελείς ο υπηρεσιακός Γενικός Εισαγγελέας Τζέιμς ΜακΧένρι, ήτοι επικεφαλής του υπουργείου Δικαιοσύνης. «Δεδομένου του σημαντικού ρόλου σας στη δίωξη του Προέδρου, δεν πιστεύω ότι η ηγεσία του υπουργείου μπορεί να σας εμπιστευτεί ότι θα βοηθήσετε στην πιστή εφαρμογή της ατζέντας του Προέδρου», τους είχε δηλώσει.
Ο Τραμπ και οι συνεργάτες του είχαν προϊδεάσει γι' αυτήν την εξέλιξη τόσο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας όσο και μετά την εκλογή του στην προεδρία. Ωστόσο, η υλοποίηση τελικά εκείνης της απειλής σοκάρει. Οι δικαστικοί αξιωματούχοι άλλωστε απολαμβάνουν προστασίας έναντι ενδεχόμενων μαζικών απολύσεων, ιδίως με αφορμή τις πολιτικές απόψεις τους.
Οι συνεργάτες του Τραμπ το γνωρίζουν αυτό. Εξ ου και ο ΜακΧένρι τους είπε ότι είναι ελεύθεροι να αποταθούν στην αρμόδια υπηρεσία που είναι αρμόδια για την προστασία των δημοσίων υπαλλήλων από άδικες απολύσεις. Στο τέλος ενδέχεται να λάβουν καθυστερημένες απολαβές και να ανακτήσουν τη θέση τους.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η απόλυσή τους ήταν η εκδίκηση που λαχταρούσε εδώ και πολύ καιρό ο Τραμπ. Παράλληλα, κατέδειξε την πρόθεσή του να θέσει τους υπόλοιπους υπαλλήλους του υπουργείου υπό έλεγχο, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα-απειλή: Να είστε πολύ προσεκτικοί στο τι κάνετε. Αλλιώς θα σας κυνηγήσουμε.
Αυτό άλλωστε ήταν και το μήνυμα που έστειλε καθ΄ όλη την πρώτη εβδομάδα διακυβέρνησής του. Ο Μπράντλεϊ Γουέινσεϊμερ, ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου, μετά από μια μακρά θητεία ως έμπιστος σύμβουλος Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών υπουργών Δικαιοσύνης, υποβιβάστηκε. Ενώ κορυφαία στελέχη -δικηγόροι με εμπειρία δεκαετιών σε θέματα διαφθοράς, πολιτικών δικαιωμάτων, περιβάλλοντος- εντάχθηκαν σε ένα νέο τμήμα που συστάθηκε με στόχο να κυνηγήσει τις πόλεις που τολμούν να προσφέρουν προστασία σε μετανάστες. Και μετά ακολούθησαν οι απολύσεις εισαγγελέων από τον Τραμπ.
Τέτοιες ενέργειες δεν έχουν προηγούμενο. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Τζορτζ Μπους, ο Γενικός Εισαγγελέας Αλμπέρτο Γκονζάλες διέταξε την απόλυση επτά Αμερικανών εισαγγελέων, φαινομενικά για πολιτικούς λόγους, αμφισβητώντας την «πίστη» τους στον Μπους. Η κίνησή του προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, όπως ήταν φυσικό, με το Κογκρέσο και την εσωτερική εποπτική αρχή του υπουργείου να διεξάγουν έρευνες για τις απολύσεις.
Είναι όμως σημαντικό να σημειωθεί ότι εκείνοι ήταν διορισμένοι από τον ίδιο τον πρόεδρο. Αντίθετα, οι απολύσεις της Δευτέρας αποτελούν μια επίθεση κατά εισαγγελέων καριέρας που έχουν υπηρετήσει διάφορες κυβερνήσεις. Δεν οφείλουν πίστη σε κανέναν πρόεδρο παρά μόνο στο Σύνταγμα και τους νόμους.
Ποια είναι όμως η άποψη της διορισθείσας Γενικής Εισαγγελέως Παμ Μποντάι για όλα αυτά; Πολύ βολικά, αυτές οι απολύσεις έλαβαν χώρα πριν την έγκριση του διορισμού της. Όμως η Μποντάι, ούσα και η ίδια εισαγγελέας καριέρας, συμφώνησε με αυτές ή έδωσε το πράσινο φως; Αν ναι, τότε αυτό την καθιστά ακατάλληλη να υπηρετήσει ως επικεφαλής του υπουργείο Δικαιοσύνης. Αν όχι, τότε θα πρέπει να ακυρώσει αυτές τις απολύσεις.
Απίθανο βέβαια. Η Μποντάι είναι σύμμαχος του Τραμπ, και δικηγόρος του κατά την πρώτη παραπομπή του. «[Στο] Υπουργείο Δικαιοσύνης, οι εισαγγελείς θα διωχθούν - οι κακοί. Οι ερευνητές θα ερευνηθούν. Επειδή το 'βαθύ κράτος', κατά την τελευταία θητεία του Προέδρου Τραμπ, κρυβόταν στις σκιές. Αλλά τώρα έχουν πέσει πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας και μπορούν όλοι να ερευνηθούν», είχε δηλώσει άλλωστε το 2023.
Τη Δευτέρα έγινε επίσης γνωστό ότι ο προσωρινός εισαγγελέας των ΗΠΑ στην Περιφέρεια της Κολούμπια, που άσκησε τις διώξεις για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, έχει ξεκινήσει εσωτερική έρευνα για τη διεξαγωγή εκείνων των ερευνών.
Ο Έντουαρντ Ρ. Μάρτιν Τζούνιορ είναι η «αλεπού» που διορίστηκε για να επιβλέπει το «κοτέτσι». Το βιογραφικό του δεν δείχνει να έχει εισαγγελικό υπόβαθρο ούτε ιδιαίτερη εμπειρία στο ποινικό δίκαιο.
Όμως δεν έχει σημασία: ο Μάρτιν έχει τα διαπιστευτήρια που προφανώς μετράνε. Είναι πρώην πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Μιζούρι και στενός συνεργάτης της συντηρητικής ακτιβίστριας Φίλις Σλάφλι. Είχε υποστηρίξει επίσης με ζέση τους ισχυρισμούς περί εκλογικής νοθείας -σε μια συγκέντρωση μία ημέρα πριν από την εισβολή στο Καπιτώλιο, κάλεσε τους «σκληροπυρηνικούς αληθινούς Αμερικανούς» να παλέψουν μέχρι την «τελευταία τους πνοή» προκειμένου να «σταματήσουν την κλοπή»- και ένθερμος υπερασπιστής των διαδηλωτών της 6ης Ιανουαρίου.
Τώρα, ο Μάρτιν έδωσε εντολή γι' αυτό που αποκαλεί «πρότζεκτ 1512», μια επείγουσα έρευνα για την επίκληση από τους εισαγγελείς του νόμου περί παρεμπόδισης, γνωστού ως Section 1512, για τη δίωξη ορισμένων εκ των κατηγορουμένων της 6ης Ιανουαρίου. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε πέρυσι ότι ο νόμος αφορά βασικά την καταστροφή εγγράφων και δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον των διαδηλωτών που προσπάθησαν να εμποδίσουν την επικύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων του 2020. «Προφανώς, η επίκλησή του ήταν ένα μεγάλο φιάσκο της υπηρεσίας μας», ανέφερε ο Μάρτιν σε ηλεκτρονικό μήνυμά του προς το προσωπικό, προσθέτοντας ότι «το μαχαίρι πρέπει να φτάσει στο κόκκαλο».
Ας μην γελιόμαστε. Δεν επρόκειτο για κάποια μυστική συνωμοσία αδίστακτων εισαγγελέων που αποσκοπούσαν στην κατάχρηση του νόμου. Πριν από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μόνο ένας από τους 15 δικαστές πρώτου βαθμού και δύο από τους τρεις εφέτες αμφισβήτησαν τη ερμηνεία του νόμου από τους εισαγγελείς.
Ίσως το «πρότζεκτ 1512» να γίνεται μόνο για το θεαθήναι, στο πλαίσιο της προσπάθειας του Μάρτιν να εξασφαλίσει μια μόνιμη θέση Γενικού Εισαγγελέα στην Ουάσιγκτον. Αλλά όλα είναι κομμάτια του ίδιου παζλ, οι απολύσεις των εισαγγελέων και η έρευνα για το υποτιθέμενο «φιάσκο». Οι εισαγγελείς πρέπει ευθυγραμμιστούν (με τις βουλές του Τραμπ), διαφορετικά… - και εγείρει σοβαρές ανησυχίες το τι θα μπορούσε να σημαίνει το «διαφορετικά».
Οι τιμωρητικές μεταθέσεις, οι εκδικητικές απολύσεις και οι ποινικές έρευνες θα πρέπει να αναμένονται. Το να εφησυχάσουμε λοιπόν μετά από μια τέτοια πρώτη εβδομάδα διακυβέρνησης θα ήταν ανόητο.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
