Δεν είναι μυστικό ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εμμονή να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης, και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο πιέζει την Ουκρανία και τη Ρωσία τόσο σκληρά προς τις διαπραγματεύσεις και την κατάπαυση πυρός. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο το κάνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα του αποδώσει το αποτέλεσμα που προσδοκά, επειδή μέχρι στιγμής φαίνεται κυρίως να εξαναγκάζει την Ουκρανία να συμφωνήσει σε μία συνθηκολόγηση. Αλλά ο Τραμπ έχει στη... φαρέτρα του ένα πολύ μεγάλο «όπλο»: Θα μπορούσε να κερδίσει το Νομπελ Ειρήνης μειώνοντας τον κίνδυνο ενός πυρηνικού Αρμαγεδδώνα.
Στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ προσπάθησε, αλλά απέτυχε να ξεκινήσει τριμερείς συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας σχετικά με τον περιορισμό ή ακόμη και τη μείωση των πυρηνικών όπλων. Ο Τραμπ είχε ήδη αποσυρθεί από τη μία συνθήκη ελέγχου των εξοπλισμών με τη Ρωσία και στη συνέχεια αρνήθηκε να ανανεώσει τη μοναδική εναπομείνασα, αφήνοντας την παράταση στον διάδοχό του, Τζο Μπάιντεν. Αλλά ακόμη και αυτή η συμφωνία, που ονομάζεται New START, λήγει τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
Σε εκείνο το σημείο, και για πρώτη φορά από τον πρώιμο Ψυχρό Πόλεμο, τίποτα δεν θα είναι σε θέση να περιορίσει τις μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου από μια νέα κούρσα εξοπλισμών. Στην πραγματικότητα, το ράλι εξοπλισμών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη: η Κίνα και η Βόρεια Κορέα ενισχύουν το οπλοστάσιό τους όσο πιο γρήγορα μπορούν, και οι εννέα χώρες με πυρηνικά «εκσυγχρονίζουν» τα όπλα τους. Στις ΗΠΑ αυτό σημαίνει αναβάθμιση των κεφαλών, καθώς και των βομβαρδιστικών, των υποβρυχίων και των πυραύλων, με κόστος 1,7 τρισ. δολάρια σε 30 χρόνια, ή 75 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως αυτήν τη δεκαετία.
Ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου αυξάνεται ακόμη πιο γρήγορα από ό,τι υποδηλώνουν αυτοί οι αριθμοί, επειδή οι χώρες τροποποιούν επίσης τους τύπους πυρηνικών όπλων που διαθέτουν και τις στρατηγικές για τη χρήση τους. Η Ρωσία ειδικότερα κατασκευάζει περισσότερα «τακτικά» ή «θεατρικά» όπλα. Η Μόσχα έχει προβάδισμα περίπου 10-1 έναντι των ΗΠΑ σε αυτήν την κατηγορία, η οποία δεν καλύπτεται από το New START. Οι ΗΠΑ εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να δώσουν ξανά μεγαλύτερο ρόλο σε αυτά τα περιορισμένα πυρηνικά.
Τα τακτικά πυρηνικά ορίζονται ως όπλα που προορίζονται ως έσχατη λύση για την πρόληψη της ήττας στη μάχη. Αντίθετα, τα στρατηγικά πυρηνικά κατασκευάζονται για να καταστρέψουν ολοκληρωτικά τον εχθρό ως αντίποινα για μια επερχόμενη πυρηνική επίθεση. Τα τακτικά όπλα, ωστόσο, έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν ισχύ που ισοδυναμεί με... αρκετές Χιροσίμες. Αλλά επειδή έχουν χαμηλότερες «απόδοσεις» από τα στρατηγικά, θεωρούνται πιο χρηστικά. Ακόμα κι έτσι, τα πολεμικά παιχνίδια υποδηλώνουν ότι οποιαδήποτε χρήση, όσο περιορισμένη κι αν είναι, θα οδηγούσε αμέσως σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, και πιθανώς στον Αρμαγεδδώνα.
Ο Τραμπ, παρά το χάος που προκαλεί στις διεθνείς υποθέσεις, κατανοεί αυτόν τον κίνδυνο. Επιπλέον, η κοσμοθεωρία του, η οποία είναι ανάθεμα για το διεθνές δίκαιο και τους πολυμερείς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη, τυγχάνει να ταιριάζει με την πυρηνική πραγματικότητα.
Σημασία έχει η στρατηγική αλληλεπίδραση των μεγάλων δυνάμεων. Στον πυρηνικό τομέα, είναι πραγματικά λογικό να σκεφτόμαστε σε «σφαίρες επιρροής» - όπως έκαναν οι Αμερικανοί, Βρετανοί και Σοβιετικοί ηγέτες στη Γιάλτα κοντά στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν διέλυσαν την Ευρώπη για χάρη της σταθερότητας.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι κάθε πυρηνική υπερδύναμη έχει διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα. Η Ρωσία γνωρίζει ότι είναι οικονομικά και στρατιωτικά πιο αδύναμη από τις ΗΠΑ και θα έχανε έναν συμβατικό πόλεμο. Επομένως, εκτιμά τα τακτικά πυρηνικά ως ψυχολογικό αποτρεπτικό μέσο και ως ύστατο μέσο για να κλιμακώσει προς όφελός της.
Η Κίνα είναι το μόνο έθνος που έχει μια επίσημη πολιτική της «αποφυγής πρώτης χρήσης», αλλά εξακολουθεί να θέλει ισότητα με τις ΗΠΑ για να αποφύγει τον εξαναγκασμό, ειδικά αν έρθει ποτέ σε σύγκρουση για την Ταϊβάν. Οι ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, αναρωτιούνται εάν θα πρέπει να συνεχίσουν να ταιριάζουν μόνο με τον ισχυρότερο πυρηνικό αντίπαλό τους, τη Ρωσία, ή χρειάζονται αριθμητική ισορροπία εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας μαζί, μήπως και οι δύο συμπλεύσουν σε μια πιθανή κρίση.
Και όμως όλοι έχουν ένα κοινό συμφέρον: την αποτροπή πυρηνικού πολέμου, ο οποίος, όπως αναφέρουν μνημονικά ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, «δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να γίνει». Επιπλέον, μπορούν όλοι να αποδεχτούν τη λογική του αμοιβαίου «διλήμματος ασφαλείας».
Ο Τραμπ θα μπορούσε να προτείνει για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία να τηρούν ανεπίσημα τα ανώτατα όρια στο New START είτε λήξει είτε όχι, εν αναμονή μιας νέας συμφωνίας. Θα μπορούσε επίσης να πιέσει για την επανέναρξη των αμοιβαίων επιθεωρήσεων για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ και οι ομόλογοί του, Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία και Σι Τζινπίνγκ στην Κίνα, πρέπει να συμφωνήσουν σε μια μορφή. Ο Τραμπ θέλει συνομιλίες όπως η Γιάλτα μεταξύ αυτής της τριάδας. Η Ρωσία προτιμά τις συνομιλίες μεταξύ και των πέντε εθνών που έχουν χαρακτηριστεί από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης ως νόμιμες πυρηνικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Κάποια μέρα, η Ινδία, το Πακιστάν, η Βόρεια Κορέα και το Ισραήλ (το οποίο δεν έχει δηλώσει ποτέ επίσημα το οπλοστάσιό του) πρέπει επίσης να εισαχθούν.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, συνομιλίες πρέπει να γίνουν και ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι ο Πούτιν και ο Σι, του οποίου το αυταρχικό στυλ θαυμάζει, είναι ανοιχτοί στην ιδέα. «Θα θέλαμε να δούμε την αποπυρηνικοποίηση», είπε, γιατί αυτό θα ήταν «ένα απίστευτο πράγμα για τον πλανήτη». Ο πλανήτης δεν είναι αυτό που συνήθως έχει προτεραιότητα στην κοσμοθεωρία του America First, αλλά θα είχε δίκιο. Αν ο Τραμπ τα καταφέρει, του αξίζει αυτό το Νόμπελ Ειρήνης, ακόμα κι αν χρειαστεί να το μοιραστεί.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
