Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προέβη σε μια ακραία πρόταση για τη Γάζα που εγείρει ερωτήματα για τη στρατηγική που πρόκειται να ακολουθήσει κατά τη δεύτερη διακυβέρνησή του.
Ο Τραμπ είπε σε συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «θα καταλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας», θα «την κατέχουν» μακροπρόθεσμα και θα την ανοικοδομήσουν, μετατρέποντάς τη σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Η πρόταση του Αμερικανού προέδρου έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων στη Μέση Ανατολή, τόσο μεταξύ των αντιπάλων όσο και εν μέσω των συμμάχων του. Η εφαρμογή της πρότασής του θα προκαλούσε τον εκτοπισμό 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων από τη γη τους, καθώς ο Τραμπ πρότεινε να φιλοξενηθούν σε άλλες χώρες, και θα σήμαινε τη βαθύτερη εμπλοκή των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή.
Θα απαιτούσε επίσης, κατά πάσα πιθανότητα, μια μαζική κινητοποίηση των αμερικανικών στρατευμάτων, παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Τραμπ για απεμπλοκή των ΗΠΑ από τους «ξένους πολέμους».
Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται είναι εάν εννοεί την πρότασή του και τι επιδιώκει να πετύχει σε αντίθετη περίπτωση.
1. Αντιπερισπασμός
Πρόκειται για μία κριτική με αποδέκτη τον Τραμπ, σύμφωνα με την οποία οι ακραίες ιδέες του αποσκοπούν στον αντιπερισπασμό, ότι, δηλαδή, επιδιώκει να αποτρέψει την προσοχή των δημοσιογράφων και του κοινού από άλλες πολιτικές της κυβέρνησής του.
Η πραγματικότητα είναι ότι ο Τραμπ, περισσότερο από ποτέ, έχει προβεί σε μια σειρά προκλητικών ενεργειών, πολλές εκ των οποίων εγείρουν νομικούς προβληματισμούς.
«Λειτουργεί», είπε στους δημοσιογράφους στα τέλη του περασμένου μήνα ο πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Στίβεν Μπάνον.
Η ανακοίνωση του Τραμπ ήταν αιφνιδιαστική και ήρθε όταν η αντιπολίτευση κινητοποιήθηκε απέναντι στις ενέργειες της κυβέρνησής του και ιδίως σε εκείνες του Ίλον Μασκ.
Λίγο πριν ο Τραμπ κάνει την ανακοίνωσή του, η Washington Post είχε αναφέρει ότι η πρόσβαση του Μασκ στις κυβερνητικές υπηρεσίες ενδεχομένως να είναι παράνομη.
Αλλά όπως συμβαίνει πάντα με τον Τραμπ, το δίλημμα είναι να καθορίσουμε τι είναι πραγματικό και τι όχι. Διότι θα ήταν σοβαρή παράλειψη αν όντως σκοπεύει να στείλει αμερικανικά στρατεύματα στη Γάζα και δεν υπήρξαν αντιδράσεις επειδή όλοι υπέθεσαν ότι επρόκειτο για μπλόφα.
Στο παρελθόν πολλές από τις προτάσεις του Ντόναλντ Τραμπ απορρίφθηκαν ως ακραίες που όμως στο μέλλον ο ίδιος υλοποίησε.
2. Διαπραγματευτικό κόλπο
Μια διαφορετική θεωρία υποστηρίζει ότι πρόκειται για τέχνασμα που έχει στόχο τη διαχείριση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή και όχι την εσωτερική πολιτική σκηνή.
Σύμφωνα με την ίδια θεωρία, ο Τραμπ ακολουθεί στη Μέση Ανατολή την ίδια στρατηγική με εκείνη που εφάρμοσε με την επιβολή δασμών στον Καναδά και το Μεξικό, τους οποίους απέσυρε για κάποιες μέτριες παραχωρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η πρόταση του Τραμπ για τη Γάζα θα είχε σκοπό να αναγκάσει τις χώρες της Μέσης Ανατολής να επιδιώξουν μια πιο βιώσιμη ειρήνη υπό την απειλή του «αν δεν μπορείτε να το καταλάβετε, ερχόμαστε».
Θα μπορούσε αυτό να αναγκάσει τη Χαμάς να παραχωρήσει την εξουσία; Θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στη Σαουδική Αραβία να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ, να σταματήσει να επιμένει σε ένα παλαιστινιακό κράτος και να βοηθήσει στη μεταπολεμική διαδικασία; Αυτοί φαίνεται να είναι μερικοί από τους πιο πιθανούς στόχους.
Ο Νετανιάχου, συγκεκριμένα, δεν ενέκρινε ρητά το σχέδιο του Τραμπ και το αντιμετώπισε περισσότερο ως ιδέα παρά ως πραγματική πρόθεση των ΗΠΑ. «Έχει μια διαφορετική ιδέα και νομίζω ότι αξίζει να δοθεί προσοχή σε αυτήν», είπε ο Νετανιάχου. «Το συζητάμε. Το εξετάζει με τους ανθρώπους του, με το επιτελείο του».
3. Η θεωρία του «τρελού»
Κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ πολλοί επικαλούνταν τη «θεωρία του τρελού». Η στρατηγική είναι ο εκάστοτε ηγέτης να πείσει τις άλλες χώρες ότι είναι απρόβλεπτος και ικανός για οτιδήποτε. Ο Ρίτσαρντ Νίξον το χρησιμοποίησε στις συναλλαγές του με τη Σοβιετική Ένωση.
Και ο Τραμπ ξέρει ότι μπορεί να τη χρησιμοποιήσει.
Σε μια συνέντευξη του Οκτωβρίου στη Wall Street Journal, ο Τραμπ απάντησε σε ερώτηση σχετικά με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης για την προστασία της Ταϊβάν από την Κίνα και τον πρόεδρό της, Σι Τζινπίνγκ: «Δεν θα έπρεπε, γιατί με σέβεται και ξέρει ότι είμαι τρελός», είπε ο Τραμπ για τον Σι.
4. Οι ιμπεριαλιστικές του βλέψεις είναι πραγματικές
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρόταση για κατοχή της Γάζας αποτελεί ανατροπή για τις θέσεις του Τραμπ περί εξωτερικής πολιτικής. Ο Τραμπ έχει αναδείξει το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» σε κεντρική θέση της προεκλογικής του εκστρατείας, υποστηρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν ρόλο στην αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής.
«Η πολιτική μας του ατέρμονου πολέμου, της αλλαγής καθεστώτος και της οικοδόμησης χωρών αντικαθίσταται από την καθαρή επιδίωξη των αμερικανικών συμφερόντων», είπε το 2019.
Ο Τραμπ τώρα δεν μιλά για την οικοδόμηση έθνους, αλλά σύμφωνα με τους επικριτές του η πρότασή του ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση του παλαιστινιακού λαού.
Ο Τραμπ έχει πει επίσης ότι οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τη Γροιλανδία και τη Διώρυγα του Παναμά, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο χρήσης στρατιωτικής βίας. Έχει πει να γίνει ο Καναδάς η 51η πολιτεία και κατά την ομιλία στην ορκωμοσία του αναφέρθηκε στο θείο δικαίωμα της Αμερικής να επεκταθεί.
Σημειώνεται ότι ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, τον Μάρτιο είπε ότι «η παραθαλάσσια ιδιοκτησία της Γάζας θα μπορούσε να είναι πολύ πολύτιμη». Μάλιστα είχε προτείνει ότι κάποιος θα μπορούσε να «μεταφέρει τους Παλαιστίνιους εκτός και μετά να την καθαρίσει».
Κανείς δεν ενστερνίζεται τις δυνατότητες μιας «παραθαλάσσιας ιδιοκτησίας» όσο ο Τραμπ, η πρόταση του οποίου απηχούσε τα σχόλια του γαμπρού του λεγοντας ότι η Γάζα θα μπορούσε να είναι «η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Είναι πιθανό ο Τραμπ κατά τη δεύτερη θητεία του, μετά το «Πρώτα η Αμερική» που ανέδειξε για πολιτικό όφελος, να θέλει να αλλάξει στρατηγική και να προσανατολίζεται σε μια πιο επεκτατική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Και στον βαθμό που στοχεύει σε αυτό, σίγουρα θα υπάρχουν λιγότερα προστατευτικά κιγκλιδώματα. Σε αυτή την κυβέρνηση δεν υπάρχουν οι μετριοπαθείς της πρώτης θητείας που σίγουρα θα τον προειδοποιούσαν για αυτή την επικίνδυνη τροπή. Ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι στη Γερουσία είχαν αντισταθεί στις παρορμήσεις της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ από το 2017 έως το 2021, στη δεύτερη θητεία δείχνουν απρόθυμοι να αντιπαρατεθούν μαζί του.
Με άλλα λόγια, ποιος ξέρει; Αλλά μάλλον αξίζει να κατανοήσουμε τα κίνητρά του και τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτή η απειλή - ακόμα κι αν είναι απλώς μια απειλή.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
