Το πρωί των Χριστουγέννων, οι φορείς εκμετάλλευσης ηλεκτρικού δικτύου της Εσθονίας ανακοίνωσαν ότι το καλώδιο τροφοδοσίας Estlink 2 που ένωνε τη χώρα με τη Φινλανδία είχε τεθεί εκτός λειτουργίας.
Η διακοπή άφησε σε λειτουργία μόνο το καλώδιο Estlink 1, μειώνοντας τη ροή ηλεκτρικής ενέργειας προς την Εσθονία σχεδόν κατά τα δύο τρίτα.
Το περιστατικό είχε μικρό αντίκτυπο λόγω των εφεδρειών. Ωστόσο, πυροδότησε φόβους ότι οι τιμές της ενέργειας θα αυξάνονταν όσο το καλώδιο παρέμενε εκτός σύνδεσης – ενδεχομένως για μήνες.
Την επόμενη μέρα, Φινλανδοί αξιωματούχοι συνέλαβαν το Eagle S, ένα δεξαμενόπλοιο με σημαία Νήσων Κουκ, το οποίο είπαν ότι μετέφερε πετρέλαιο από τη Ρωσία στην Τουρκία. Είχε περάσει πάνω από το καλώδιο, προφανώς σέρνοντας την άγκυρά του, είπαν Φινλανδοί αξιωματούχοι.
Όπως ο υπουργός Άμυνας της Εσθονίας, Hanno Pevkur, έσπευσε να επισημάνει σε συνέντευξή του στο CNN στο Ταλίν την περασμένη εβδομάδα, δεν ήταν η πρώτη τέτοια ύποπτη «υβριδική επίθεση» τους τελευταίους μήνες, που έγινε με τον ίδιο προφανή τρόπο. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι κάποιοι πιστεύουν πως το περιστατικό ήταν τυχαίο. Ήταν όμως το πιο σημαντικό.
Το ΝΑΤΟ, που ήδη παρακολουθούσε παρόμοια περιστατικά, απάντησε. Μέσα σε τρεις εβδομάδες, η συμμαχία είχε θέσει σε ετοιμότητα μια συντονισμένη ομάδα πολεμικών πλοίων ειδικά για να αποτρέψει τέτοιες ύποπτες επιθέσεις.
Ανακοινώνοντας τη νέα αποστολή επιτήρησης και αποτροπής, που ονομάστηκε Baltic Sentry, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε είπε ότι είχε «σοβαρή ανησυχία» για μια «αυξανόμενη απειλή για την κρίσιμη υποθαλάσσια υποδομή μας».
Η Ρωσία αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμιξη, αλλά ο Pevkur κατηγόρησε τα πλοία της Ρωσίας που παρακάμπτουν τις κυρώσεις, τον αποκαλούμενο «σκιώδη στόλο», γερασμένων δεξαμενόπλοιων.
«Το παίρνουμε ως έχει, και γνωρίζουμε ότι αυτά τα πλοία αποτελούν απειλή, όχι μόνο από την άποψη της ασφάλειας, αλλά πρώτα και κύρια για περιβαλλοντικούς λόγους». είπε ο Pevkur.
Τον ισχυρισμό του συμμερίζονται πολλοί.
Η σουηδική εισαγγελία επιβεβαίωσε την Κυριακή ότι κατέλαβε ένα πλοίο με την υποψία ότι διεξήγαγε δολιοφθορά, μετά από ύποπτη ζημιά σε ένα καλώδιο επικοινωνίας που περνούσε κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα μεταξύ Σουηδίας και Λετονίας.
Η ρωσική εμπλοκή
Την περασμένη εβδομάδα, στην ολλανδική φρεγάτα HNLMS Tromp – τη ναυαρχίδα της Baltic Sentry – ο διοικητής της αποστολής είπε στο CNN ότι είχε ήδη συντάξει ένα σχέδιο θαλάσσιας δραστηριότητας στη Βαλτική που αμφισβητεί τους ισχυρισμούς της Ρωσίας.
«Πολλά από τα πλοία που βρήκαμε ενεργούν παράξενα προέρχονται από ένα ρωσικό λιμάνι ή (πηγαίνουν) σε ένα ρωσικό λιμάνι», δήλωσε ο Commodore Arjen S. Warnaar, ο οποίος ηγείται του Standing NATO Maritime Group One.
Είπε ότι οι άγκυρες των πλοίων είχαν συρθεί σε ορισμένες περιπτώσεις «μερικές εκατοντάδες μίλια», προσθέτοντας ήταν «μάλλον σκόπιμη» ενέργεια, αποκρούοντας τους ισχυρισμούς ότι τα πληρώματα δεν είχαν παρατηρήσει κάτι.
Οι φινλανδικές αρχές δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει τα πορίσματα της έρευνάς τους για την αποτυχία της λειτουργίας του Estlink 2.
Ο Φινλανδός δικηγόρος Herman Ljungberg, ο οποίος εκπροσωπεί τον ιδιοκτήτη του Eagle S, με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Caravella LLC FZ, είπε στο CNN ότι πιστεύει ότι το πλοίο μετέφερε ρωσικό πετρέλαιο, αλλά είπε ότι ήταν «πλήρως νόμιμο φορτίο… πωλήθηκε κάτω από το ισχύον ανώτατο όριο τιμής». Ο ίδιος χαρακτήρισε τον ισχυρισμό για δολιοφθορά «ανοησία» και είπε ότι η φινλανδική αστυνομία διεξήγαγε έρευνα για τέσσερις εβδομάδες χωρίς να κοινοποιήσει κανένα εύρημα που να υποδηλώνει δολιοφθορά. Είπε επίσης ότι η υποτιθέμενη ζημιά του πλοίου σε υποθαλάσσιο εξοπλισμό συνέβη εκτός των χωρικών υδάτων της Φινλανδίας και ότι ως εκ τούτου το Ελσίνκι δεν είχε δικαιοδοσία να παρέμβει.
Η Ρωσία από την πλευρά της αρνήθηκε τους ισχυρισμούς για ανάμειξη στην καταστροφή του καλωδίου. Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ ενισχύει ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις υπό το «πλασματικό πρόσχημα της «ρωσικής απειλής».
Ο παγκόσμιος αντίκτυπος
Κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, υπάρχουν δεκάδες ευάλωτα καλώδια Διαδικτύου και ηλεκτρικού ρεύματος, που είναι τοποθετημένα ως επί το πλείστον χωρίς προστασία στον βυθό της θάλασσας.
Σύμφωνα με τον Ρούτε, περισσότερο από το 95% της ροής του Διαδικτύου παγκοσμίως μεταφέρεται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, με περίπου 1,3 εκατομμύρια χιλιόμετρα τέτοιας καλωδίωσης να εξασφαλίζουν περίπου 10 τρισεκατομμύρια δολάρια διεθνούς εμπορίου καθημερινά.
Οι επισκευές μπορεί να είναι δαπανηρές και η ζημιά μπορεί να χρειαστεί μήνες για να διορθωθεί. Μια συντονισμένη επίθεση θα μπορούσε να παραλύσει τα δίκτυα επικοινωνιών πολλών χωρών, θέτοντας σε κίνδυνο τις χειρουργικές επεμβάσεις στα νοσοκομεία, τις επιχειρήσεις της αστυνομίας και πολλά άλλα.
Ακόμη και μικρές διακοπές θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πρόσβαση σε δεκάδες χιλιάδες στις αγαπημένες τους εκπομπές και ταινίες και να επηρεάσουν τις διαδικτυακές αγορές και τις παραδόσεις κατ' οίκον.
Σε μια ζωή που εξαρτάται από το Διαδίκτυο, η άγκυρα ενός πλοίου που σύρεται εκατοντάδες μίλια μακριά μπορεί να επηρεάσει τη ζωή πολλών.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, το βρετανικό ναυτικό αναγκάστηκε να συνοδέψει ένα ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο μέσω των Στενών της Μάγχης, «εβδομάδες αφότου συνελήφθη να περιπλανιέται σε κρίσιμες υποθαλάσσιες υποδομές στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου».
Μόλις μια ημέρα νωρίτερα, το Ηνωμένο Βασίλειο είχε ανακοινώσει ότι έστελνε θαλάσσια αεροσκάφη για να συμμετάσχουν στην επιχείρηση Baltic Sentry, μαζί με πλοία που στάλθηκαν από τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Η Γαλλία διαθέτει επίσης ένα πλοίο για τον εντοπισμό των ναρκών στην ομάδα, το CMT Croix du Sud.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων, Σεμπαστιέν Λεκόρνου, κατήγγειλε την «επιθετική ρωσική ενέργεια» αφού ένα γαλλικό αεροσκάφος θαλάσσιας περιπολίας «κλειδώθηκε» από το ραντάρ ελέγχου πυρός ενός ρωσικού συστήματος αεράμυνας S400 και υπέστη εμπλοκή σημάτων GPS, ενώ περιπολούσε τον διεθνή εναέριο χώρο ως μέρος της ομάδας Baltic Sentry. Η εμπλοκή GPS δεν είναι κάτι καινούργιο – εδώ και μήνες αποτελεί εμπόδιο την προσγείωση πολιτικών αεροσκαφών στην περιοχή.
Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά στη δημιουργία «προτύπων ζωής»
Η επιχείρηση Baltic Sentry υποστηρίζεται από τεχνητή νοημοσύνη. «Η ταχύτητα έχει τη μεγαλύτερη σημασία εδώ. Πρέπει να αντιδράσουμε πολύ γρήγορα», δήλωσε στο CNN την περασμένη εβδομάδα ο επικεφαλής των θαλάσσιων επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ, πλοίαρχος Niels Markussen.
Σύμφωνα με τον Markussen, έναν Δανό καπετάνιο, η ομάδα χτίζει «πρότυπα ζωής» στη Βαλτική, παρακολουθώντας πλοία που αλλάζουν συχνά κατεύθυνση, περιπλανώνται ή επιβραδύνουν κοντά σε κρίσιμα καλώδια. «Έχουμε αυτή την εικόνα της υποθαλάσσιας υποδομής, τη συγκρίνουμε με την εικόνα της επιφάνειας», εξήγησε.
Με τους συνδυασμένους πόρους πολεμικών πλοίων, τεχνητής νοημοσύνης, δεδομένων παρακολούθησης υψηλής τεχνολογίας και μαχητικών αεροσκαφών F-35 stealth, ο Markussen λέει ότι ο χρόνος αντίδρασης σε μια ύποπτη συμπεριφορά θα είναι "μέσα σε μισή ώρα ή μία ώρα".
Δεν είναι τόσο απλό να κατηγορείς τη Ρωσία, λέει. «Η απόδοση είναι δύσκολη», εξηγεί, προσθέτοντας ότι «η απόδειξη, το όπλο… Είναι πολύ, πολύ δύσκολο».
Έρευνα με θαλάσσια drones
Στη θάλασσα, έξω από τις ακτές, το πλήρωμα του γερμανικού ναρκαλιευτικού FGS Datteln βρίσκεται στην άκρη του Baltic Sentry.
Ίσως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο από τα πληρώματα και τα πλοία στο Baltic Sentry, μεταβαίνουν από τις παλαιοπολεμικές μεθόδους μάχης σε έναν υβριδικό πόλεμο. Το ναρκαλιευτικό έχει περάσει από την καταπολέμηση θαλάσσιων ναρκών στον εντοπισμό ζημιών σε υποθαλάσσια καλώδια.
Λίγα μέτρα πάνω από το παγωμένο νερό, σε ένα ανοιχτό κατάστρωμα στο πίσω μέρος του γερασμένου πολεμικού αεροσκάφους, είναι στοιβαγμένο ένα ράφι με drones. Κάθε ένα έχει μήκος περίπου 8 πόδια (2,4 μέτρα), τροφοδοτείται από τέσσερις λεπτούς προωθητήρες και απαιτεί από τρεις ναύτες να το χειριστούν πάνω από το νερό πριν το ρίξουν στη θάλασσα.
Δεμένες στο πλοίο με λεπτό πορτοκαλί καλώδιο, τυλιγμένο σε ένα τύμπανο με μανιβέλα, οι εικόνες αναμεταδίδονται από τον θολό βυθό του ωκεανού.
Αυτό που βλέπουν οι χειριστές των drone κάτω από το νερό, πολύ πριν κληθούν συνεργεία επισκευής για να διορθώσουν ένα κατεστραμμένο καλώδιο, θα μπορούσε να είναι το έναυσμα που οδηγεί από τη διπλωματία στη δράση.
Εάν βρεθούν αδιάψευστα στοιχεία για ρωσική εμπλοκή, το ΝΑΤΟ θα έχει προχωρήσει ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στην αντιμετώπιση του αντιπάλου του.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
