Ένας «ψυχρός πόλεμος» φαίνεται πως είναι σε εξέλιξη στην Ευρώπη σχετικά με την παροχή φυσικού αερίου και τις τιμές του. Την περασμένη Παρασκευή η Ουκρανία ανέφερε πως η Gazprom ανέστειλε τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ουγγαρία, μόλις λίγες ημέρες αφότου ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός υπέγραψε μακροχρόνια σύμβαση εφοδιασμού με τη χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλα αυτά την ώρα που ΗΠΑ και Ρωσία αλληλοκατηγορούνται για την αλματώδη αύξηση της τιμής του αερίου στην Ευρώπη. Η Ουάσιγκτον κατηγορεί τη Μόσχα πως επίτηδες δεν στέλνει επαρκείς ποσότητες στην Ε.Ε., προκειμένου να πιέσει για διευθετήσεις στον αγωγό Nord Stream 2. Από την πλευρά της η Μόσχα απάντησε πως έχει αυξήσει τις εξαγωγές προς την Ευρώπη και την Ελλάδα, ενώ αντίθετα οι ΗΠΑ τις έχουν μειώσει. Το πολιτικό και διεθνές «μπράντεφερ» έχει προκαλέσει αλαλούμ στις τιμές που – όπως όλα δείχνουν- αναμένεται να αυξηθούν κι άλλο το επόμενο διάστημα. Η τιμή στο ευρωπαϊκό φυσικό αέριο τη Δευτέρα ήταν 96,65€/MWh, ενώ αντίστοιχα χθες ανήλθε στα 116,2, Όσον αφορά τη σημερινή ημέρα ξεκίνησε στα 126 ευρώ για να εκτοξευθεί λίγο πριν το μεσημέρι στα 161,5 και να βουτήξει στη συνέχεια έως και 107,3 ευρώ!
Η κόντρα με το Κίεβο
Όπως αναφέρουν αρκετά δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου το Κίεβο, που βρίσκεται σε πολιτική διαμάχη με τη Μόσχα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, κατηγορεί τη Ρωσία ότι προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την ενέργεια και τον ενεργειακό εφοδιασμό ως "όπλο” και μάλιστα με τρόπου που απειλεί όχι μόνο τη ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αλλά και της Ευρώπης.
«Η μονοπώληση των διαδρόμων φυσικού αερίου από την Gazprom, την οποία βλέπουμε πλέον, εγείρει ερωτήματα για τις θεμελιώδεις αρχές λειτουργίας των αγορών φυσικού αερίου της ΕΕ - τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Sergiy Makogon, επικεφαλής του διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Αερίου της Ουκρανίας.Η Gazprom, όπως σημειώνει το Reuters, δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του πρακτορείου να σχολιάσει το θέμα. «Η ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης ενός παίκτη και η εκμετάλλευσή ως μοχλού πίεσης για προφανείς πολιτικούς σκοπούς εν μέσω της σοκαριστικής αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη πρέπει να τερματιστεί», πρόσθεσε ο Makogon.
Το τελευταίο διάστημα η Ουκρανία είχε εκφράσει την αντίθεσή της στη νέα συμφωνία της εταιρείας με την Ουγγαρία, κάνοντας λόγο για μία καθαρά «πολιτική, οικονομικά παράλογη απόφαση» και ζήτησε από την Κομισιόν να αξιολογήσει εάν σέβεται το ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκαιο. Επιπρόσθετα, το Κίεβο ασκεί το τελευταίο διάστημα αρκετές πιέσεις προς τη Δύση με στόχο να αποτρέψει τη λειτουργία του νέου ρωσικού αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ρωσία στη Γερμανία παρακάμπτοντας την Ουκρανία.
Κατά το παρελθόν η Μόσχα έστελνε φυσικό αέριο στην Ευρώπη κυρίως μέσω της Ουκρανίας, αλλά πλέον έχει διαφοροποιήσει τους διαδρόμους μεταφοράς, κατασκευάζοντας τον υποθαλάσσιο αγωγό Nord Stream που τη συνδέει απευθείας με τη Γερμανία και τον αγωγό TurkStream που τη συνδέει με την Τουρκία.
Η διαμάχη ΕΕ- Ρωσίας και οι απαντήσεις των ΗΠΑ
Στην πλήρη στήριξη των ρωσικών εταιρειών ενέργειας έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλάντιμιρ Πούτιν, ο οποίος φαίνεται πως έχει ζητήσει την ενίσχυσή τους ακόμη και μέσω από τις υπηρεσίες πληροφοριών που διαθέτει η Μόσχα. Στόχος τους δεν είναι άλλος από το γεγονός πως επιθυμεί οι εταιρείες που βρίσκονται κάτω από την «ομπρέλα του» ούτως ώστε να εμφιλοχωρήσουν σε όσο το δυνατόν περισσότερες αγορές στον πλανήτη και πιο συγκεκριμένα στην Ευρώπη.
Πριν από λίγο ο Ρώσος πρόεδρος, αναφερόμενος σήμερα στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην ενεργειακή αγορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, είπε ότι για αυτή ευθύνεται η λαθεμένη πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αρνήθηκε τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια για την προμήθεια φυσικού αερίου με τη Ρωσία και στράφηκε στο χρηματιστηριακό εμπόριο φυσικού αερίου (spot αγορές). «Βλέπετε τι συμβαίνει στην Ευρώπη, επικρατεί υστερία και κάποια σύγχυση στις αγορές. Γιατί; Μα διότι κανείς δεν αντιμετωπίζει σοβαρά το θέμα, κάποιος κερδοσκοπεί επί των προβλημάτων των κλιματικών αλλαγών, κάποιος υποτιμά κάτι, κάποιος αρχίζει να μειώνει τις επενδύσεις στους εξορυκτικούς κλάδους", είπε ο επικεφαλής της Μόσχας, σημειώνοντας ότι η Ρωσία μπορεί να μεταβεί ομαλά στην οικονομία χωρίς υδρογονάνθρακες. Όλα αυτά την ώρα που η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν επέκρινε τη Μόσχα, αναφέροντας πως η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου οφείλεται και στις κλειστές «ρωσικές στρόφιγγες».
Όπως αναφέρουν διεθνείς αναλυτές τις τελευταίες ημέρες, πολλές είναι οι φορές που ρωσικές εταιρείες ενέργειας έχουν πιαστεί στα πράσα για “δωροδοκία”, απάτες και διαφθορά όταν κάνουν συμφωνίες σε αρκετές δημοκρατικές χώρες. Είναι ενδεικτικό πως στη Βουλγαρία αρκετοί παράγοντες της πολιτικής, ανάμεσά τους και τρεις πρώην υπουργοί ενέργειας της χώρας, είναι συσχετιστεί με τη διαφθορά για τη δημιουργία του πυρηνικού εργοστασίου στο Μπελένε.
Ταυτόχρονα φαίνεται πως η “πράσινη” ενέργεια που προασπίζεται η Μόσχα είναι ένα ψέμα. Τι συμβαίνει; Η Ρωσία τοποθετεί τον ίδιο της τον εαυτό στο κάδρο των “παγκόσμιων ηγετών” όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, αλλά στην πραγματικότητα τόσο η παραγωγή ενέργειας όσο και η βιομηχανία της βλάπτουν το περιβάλλον. Η Μόσχα, όπως λένε αρκετοί διεθνείς αναλυτές, ανησυχεί μήπως η περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπονομεύσει τη δική της και κυρίως την πολιτική της Gazprom στην ενεργειακή αγορά. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που οι διαρροές και τα... ατυχήματα στα δίκτυα μεταφοράς της εταιρείας έχουν δημιουργήσει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, την ώρα που η εταιρεία αναφέρει πως «είμαστε οι καλύτεροι πάροχοι ενέργειας στην Ευρώπη». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ατυχήματος που έγινε τον Μάιο του 2020 στο Νόρλισκ, μετά από λανθασμένους χειρισμούς της εταρείας Νίκελ. Από τότε μέχρι και σήμερα έχουν κάνει την εμφάνισή τους τουλάχιστον τέσσερις πετρελαιοκηλίδες.
Στο σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει πως της ασκείται ιδιαίτερη πίεση για το φυσικό αέριο και τις τιμές του, μία πίεση που αναντίρρητα πέρασε και στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, διαφαίνεται πως ασκείται μία «κρυφή» πίεση αρκετών αξιωματούχων της «Γηραιάς Ηπείρου» για να καλύπτονται οι «περιβαλλοντικές ελλείψεις». Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, η Ρωσία αρκετές φορές προσπαθεί να βάλει τον εαυτό της στο κάδρο της χώρας που είναι ηγέτης στην ενέργεια υδρογόνου, όμως στην πραγματικότητα η τεχνολογία που χρησιμοποιεί είναι αμφιβόλου ποιότητας.
Πάντως, πολλοί αναλυτές χαρακτηρίζουν ως «εξωπραγματικό»το άλμα των τιμών των τιμών ενέργειας και του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. «Το σημερινό άλμα των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη είναι πραγματικά μοναδικό», σχολίασαν οι αναλυτές της Société Générale, «ποτέ πριν οι τιμές ενέργειας δεν είχαν αυξηθεί τόσο πολύ και τόσο γρήγορα». Ερωτηθείς από το Γαλλικό Πρακτορείο, ο αναλυτής της Commerzbank Karsten Fritz βλέπει σε αυτή την πολύ ισχυρή αύξηση των τιμών «μια κίνηση πανικού και φόβου» απέναντι στα χαμηλά αποθέματα καθώς πλησιάζει ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο. Ταυτοχρόνως, η πλειονότητα των παρατηρητών της αγοράς καταδεικνύει επίσης τη ζήτηση στην Ασία, κυρίως την Κίνα, ενώ από τη μεριά τους οι αναλυτές της ING αποδίδουν τις αυξήσεις σε έναν συνδυασμό παραγόντων «υψηλών τιμών ηλεκτρισμού, περιορισμένης προσφοράς από τη Ρωσία και της πιθανότητας ενός ψυχρότερου χειμώνα».
Σύμφωνα με ειδικούς Capital Economics, οι τιμές «θα παραμείνουν πιθανόν αυξημένες σε σχέση με τα επίπεδα του παρελθόντος». Και όλα αυτά ενώ η Ευρώπη κινδυνεύει να... παγώσει.
Πηγές: Reuters, AP, BBC
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
