ΚΑΙΡΟΣ

Τι κρύβουν τα τελεσίγραφα Ερντογάν στην Συρία-Ο φόβος για την «Χεζμπολάχ του Αφγανιστάν»

Επιμέλεια: Εύη Απολλωνάτου

Το σκληρό γεωπολιτικό μπρα ντε φερ που παίζεται στην Ιντλίμπ της Συρίας περιπλέκει τα σχέδια του Τούρκου προέδρου στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Οι θάνατοι των 6 Τούρκων στρατιωτών από πυρά του συριακού στρατού στην Ιντλίμπ ήταν η κορύφωση στην ένταση που υπάρχει τις τελευταίες εβδομάδες ανάμεσα στην Δαμασκό και την Άγκυρα. Οι προσπάθειες της Ρωσίας και του Βλαντίμιρ Πούτιν να φέρουν κοντά τις δύο πλευρές μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει καρπούς. 

Εκείνο, όμως, που προκαλεί ανησυχία στον Ταγίπ Ερντογάν είναι η κατάσταση στο συριακό μέτωπο και το πώς παρατάσσονται πλέον οι στρατιωτικές δυνάμεις των μεγάλων παικτών. Η Τουρκία διατηρεί τον έλεγχο στο νότιο Ιντλίμπ με πέντε τουρκικά στρατιωτικά φυλάκια στο Μορέκ, την Μααράτ αλ Νουμάν, την Αριμά, την αλ Σουρμάν και την Τελ Τουκάν.

Η Δαμασκός δηλώνει ξεκάθαρα ότι θέλει να αποχωρήσει ο τουρκικός στρατός από τα φυλάκια, τα οποία επιτρέπουν στον Ερντογάν να έχει λόγο στις εξελίξεις στην Συρία. Το τελευταίο διάστημα οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί στα περίχωρα της Ιντλίμπ από την ρωσική αεροπορία και η προσπάθεια των συριακών μυστικών υπηρεσιών να πάρουν με το μέρος τους ένοπλες ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης που μάχονται στο πλευρό του τουρκικού στρατού έχουν εκνευρίσει την Άγκυρα. 

Η είδηση ότι ο συριακός στρατός κατάφερε να πάρει τον έλεγχο σε τμήμα του αυτοκινητοδρόμου-κλειδί Μ5 που ενώνει την πρωτεύουσα Δαμασκό και το Χαλέπι,  να κόψει τον ανεφοδιασμό των ανταρτών της Συρίας στην Μααράτ αλ Νουμάν και καταλάβει την πόλη όπου βρίσκεται το ένα τουρκικό στρατιωτικό φυλάκιο, θορύβησε την Άγκυρα. 

Οι λόγοι για την ανησυχία του Ταγίπ Ερντογάν είναι δύο και εξαιρετικά σοβαροί για τα πολλά ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή. Πρώτον η είδηση ότι μαζί με τον συριακό στρατό στο μέτωπο της Ιντλίμπ μάχονται σιίτες στρατιώτες του Ιράν περιπλέκει την κατάσταση. Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Daily Telegraph, στην Ιντλίμπ βρίσκονται Αφγανοί σιίτες μαχητές που έχουν την στήριξη της Τεχεράνης με την ονομασία «Μεραρχία Φατεμιγιούν» ή «Χεζμπολάχ του Αφγανιστάν». Η συγκεκριμένη πολιτοφυλακή παίρνει μέρος σε μάχες στη Συρία στο πλευρό των δυνάμεων του καθεστώτος από το 2014 αλλά φαίνεται ότι είναι η πρώτη φορά που εμφανίστηκε στην Ιντλίμπ.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία δια των αεροπορικών βομβαρδισμών και το Ιράν δια των σιιτικών πολιτοφυλακών αποφάσισαν να στηρίξουν την αντεπίθεση του συριακού στρατού στην Ιντλίμπ και το δυτικό Χαλέπι. Το Ιράν φέρεται να έχει λάβει αυτή την απόφαση μετά τους φόβους της Τεχεράνης ότι θα περιθωριοποιηθεί στο παιχνίδι της Συρίας μετά την δολοφονία του στρατηγού, Κασέμ Σουλεϊμανί. Η παρουσία των δυνάμεων της στην Ιντλίμπ είναι ένα μήνυμα, σύμφωνα με τους αναλυτές, ότι η Τεχεράνη θα συνεχίσει ακόμη πιο δυνατά να προωθεί την ατζέντα της στην Μέση Ανατολή και τον υπ’ αριθμόν ένα στόχο της, που είναι η εκδίωξη των Αμερικανών στρατιωτών από την περιοχή. 

Το μέτωπο Μόσχας-Δαμασκού-Τεχεράνης στις μάχες φυσικά ενόχλησε και τρόμαξε την Άγκυρα, η οποία έχει υποχρεωθεί να διασπάσει τις δυνάμεις της σε Συρία και Λιβύη. Ήδη υπάρχει πλήθος δημοσιευμάτων ότι μέρος των μαχητών της Συρίας που συνεργάστηκαν με τον τουρκικό στρατό μεταφέρθηκαν στο μέτωπο της Λιβύης προκειμένου να ενισχύσουν τις δυνάμεις της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Φαγιέζ αλ Σαράζ. 

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αποδυναμώνεται και η διαπραγματευτική ισχύς της Άγκυρας. Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, Ρωσία και Τουρκία διαπραγματεύονται μία συμφωνία πακέτο για την Συρία και την Λιβύη, στην οποία στηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα. Ο άσσος στο μανίκι του Ερντογάν είναι τα πέντε στρατιωτικά φυλάκια και ο έλεγχος της Ιντλίμπ. Είναι φυσικό να μάχεται να διατηρηθεί μέχρι να αποκομίσει τα μεγαλύτερα γεωπολιτικά κέρδη για την Τουρκία. 

Οι αναλυτές ποντάρουν ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί και δεν θα υπάρξει τριβή στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας παρά τις δημόσιες «κορώνες» Ερντογάν. Το μέτωπο υπέρ του προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ είναι ισχυρό και οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Τουρκία απλώς θέλει να επιβάλλει τους όρους της πριν δεχθεί να αποχωρήσει. Έτσι την ώρα που ο Ερντογάν επιτίθεται με τελεσίγραφα στην Δαμασκό ανακοινώθηκε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών Ρωσίας και Τουρκίας συμφώνησαν πως ισχύουν οι συμφωνίες Πούτιν – Ερντογάν τον Σεπτέμβριο του 2018 στο Σότσι για την ζώνη αποκλιμάκωσης της Ιντλίμπ και θα τηρηθούν κανονικά.