Καθώς οι αμερικανικές εκλογές πλησιάζουν ο κόσμος αναμένει να δει ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αμερικής. Θα συνεχίσει η Κάμαλα Χάρις στα χνάρια του Τζο Μπάιντεν με την πεποίθησή της ότι «σε αυτούς τους άστατους καιρούς, είναι σαφές ότι η Αμερική δεν μπορεί να υποχωρήσει»; Ή μήπως θα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ με την ελπίδα του ότι ο «αμερικανισμός, όχι η παγκοσμιοποίηση» θα πρωτοστατήσει;
Με τις περιφερειακές δυνάμεις να ακολουθούν το δικό τους δρόμο, τα αυταρχικά καθεστώτα να συνάπτουν τις δικές τους συμμαχίες οι καταστροφικοί πόλεμοι στη Γάζα, την Ουκρανία και αλλού εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την αξία του ρόλου της Ουάσιγκτον.
Ποιες θα είναι λοιπόν, οι παγκόσμιες συνέπειες μετά το εκλογικό αποτέλεσμα;
Στρατιωτική δύναμη
«Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο εφιάλτης της Ευρώπης, με τις απειλές του ότι θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ να ηχούν στα αυτιά όλων» σχολιάζει η Rose Gottemoeller, πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ στο BBC.
Οι αμυντικές δαπάνες της Ουάσιγκτον ανέρχονται στα δύο τρίτα των στρατιωτικών προϋπολογισμών των 31 άλλων μελών του ΝΑΤΟ. Επίσης, οι ΗΠΑ ξοδεύουν περισσότερα για τον στρατό τους από τις 10 χώρες μαζί, που βρίσκονται στον παρακάτω πίνακα συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ρωσίας.
Ο Τραμπ καυχιέται ότι πιέζει σκληρά για να αναγκάσει άλλες χώρες του ΝΑΤΟ να εκπληρώσουν τους στόχους των δαπανών τους, που είναι το 2% του ΑΕΠ τους - μόνο 23 από τα κράτη μέλη πέτυχαν αυτόν τον στόχο το 2024.
Εάν νικήσει η Κάμαλα Χάρις, η Rose Gottemoeller πιστεύει ότι «το ΝΑΤΟ αναμφίβολα θα βρίσκεται στα καλά χέρια της Ουάσιγκτον». Αλλά επίσης προειδοποεί «Θα είναι έτοιμη να συνεχίσει να εργάζεται με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να πετύχει τη νίκη στην Ουκρανία, αλλά δεν θα υποχωρήσει στην πίεση [να δαπανήσει] στην Ευρώπη».
Ωστόσο, η ομάδα της Χάρις στον Λευκό Οίκο θα πρέπει να κυβερνήσει με τη Γερουσία ή τη Βουλή, που θα μπορούσαν να βρεθούν σύντομα στα χέρια των Ρεπουμπλικανών και θα είναι λιγότερο διατεθειμένοι να υποστηρίξουν τους πολέμους. Υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα γίνει πρόεδρος, η πίεση θα αυξηθεί στο Κίεβο ώστε να βρεθεί τρόπος τερματισμού αυτού του πολέμου, καθώς οι νομοθέτες των ΗΠΑ γίνονται όλο και πιο απρόθυμοι να εγκρίνουν τεράστια πακέτα βοήθειας.
Ό,τι κι αν συμβεί, η κυρία Gottemoeller λέει, «Δεν πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να καταρρεύσει». Η Ευρώπη θα χρειαστεί να «προχωρήσει μπροστά για να ηγηθεί».
Ο ειρηνοποιός
Ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα πρέπει να εργαστεί σε έναν κόσμο που έρχεται αντιμέτωπος με τον μεγαλύτερο κίνδυνο αντιπαράθεσης των μεγάλων δυνάμεων από τον Ψυχρό Πόλεμο και μετά.
«Οι ΗΠΑ παραμένουν ο σημαντικότερος διεθνής παράγοντας σε θέματα ειρήνης και ασφάλειας», λέει η Comfort Ero, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του International Crisis Group. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι «η δύναμή της να βοηθήσει στην επίλυση των συγκρούσεων είναι μειωμένη».
Καθώς ο καιρός περνάει γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να τερματιστεί κάποιος πόλεμος σχολιάζει ο αρθρογράφος του BBC. «Η θανάσιμη σύγκρουση γίνεται πιο δυσεπίλυτη, με τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων να επιταχύνεται και τις μεσαίες δυνάμεις να βρίσκονται σε άνοδο», λέει η Comfort Ero. Πόλεμοι όπως η Ουκρανία προσελκύουν πολλαπλές δυνάμεις και προκαλούν αναφλέξεις όπως στο Σουδάν καθώς περιφερειακοί παίκτες έρχονται σε σύγκρουση με ανταγωνιστικά συμφέροντα και μερικοί επενδύουν περισσότερο στον πόλεμο παρά στην ειρήνη.
Η Αμερική χάνει το ηθικό υψηλό έδαφος, σχολιάζει η Ero. «Οι παγκόσμιοι παράγοντες παρατηρούν ότι εφαρμόζεται ένα πρότυπο για τις ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία και ένα άλλο για τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα. Ο πόλεμος στο Σουδάν έχει δει τρομερές φρικαλεότητες, αλλά αντιμετωπίζεται ως ζήτημα δεύτερης βαθμίδας» προσθέτει.
Μια νίκη της Χάρις, σύμφωνα με την Ero «αντιπροσωπεύει τη συνέχεια με την τρέχουσα διοίκηση». Αν βγει ο Τραμπ, «μπορεί να δώσει στο Ισραήλ ένα ακόμη πιο ελεύθερο χέρι στη Γάζα και αλλού και έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να προσπαθήσει να κλείσει μια συμφωνία για την Ουκρανία με τη Μόσχα δίνοντας το κεφάλι του Κιέβου».
Όσον αφορά τη Μέση Ανατολή, η υποψήφια των Δημοκρατικών έχει επανειλημμένα πει τη σταθερή υποστήριξη του κ. Μπάιντεν στο «δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του». Αλλά τόνισε επίσης ότι «η δολοφονία αθώων Παλαιστινίων πρέπει να σταματήσει».
Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι είναι καιρός να «επιστρέφουμε στην ειρήνη και να σταματήσουμε να σκοτώνουμε ανθρώπους». Ωστόσο, φέρεται να είπε στον Ισραηλινό ηγέτη Μπενιαμίν Νετανιάχου «κάνε αυτό που πρέπει να κάνεις».
Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος υπερηφανεύεται ότι είναι ειρηνοποιός. «Θα φέρω την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και μάλιστα σύντομα», υποσχέθηκε σε συνέντευξή του στο Al Arabiya TV της Σαουδικής Αραβίας το βράδυ της Κυριακής. Υποσχέθηκε επίσης να επεκτείνει τις Συμφωνίες του Αβραάμ του 2020. Αυτές οι διμερείς συμφωνίες ομαλοποίησαν τις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και μερικών αραβικών κρατών, αλλά θεωρήθηκε ευρέως ότι είχαν παραγκωνίσει τους Παλαιστίνιους και τελικά συνέβαλαν στην τρέχουσα άνευ προηγουμένου κρίση.
Όσον αφορά την Ουκρανία, ο Τραμπ δεν έκρυψε ποτέ τον θαυμασμό του για τα λεγόμενα του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, και μαζί με την τεράστια στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη των ΗΠΑ. «Θα βγω έξω. Πρέπει να βγούμε έξω», επέμεινε σε πρόσφατη συγκέντρωση.
Αντίθετα, η Κάμαλα Χάρις δήλωσε σχετικά με το θέμα: «Είμαι περήφανη που είμαι δίπλα στην Ουκρανία. Θα συνεχίσω να είμαι στο πλευρό της Ουκρανίας. Και θα εργαστώ για να διασφαλίσω ότι η Ουκρανία θα επικρατήσει σε αυτόν τον πόλεμο».
Αλλά η κυρία Ero ανησυχεί ότι, ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί, τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν χειρότερα στον κόσμο.
Επιχειρήσεις με το Πεκίνο
Σχετικά με τις σχέσεις ΗΠΑ - Κίνας τόσο κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί είναι επιθετικοί. Και οι δύο βλέπουν το Πεκίνο να προσπαθεί να επισκιάσει την Αμερική ως την πιο σημαντική δύναμη.
Αλλά ο κορυφαίος μελετητής της Κίνας, Rana Mitter Βρετανός ιστορικός που κατέχει την έδρα του ST Lee στις σχέσεις ΗΠΑ-Ασίας στη Σχολή Κένεντι του Χάρβαρντ, βλέπει κάποιες διαφορές μεταξύ τους. Η Κάμαλα Χάρις λέει, ότι οι «οι σχέσεις πιθανότατα θα αναπτυχθούν με γραμμικό τρόπο από εκεί που βρίσκονται τώρα». Εάν κερδίσει ο Τραμπ, έχουμε ένα πιο«ρευστό σενάριο». Για παράδειγμα, στην Ταϊβάν, ο Mitter επισημαίνει την αμφιθυμία του Τραμπ σχετικά με το αν θα υπερασπιζόταν ένα νησί μακριά από την Αμερική.
Οι ηγέτες της Κίνας πάντως πιστεύουν ότι τόσο η Χάρις όσο και ο Τραμπ θα είναι σκληροί στο θέμα αυτό.
Κλιματική κρίση
«Οι αμερικανικές εκλογές έχουν τεράστια σημασία όχι μόνο για τους πολίτες τους αλλά για ολόκληρο τον κόσμο λόγω της πιεστικής επιταγής της κρίσης του κλίματος και της φύσης», λέει η Mary Robinson, πρόεδρος των Elders, μιας ομάδας παγκόσμιων ηγετών που ιδρύθηκε από τον Nέλσον Μαντέλα, και πρώην πρόεδρος της Ιρλανδίας και Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Αλλά καθώς οι τυφώνες Milton και Helene μαίνονταν, ο Τραμπ χλεύαζε τα περιβαλλοντικά σχέδια και τις πολιτικές για την αντιμετώπιση αυτής της κλιματικής έκτακτης ανάγκης ως «μία από τις μεγαλύτερες απάτες όλων των εποχών». Πολλοί αναμένουν ότι θα αποχωρήσει από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015 όπως έκανε στην πρώτη του θητεία.
Ωστόσο, η κυρία Robinson πιστεύει ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να σταματήσει τη δυναμική που συγκεντρώνεται τώρα. «Δεν μπορεί να σταματήσει την ενεργειακή μετάβαση στις ΗΠΑ και να αποσύρει τα δισεκατομμύρια δολάρια σε πράσινες επιδοτήσεις… ούτε μπορεί να σταματήσει το ακούραστο μη-ομοσπονδιακό κίνημα για το κλίμα».
Προέτρεψε επίσης τη Χάρις, η οποία ακόμα δεν έχει διαμορφώσει τη δική της στάση απέναντι στο θέμα, να ενταθεί «για να επιδείξει ηγετικό ρόλο, να αξιοποιήσει τη δυναμική των τελευταίων ετών και να ωθήσει άλλους μεγάλους εκπομπούς να επιταχύνουν το ρυθμό».
Ανθρωπιστική ηγεσία
«Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών έχει τεράστια σημασία, δεδομένης της απαράμιλλης επιρροής που ασκούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μόνο μέσω της στρατιωτικής και οικονομικής τους ισχύος, αλλά μέσω της δυνατότητάς τους να ηγούνται με ηθική εξουσία στην παγκόσμια σκηνή», λέει ο Martin Griffiths, ένας βετεράνος. διαμεσολαβητής συγκρούσεων, ο οποίος, μέχρι πρόσφατα, ήταν ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για Ανθρωπιστικές Υποθέσεις και Συντονιστής Έκτακτης Βοήθειας.
Βλέπει μεγαλύτερο φως εάν νικήσει η Χάρις και λέει ότι «μια επιστροφή στην προεδρία του Τραμπ που χαρακτηρίζεται από απομονωτισμό και μονομερή δράση, δεν προσφέρει παρά μια εμβάθυνση της παγκόσμιας αστάθειας».
Αλλά ασκεί κριτική, επίσης, για τη διακυβέρνηση Μπάιντεν-Χάρις, επικαλούμενη τη «διστακτικότητα» της σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Ο Μπάιντεν και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του ζητούσαν συνεχώς περισσότερη βοήθεια να εισρεύσει στη Γάζα και κατά καιρούς έκαναν τη διαφορά. Αλλά οι επικριτές λένε ότι η βοήθεια και η πίεση δεν ήταν ποτέ αρκετή.
Οι ΗΠΑ είναι ο μοναδικός μεγάλος δωρητής όσον αφορά το σύστημα του ΟΗΕ. Το 2022, παρείχε ποσό ρεκόρ 18,1 δισ. $ (13,9 δισ. £).
Αλλά στην πρώτη θητεία του ο Τραμπ, απομάκρυνε τη χρηματοδότηση πολλών υπηρεσιών του ΟΗΕ και αποχώρησε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Άλλοι δωρητές προσπάθησαν να καλύψουν τα κενά – αυτό που ήθελε να συμβεί ο Τραμπ.
Αλλά οMartin Griffiths εξακολουθεί να πιστεύει ότι η Αμερική είναι μια απαραίτητη δύναμη.
«Σε μια εποχή παγκόσμιας σύγκρουσης και αβεβαιότητας, ο κόσμος λαχταρά τις ΗΠΑ να ανταποκριθούν στην πρόκληση της υπεύθυνης, ηγεσίας με αρχές... Απαιτούμε περισσότερα. Αξίζουμε περισσότερα. Και τολμούμε να ελπίζουμε σε περισσότερα» κατέληξε.
Πηγή: skai.grΔιαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
