Ενόψει της διεθνούς ημέρας μηδενικής ανοχής στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, στις 6 Φεβρουαρίου 2023, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και αντιπρόεδρος της Επιτροπής, κ. Τζουζέπ Μπορέλ, η αντιπρόεδρος για θέματα Αξιών και Διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, η αντιπρόεδρος για θέματα Δημοκρατίας και Δημογραφίας, κ. Ντούμπραβκα Σούιτσα, η επίτροπος Ισότητας, κ. Χέλενα Ντάλι, και η επίτροπος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων, κ. Γιούτα Ουρπιλάινεν, ένωσαν τις φωνές τους προκειμένου να διατρανώσουν την αμετάθετη δέσμευση της ΕΕ για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε παγκόσμιο επίπεδο και προέβησαν στην ακόλουθη δήλωση:
«Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μορφή βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Δεν έχει κανένα όφελος για την υγεία και προκαλεί διά βίου βλάβη στις γυναίκες και τα κορίτσια.
Πλήττει πάνω από 200 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, από τα οποία 600.000 εκτιμάται ότι ζουν στην Ευρώπη. Πρέπει να αναλάβουμε αποφασιστική δράση για να φέρουμε την αλλαγή και να εξαλείψουμε αυτή την πρακτική, αν θέλουμε να έχουμε επιτύχει μέχρι το 2030 τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (Στόχος 5.3) για μηδενικό ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Ο μετασχηματισμός των κοινωνικών και των έμφυλων προτύπων μέσα από τη συνεργασία με άνδρες και αγόρια έχει καθοριστική σημασία για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Από το 2016 η ΕΕ στηρίζει το κοινό πρόγραμμα UNFPA-UNICEF για τον σκοπό αυτό με 18,5 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας 1.758 συνασπισμούς ανδρών και αγοριών.
Πέρυσι η Επιτροπή πρότεινε κανόνες σε ενωσιακό επίπεδο με σκοπό την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Οι νέοι κανόνες θα περιλαμβάνουν την ποινικοποίηση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε ολόκληρη την ΕΕ. Φέτος θα υποβάλουμε επίσης σύσταση για την πρόληψη, ευθύς εξαρχής, των επιβλαβών πρακτικών κατά των γυναικών και των κοριτσιών.
Συχνά ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων δεν πραγματοποιείται στην ΕΕ, αλλά τα κορίτσια μεταφέρονται σε τρίτη χώρα για τον σκοπό αυτό. Από τον Μάρτιο, η αστυνομία και οι συνοριοφύλακες θα ειδοποιούνται όταν πρόκειται για πρόσωπο που διατρέχει κίνδυνο έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, χάρη στο αναβαθμισμένο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν.
Καθώς φέτος γιορτάζουμε την 75ή επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, είναι καιρός οι γυναίκες και τα κορίτσια να απαλλαγούν οριστικά από τη βία. Είναι ευθύνη μας να προστατεύσουμε το δικαίωμά τους στην ασφάλεια και τη σωματική αυτονομία. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων πρέπει να σταματήσει.»
Ιστορικό
Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες για τη μερική ή ολική αφαίρεση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων των γυναικών ή άλλον τραυματισμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων για μη ιατρικούς λόγους. Εκτιμάται ότι σε μόλις 17 ευρωπαϊκές χώρες 190.000 κορίτσια κινδυνεύουν με ακρωτηριασμό, ενώ 600.000 γυναίκες ζουν με τις συνέπειες της πρακτικής αυτής στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο τουλάχιστον 20.000 γυναίκες και κορίτσια έρχονται ως αιτούσες άσυλο στην Ευρώπη από χώρες όπου διατρέχουν κίνδυνο ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μια πρακτική που πραγματοποιείται σε νεαρά κορίτσια, από τη νηπιακή τους ηλικία μέχρι την ηλικία των 15 ετών, για μια σειρά από εσφαλμένους πολιτισμικούς ή κοινωνικούς λόγους. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων συνιστά μορφή βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, η οποία έχει σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σταθερά προσηλωμένη στον τερματισμό όλων των μορφών έμφυλης βίας, σύμφωνα με τις ενωσιακές πολιτικές για την ισότητα. Η δέσμευση αυτή περιγράφεται στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024, στη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025, στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων III και στη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία αποσκοπεί στον τερματισμό της βίας κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Σύμφωνα με αυτές τις πολιτικές και τη δέσμευσή μας για τον τερματισμό του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στην Ευρώπη και παγκοσμίως, στηρίζουμε και συνεργαζόμαστε με τις επιζήσασες, τις πληττόμενες οικογένειες και κοινότητες, τους εμπειρογνώμονες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Η ποινικοποίηση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί απαίτηση βάσει της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η σύμβαση αυτή έχει υπογραφεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και έχει κυρωθεί μέχρι σήμερα από 21 κράτη μέλη. Η Επιτροπή συνεργάζεται με το Συμβούλιο για την προσχώρηση της ΕΕ στη σύμβαση και παραμένει απόλυτα προσηλωμένη σ' αυτόν τον στόχο.
Στις 8 Μαρτίου 2022 η Επιτροπή υπέβαλε νέα πρόταση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, και το 2023 θα εκδώσει ειδική σύσταση για την πρόληψη επιβλαβών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Έτσι θα παρέχεται πρόσθετη, εξειδικευμένη στήριξη και προστασία στα θύματα αυτής της βίας.
Το πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» παρέχει χρηματοδότηση σε έργα για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του 2022 για το πρόγραμμα DAPHNE επιλέχθηκαν δέκα έργα και χορηγήθηκαν 5,6 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η πρόληψη των γάμων παιδιών στην κοινότητα των Ρομά στη Βουλγαρία, η δημιουργία ασφαλών χώρων για τις μετανάστριες —γυναίκες και κορίτσια— ώστε να μοιραστούν τις εμπειρίες τους στο Λουξεμβούργο και, γενικότερα, η συμμετοχή των νέων στην πρόληψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στην Ευρώπη.
Από τις 7 Μαρτίου οι εθνικές αρχές θα μπορούν να βασίζονται στο ανανεωμένο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν. Το σύστημα αυτό θα παρέχει στις εθνικές αρχές μια νέα κατηγορία καταχωρίσεων με στόχο την πρόληψη των μετακινήσεων δυνητικών θυμάτων που έχουν εντοπιστεί, μέσω της προστασίας των ευάλωτων γυναικών και κοριτσιών που κινδυνεύουν να πέσουν θύματα έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (1989), στην οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καταδικάζει επίσης τη βία κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Το 2021 η Επιτροπή εξέδωσε ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις και συστάσεις για τον τερματισμό κάθε μορφής βίας κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης και της αναπτυξιακής συνεργασίας, η εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων εξακολουθεί να αποτελεί βασικό στόχο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024 και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2021-2025. Αυτό αποτυπώνεται τόσο στους πολιτικούς διαλόγους όσο και σε συγκεκριμένες δράσεις όπως, για παράδειγμα, η στήριξη που παρέχεται στο παγκόσμιο κοινό πρόγραμμα UNFPA/UNICEF για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, στην πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα στην Αφρική, και στο περιφερειακό πρόγραμμα Spotlight για την Αφρική, που χορήγησε 7,5 εκατ. ευρώ για την καταπολέμηση αυτής της πρακτικής σε 17 συνεργαζόμενες χώρες. Παρά τους περιορισμούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, σε περίπου 650.000 γυναίκες και κορίτσια προσφέρθηκαν υπηρεσίες υποστήριξης κατά της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για την πρόληψη επιβλαβών πρακτικών. Η ΕΕ στηρίζει επίσης έργα για την αντιμετώπιση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε εθνικό επίπεδο, μέσω του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΜΔΑΔ). Για παράδειγμα, στη Σομαλία η ΕΕ υποστηρίζει την ενδυνάμωση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να ασκούν πιέσεις και να προωθούν την υιοθέτηση πολιτικής σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, ενώ στο Σουδάν η ΕΕ στηρίζει τη νομοθετική μεταρρύθμιση με στόχο τον τερματισμό του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στις αγροτικές κοινότητες.
Από το 2016 η ΕΕ στηρίζει επίσης το κοινό πρόγραμμα UNFPA-UNICEF για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, έχοντας συνεισφέρει συνολικά 18,5 εκατ. ευρώ. Η ΕΕ επιδιώκει να μετασχηματίσει τα κοινωνικά και τα έμφυλα πρότυπα μέσα από τη συνεργασία με άνδρες και αγόρια, η οποία έχει καθοριστική σημασία για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Έως το 2021 το πρόγραμμα είχε δημιουργήσει 1.758 συνασπισμούς ανδρών και αγοριών με στόχο την ενεργητική υποστήριξη της εξάλειψης του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στις οικογένειες και τις κοινότητές τους.
Το σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο που υπέβαλε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2020 αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση των εγγυήσεων προστασίας που παρέχονται στα άτομα με ειδικές ανάγκες και διασφαλίζει ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια που ζουν υπό τον φόβο δίωξης ή αντιμετωπίζουν κίνδυνο ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων τους δικαιούνται διεθνή προστασία.
Αθηνά Παπακώστα
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
