ΚΑΙΡΟΣ

Τι σημαίνουν τα εντάλματα σύλληψης του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Ισραήλ και τη Χαμάς

Your browser doesn’t support HTML5 audio

Τι σημαίνει το αίτημα του γενικού εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Καρίμ Καν να εκδοθούν εντάλματα σύλληψης για τον ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου - Ποιες οι συνέπειες

Την οργή του Μπενιαμίν Νετανιάχου προκάλεσε η είδηση ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ένταλμα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Ήταν «μια ηθική αγανάκτηση ιστορικών διαστάσεων», είπε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ συμπληρώνοντας ότι η χώρα του «διεξήγαγε έναν δίκαιο πόλεμο εναντίον της Χαμάς, μιας γενοκτονικής τρομοκρατικής οργάνωσης που διέπραξε τη χειρότερη επίθεση στον εβραϊκό λαό από το Ολοκαύτωμα» πρόσθεσε.

Παράλληλα, ο Νετανιάχου εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση προσωπικά στον γενικό εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), Καρίμ Καν λέγοντας ότι ήταν ένας από τους «μεγάλους αντισημίτες στη σύγχρονη εποχή».

Σε μερικές σελίδες πολύ καλά γραμμένες και χρησιμοποιώντας νομικούς όρους ο Καρίμ Καν συνέθεσε μια σειρά κατηγοριών εναντίον των τριών πιο σημαντικών ηγετών της Χαμάς, καθώς και του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ. Η αποφασιστικότητα να εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο και οι νόμοι σε όλα τα μέρη, ανεξάρτητα από το ποια είναι, βρίσκεται στο επίκεντρο της δήλωσης του Καρίμ Καν στην οποία αιτιολογεί γιατί ζητάει αυτά τα εντάλματα.

«Κανένας στρατιώτης, κανένας διοικητής, κανένας πολιτικός ηγέτης - κανείς - δεν μπορεί να ενεργήσει ατιμώρητα. Ο νόμος, δεν μπορεί να εφαρμοστεί επιλεκτικά. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για την κατάρρευσή του» δήλωσε ο Καρίμ Καν.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, από την πλευρά του είπε ότι ήταν «εξωφρενικό» να υποβληθεί αίτημα για εντάλματα σύλληψης. Δεν υπήρχε «καμία ισοδυναμία - καμία - μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς», ανέφερε. 

Η Χαμάς ζήτησε την απόσυρση των καταγγελιών εναντίον των ηγετών της, υποστηρίζοντας ότι ο εισαγγελέας του ΔΠΔ «εξισώνει το θύμα με τον δήμιο», όμως ο Καρίμ Καν δεν κάνει άμεσες συγκρίσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Το δικαστήριο αντιμετωπίζει την Παλαιστίνη ως κράτος καθώς έχει καθεστώς παρατηρητή στα Ηνωμένα Έθνη, πράγμα που σήμαινε ότι μπόρεσε να υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης που δημιούργησε το ΔΠΔ.

Η Btselm, μια κορυφαία ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανέφερε ότι τα εντάλματα σηματοδοτούν την «ταχεία πτώση του Ισραήλ σε μια ηθική άβυσσο».

Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραπονιούνται εδώ και πολλά χρόνια ότι ισχυρές δυτικές χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, κλείνουν τα μάτια στις ισραηλινές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, ακόμη και όταν καταδικάζουν και επιβάλλουν κυρώσεις σε άλλα κράτη που δεν βρίσκονται στο στρατόπεδό τους.

Για τον Καρίμ Καν και οι τρεις κύριοι ηγέτες της Χαμάς διέπραξαν εγκλήματα πολέμου που περιλαμβάνουν εξοντώσεις, δολοφονίες, ομηρίες, βιασμούς και βασανιστήρια.

Οι άνδρες που κατονομάζονται είναι ο Yahya Sinwar, ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, ο Mohammed Deif, ο διοικητής των Ταξιαρχιών Qassam, η στρατιωτική πτέρυγά της, και ο Ismail Haniyeh, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

Στο πλαίσιο της έρευνάς τους, ο Καρίμ Καν και η ομάδα του πήραν συνεντεύξεις από θύματα και επιζώντες των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου. Στη συνέχεια κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Χαμάς είχε επιτεθεί στις θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες.

Το Ισραήλ, είπε ο κ.Καν, έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Όμως τα «ασυνείδητα εγκλήματα» δεν «απαλλάσσουν το Ισραήλ από την υποχρέωσή του να συμμορφωθεί με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο» υποστήριξε. 

Η αποτυχία να γίνει αυτό, είπε, δικαιολογεί την έκδοση ενταλμάτων για τη σύλληψη του κ. Νετανιάχου και του υπουργού Άμυνας Γόαβ Γκάλαντ για εγκλήματα όπως η πείνα αμάχων ως όπλο πολέμου, οι δολοφονίες, η εξόντωση και οι σκόπιμες επιθέσεις κατά αμάχων.

Τι θα γίνει από εδώ και πέρα

Ποια είναι όμως η διαδικασία από εδώ και πέρα και τι σημαίνουν αυτά τα εντάλματα στην πραγματικότητα;

Από εδώ και πέρα μια επιτροπή δικαστών στο ΔΠΔ θα εξετάσει τώρα εάν θα εκδώσει τα εντάλματα σύλληψης. Αλλά το ΔΠΔ έχει αποφανθεί ότι έχει νομική εξουσία να διώκει ποινικές πράξεις στον πόλεμο, επειδή οι Παλαιστίνιοι μπορούν και υπογράφουν, όπως υπέγραψαν και την Συνθήκη της Ρώμης. 

Εάν εκδοθούν τα εντάλματα σύλληψης, αυτό θα σήμαινε ότι ο κ. Νετανιάχου, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, δεν θα μπορούσε να επισκεφθεί στενούς δυτικούς συμμάχους χωρίς να διακινδυνεύσει να συλληφθεί.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ είπε ότι οι ενέργειες του ΔΠΔ «δεν ήταν χρήσιμες για την παύση των μαχών, την απομάκρυνση ομήρων ή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας». Ωστόσο, εάν εκδοθούν τα εντάλματα, η Βρετανία θα πρέπει να προβεί στις συλλήψεις, εκτός εάν μπορούσε να αποδειχθεί επιτυχώς ότι ο κ. Νετανιάχου είχε διπλωματική ασυλία.

Μια πολύ σημαντική εξαίρεση για τον κ. Νετανιάχου και τον κ. Γκάλαντ είναι οι ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι το ΔΠΔ δεν έχει δικαιοδοσία στη σύγκρουση, μια θέση που θα μπορούσε να διευρύνει τη διάσπαση στο εσωτερικό του Δημοκρατικού κόμματος του Τζο Μπάιντεν για τον πόλεμο. Οι προοδευτικοί έχουν ήδη χαιρετίσει τη δράση του ΔΠΔ. Οι ένθερμοι σύμμαχοι του Ισραήλ μεταξύ των Δημοκρατικών ενδέχεται να υποστηρίξουν τις κινήσεις των Ρεπουμπλικανών για ψήφιση νόμου για την επιβολή κυρώσεων σε αξιωματούχους του ΔΠΔ ή την απαγόρευση εισόδου τους στις ΗΠΑ.

Ο Γόαβ Γκάλαντα δεν θα μπορούσε επίσης να ταξιδέψει ελεύθερα. Οι λέξεις που χρησιμοποίησε όταν ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ θα εισέλθει στη Γάζα έχουν αναφερθεί συχνά από επικριτές της συμπεριφοράς του Ισραήλ.

Δύο μέρες μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο κ. Γκάλαντ είπε: «Έχω διατάξει μια πλήρη πολιορκία στη Λωρίδα της Γάζας. Δεν θα υπάρχει ηλεκτρισμός, ούτε τρόφιμα, ούτε καύσιμα, όλα είναι κλειστά… πολεμάμε τα ανθρώπινα ζώα και είμαστε εδώ ενεργώντας ανάλογα».

Ο κ. Καν γράφει στη δήλωσή του ότι «το Ισραήλ έχει σκοπίμως και συστηματικά στερήσει από τον άμαχο πληθυσμό σε όλα τα μέρη της Γάζας αντικείμενα απαραίτητα για την ανθρώπινη επιβίωση».

Εάν εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τον ισμαήλ Χανίγιε, τον επικεφαλής του πολιτικού κλάδου της Χαμάς, θα πρέπει επίσης να σκεφτεί περισσότερο τα τακτικά του ταξίδια για να συναντήσει ανώτερους Άραβες ηγέτες. Είναι πιθανό να περάσει πολύ περισσότερο χρόνο στη βάση του στο Κατάρ, το οποίο, όπως το Ισραήλ, δεν υπέγραψε το Καταστατικό της Ρώμης που ίδρυσε το ΔΠΔ.

Οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι ηγέτες της Χαμάς, ο Yahya Sinwar και ο Mohammed Deif, πιστεύεται ότι κρύβονται κάπου μέσα στη Γάζα. Ένα ένταλμα σύλληψης δεν προσθέτει πολλά στις πιέσεις που τους ασκούνται. 

Το ένταλμα θα έθετε επίσης τον Νετανιάχου σε μια κατηγορία κατηγορουμένων ηγετών που περιλαμβάνει επίσης τον Ρώσο Πρόεδρο Βλάντμιρ Πούτιν και τον αείμνηστο συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης.

Πηγή: https://www.bbc.com/news/articles/cw4490z75v3o