H δραματική εβδομάδα που μεταμόρφωσε τον πόλεμο στην Ουκρανία - Ζοφερή η κατάσταση για το Κίεβο

«Η κατάσταση είναι ζοφερή προς κάθε κατεύθυνση. Νότια του Χαρκόβου, η Ρωσία προχωρά κοντά στην πόλη Κουπιάνσκ. Οι γραμμές ανεφοδιασμού απειλούνται»

Ξεκίνησε με μια ειρηνευτική κίνηση που κανείς δεν ήθελε, και τελείωσε με ένα πειραματικό χτύπημα με πύραυλο, τόσο σπάνιο στον πόλεμο, που η Μόσχα έδωσε πρότερη ενημέρωση 30 λεπτών στην Ουάσιγκτον αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN.

Οι τελευταίες επτά ημέρες άλλαξαν θεμελιωδώς τη μακρά σύγκρουση της Ουκρανίας, και μάλιστα με ιλιγγιώδεις ρυθμούς ενόψει της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο. Η εβδομάδα που πέρασε σηματοδοτεί μια σεισμική κλιμάκωση.

Ο Λευκός Οίκος εξουσιοδότησε δημόσια την Ουκρανία την Κυριακή να εκτοξεύσει πυραύλους που προμήθευε στη Ρωσία, κάτι που έσπευσε να πράξει τη Δευτέρα. Η Μόσχα απάντησε χρησιμοποιώντας έναν πειραματικό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς, που επιτυγχάνει υπερηχητικές ταχύτητες και διαθέτει σύστημα πολλαπλών κεφαλών που συνήθως προορίζεται για πυρηνικά ωφέλιμα φορτία, για να χτυπήσει το Ντνίπρο την Πέμπτη. Ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι ο «Oreshnik» μπορούσε να αποφύγει όλη τη δυτική αεράμυνα.

Η Ουάσιγκτον επιδιώκει απεγνωσμένα να αλλάξει τη φθίνουσα κατάσταση της Ουκρανίας στην πρώτη γραμμή και η Ρωσία, ο επιτιθέμενος από την αρχή, στρέφεται προς πιο επικίνδυνους τρόπους αποκατάστασης της αποτρεπτικής της αξίας που είχε χάσει τα τελευταία τρία χρόνια.

Ούτε η ΗΠΑ ούτε η Ρωσία είναι πιθανό να έλθουν σε άμεση σύγκρουση, αλλά αντίθετα να εμπλακούν όλο και πιο στενά στον ολοένα και πιο παγκόσμιο αγώνα της Ουκρανίας.

Είναι μια ταχεία επιδείνωση. Πριν από επτά ημέρες, η οργή περιέβαλε απροσδόκητες συζητήσεις για ειρήνη.

Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τηλεφώνησε μονομερώς στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, τερματίζοντας τη διετή απομόνωση του επικεφαλής του Κρεμλίνου από τους μεγάλους δυτικούς ηγέτες. Ο Σολτς επιδίωκε να κερδίσει την εύνοια των φιλορώσων ψηφοφόρων στην ανατολική Γερμανία ενόψει των εθνικών εκλογών, αλλά δικαιολόγησε την τηλεφωνική του κλήση,  λέγοντας ότι εάν ο Τραμπ επρόκειτο να μιλήσει με τη Μόσχα, θα έπρεπε να το κάνει και η Ευρώπη. Η Ουκρανία και η Πολωνία εξοργίστηκαν. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο φάνηκαν να αντιδρούν πιο ήσυχα. 

Είναι απίθανο η απόφαση του Λευκού Οίκου για τη χρήση όπλων μεγάλου βεληνεκούς να προήλθε από την τηλεφωνική επικοινωνία του Σολτς, με το κίνητρο του προέδρου Τζο Μπάιντεν σχετικά με την έγκριση της χρήσης πυραύλων εντός της Ρωσίας να  τροφοδοτείται από τη συμμετοχή βορειοκορεατικών στρατευμάτων στον πόλεμο της Ρωσίας. Παρομοίως, η απόφαση του Πούτιν να εκτοξεύσει τον πύραυλο Oreshnik ήταν πιθανά απόφαση της Μόσχας να «ανεβεί άλλο ένα σκαλί» σε μια προσεκτικά προετοιμασμένη «σκάλα» προοδευτικής κλιμάκωσης. Η Μόσχα και η Ουάσιγκτον σκιαγραφούσαν αυτές τις κινήσεις εδώ και μήνες, ακόμα κι αν έμειναν λίγο έκπληκτες από την υλοποίηση του αντιπάλου τους.

In this screen grab from a video provided by the Come Back Alive Foundation on November 21, 2024, lights are seen in the sky during a Russian attack on Dnipro, Ukraine.

Οι ακριβείς λεπτομέρειες του πυραύλου Oreshnik φαίνονται σημαντικές για το μήνυμα του Βλαντίμιρ Πούτιν. Πολλά παραμένουν ασαφή, αλλά οι περισσότερες εκτιμήσεις και τα σχόλια του ίδιου του Πούτιν συμφωνούν ότι πρόκειται για έναν νέο πύραυλο, πιθανότατα υπερηχητικό, όχι πυρηνικό (αυτή τη φορά), αλλά ικανό να φέρει πολλαπλές κεφαλές με τρόπο που συνήθως προορίζεται για πυρηνικά ωφέλιμα φορτία.

Ο Πούτιν είπε ότι στα 3 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, η ταχύτητά του, σήμαινε ότι όλες οι δυτικές αεράμυνες ήταν άχρηστες. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ αποκάλεσαν τη συσκευή «μεσαίου βεληνεκούς» και «πειραματική», σχόλια που αρχικά ακούγονταν σαν να προσπαθούσαν να υποβαθμίσουν τη σημασία της, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να υποδεικνύουν μια ευρύτερη ρήξη με τη Μόσχα.

Το 2019, ο Πρόεδρος Τραμπ αποχώρησε από τη συνθήκη για τις Ενδιάμεσες Πυρηνικές Δυνάμεις (Intermediate Nuclear Forces Treaty - INF), πράξη ορόσημο για τον περιορισμό της ανάπτυξης τέτοιων όπλων, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι την παραβιάζει. Η επιμονή των δυτικών αξιωματούχων ότι ο πύραυλος - που φαίνεται ικανός για πυρηνικά – ότι ήταν «μεσαίου» βεληνεκούς, ήταν ίσως ένα μήνυμα στη συνεχιζόμενη επιδίωξη τέτοιων όπλων από τη Ρωσία εκτός του πλέον ανενεργού INF. Ίσως αυτό να ήταν ένα μήνυμα και στον Τραμπ ότι η Μόσχα ήταν απασχολημένη κατασκευάζοντας τα όπλα που υποστήριζε στην πρώτη του θητεία.

Η Ουκρανία θεώρησε ότι ο πύραυλος συνδέεται με το πυραυλικό σύστημα γνωστό και ως «Kedr». Ο Γιούρι Μπουντάνοφ, επικεφαλής της αμυντικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, δήλωσε την Παρασκευή ότι ήταν «βαλλιστικός πύραυλος μεσαίου βεληνεκούς, φορέας πυρηνικών όπλων. Το γεγονός ότι τον χρησιμοποίησαν σε μια μη πυρηνική έκδοση… είναι μια προειδοποίηση ότι έχουν χάσει τελείως το μυαλό τους». Ο Μπουντάνοφ δήλωσε ότι η Ουκρανία εκτίμησε ότι δύο πρωτότυπα Kedr κατασκευάστηκαν μέχρι τον Οκτώβριο, αλλά επέμεινε ότι «δεν είναι μαζικό προϊόν, δόξα τω Θεώ».

Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν εάν ο Oreshnik είναι ένα μεμονωμένο μήνυμα ή μια νέα τακτική. Η χρήση του προκάλεσε μεγαλύτερη ανησυχία στο Κίεβο, μετά το εσπευσμένο κλείσιμο της Πρεσβείας των ΗΠΑ την Τετάρτη, επικαλούμενη εναέρια απειλή, τροφοδοτώντας τον φόβο ότι η Μόσχα αναζητά «εργαλεία στην εργαλειοθήκη της» τα οποία είχε κρατήσει για έναν τελικό υπαρξιακό αγώνα με μια μεγάλη δύναμη.

Ωστόσο, τα πιο ανησυχητικά νέα της εβδομάδας ίσως δεν έχουν τόση σχέση με τους δυνατούς γεωπολιτικούς καυγάδες και τα δυσοίωνα πυροτεχνήματα πάνω από την πόλη Ντνίπρο.

Η Αμυντική Υπηρεσία Πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, συνήθως ένθερμος υποστηρικτής του ουκρανικού στρατού, ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι η πρώτη γραμμή ήταν πιο «ασταθής» από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά την εισβολή. Αυτός είναι ένας ευφημισμός για τις δυνάμεις του Κιέβου που αγωνίζονται στο μέτωπο και ταιριάζει με τις επίμονα ζοφερές αναφορές που έχει το CNN από στρατιωτικές και άλλες πηγές.

Η κατάσταση είναι ζοφερή προς κάθε κατεύθυνση. Νότια του Χαρκόβου, η Ρωσία προχωρά κοντά στην πόλη Κουπιάνσκ. Οι γραμμές ανεφοδιασμού απειλούνται γύρω από την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς. Ακόμη και η νότια Ζαπορίζια φαίνεται να δέχεται μεγαλύτερη πίεση και η Μόσχα προσπαθεί επίμονα να απωθήσει την Ουκρανία από τη συνοριακή της περιοχή Κουρσκ. 

Η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να σπεύδει να βοηθήσει με νάρκες κατά προσωπικού και να ανακοινώνει περισσότερα πυρομαχικά, αλλά οι αλλαγές συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, σε χαρακώματα όπου κατακάθεται χιόνι. Μοιάζουν έτοιμες, στην πιο αισιόδοξη ανάγνωση, να δώσουν τουλάχιστον στη Μόσχα το πάνω χέρι εδαφικά για έναν ζοφερό χειμώνα.

Η προεδρία του Τραμπ επιτάχυνε τη συζήτηση για τις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, η άμεση ανταπόκριση δεν ήταν παρά μια επίμονη βιασύνη για να επιδεινωθεί ο θερμός πόλεμος ενόψει του… πιθανού παγώματος του. Ο οξύς κίνδυνος είναι ότι αυτή η ορμητικότητα προς μια καλύτερη διαπραγματευτική θέση, αναπτύσσει τη δική της, ασταμάτητη δυναμική. 

Πηγή: skai.gr