Ήταν η μέρα που η προεδρία του ισχυρού Ντόναλντ Τραμπ έπεσε στα βράχια της πραγματικότητας.
Η τελευταία του απόπειρα να ασκήσει τεράστια και αμφισβητήσιμη εκτελεστική εξουσία -αυτή τη φορά με την προσωρινή διακοπή της ομοσπονδιακής βοήθειας- πυροδότησε πανεθνική σύγχυση και φόβο ότι σημαντικά κοινωνικά προγράμματα θα βρίσκονταν ξαφνικά στο κενό.
Η μεθοδική προσέγγιση που χαρακτήρισε την πρώτη εβδομάδα της προεδρίας του Τραμπ υπέκυψε στο χάος, θυμίζοντας καταστάσεις της πρώτης του θητεία που συνέβαλαν στο να χάσει τις εκλογές του 2020, σημειώνει το CNN.
Αλλά κυρίως, οι δραματικές κινήσεις του πυροδότησαν μια σημαντική νομική διαμάχη για το εύρος της προεδρικής εξουσίας και τη διάκριση των εξουσιών. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η μάχη αυτή θα προσγειωθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο...
Η φήμη του Τραμπ ως εκρηκτικού πολιτικού που φέρνει το χάος αντανακλά την περιφρόνηση που τρέφουν πολλοί Αμερικανοί για το κατεστημένο της Ουάσιγκτον. Και εκείνος μπορεί δίκαια να υποστηρίξει ότι έχει εντολή για αλλαγή μετά από μια εντυπωσιακή εκλογική νίκη. Οι ισχυρισμοί ότι θέλει να γίνει δικτάτορας φέρνουν συχνά ανησυχία.
Αλλά το πάγωμα των επιδομάτων, μαζί με άλλες κινήσεις στην αρχή αυτής της θητείας, όπως η απόλυση εισαγγελέων του υπουργείου Δικαιοσύνης και η ανάκληση της ιθαγένειας, αντικατοπτρίζει την άποψη του Τραμπ ότι η προεδρία έχει σχεδόν απεριόριστη εξουσία και ότι μπορεί απλώς να αποφασίζει τι είναι νόμιμο και τι δεν είναι.
«Το Γραφείο του Συμβούλου του Λευκού Οίκου πιστεύει ότι αυτό είναι μέσα στην εξουσία του Προέδρου να το κάνει, και ως εκ τούτου, το κάνει» είπε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ στη δημοσιογράφο του CNN στο πρώτο μπρίφινγκ.
Δηλαδή, χρειάστηκε μόνο μία εβδομάδα και μία ημέρα για τη δεύτερη προεδρία του Τραμπ να υπάρξει μια σοβαρή πρόκληση για το αμερικανικό Σύνταγμα.
Πώς ένα εσωτερικό σημείωμα πυροδότησε εθνικό χάος
Το Γραφείο Προϋπολογισμού προκάλεσε μια θύελλα τη Δευτέρα το βράδυ με υπόμνημα που διέτασσε την προσωρινή παύση σε «όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την υποχρέωση ή την εκταμίευση όλης της ομοσπονδιακής οικονομικής βοήθειας». Το σημείωμα, που έλαβε το CNN, εξαιρούσε το Medicare για τους ιδιώτες. Αλλά ακολούθησε χάος με τους βουλευτές, τις τοπικές κυβερνήσεις και τις ΜΚΟ να μην γνωρίζουν ποια προγράμματα κόβονταν και ποια συνέχιζαν. Θεωρητικά, όλα τα προγράμματα της Αμερικής, μικρά και μεγάλα, απειλούνταν.
Οι προσπάθειες της ομάδας του Τραμπ να εξηγήσει ότι το πάγωμα δεν ήταν τόσο ευρύ όσο φαινόταν απλώς χειροτέρεψαν την κατάσταση. Η Λέβιτ δεν μπορούσε να διευκρινίσει, για παράδειγμα, στην πρώτη της ενημέρωση εάν το Medicaid είχε αποκλειστεί. Αργότερα διευκρίνισε ότι δεν είχε, αλλά το site του προγράμματος ήταν εκτός λειτουργίας σε πολλές πολιτείες για μεγάλο μέρος της ημέρας.
Μέχρι το βράδυ, ομοσπονδιακός δικαστής επέβαλε προσωρινή διακοπή του παγώματος της βοήθειας μέχρι τη Δευτέρα.
Ο περιφερειακός δικαστής των ΗΠΑ Loren L. AliKhan έκλεισε τη σουρεαλιστική και μπερδεμένη ημέρα μετά από πίεση δικηγόρου του υπουργείου Δικαιοσύνης, λέγοντας: «Η κυβέρνηση δεν γνωρίζει το πλήρες εύρος των προγραμμάτων που πρόκειται να παυθούν».
Το «σοκ και δέος» του Τραμπ διαλύθηκε στη σύγχυση
Η πρακτική «σοκ και δέος» από τον Τραμπ, με την «καταιγίδα» προεδρικών διαταγμάτων, έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατο για τους επικριτές του να ασκήσουν κριτική σε επιμέρους θέματα.
Η ειρωνεία όμως είναι ότι η προσοχή όλων στράφηκε στον κρίσιμο ρόλο των κοινωνικών επιδομάτων τα οποία ο Τραμπ θέλει να «τσεκουρώσει» προκείμενου να περικόψει τις ομοσπονδιακές δαπάνες. Επομένως, το κλίμα για τον Μασκ ο οποίος ηγείται του αρμόδιου υπουργείου, μπορεί να άλλαξε, σημειώνει το CNN.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο Τραμπ θα προσπαθήσει να ξεπεράσει τα όρια της εξουσίας του, αφού επιχείρησε ήδη να ακυρώσει ειλημμένες αποφάσεις του Κογκρέσο σχετικά με τα χρήματα για τα κοινωνικά προγράμματα.
Ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου για θέματα πολιτικής, είπε στο CNN ότι το πάγωμα ήταν απαραίτητο επειδή οι γραφειοκράτες έδιναν χρήματα σε «κακές και καταστροφικές» πολιτικές.
Και η Λέβιτ επέμεινε ότι ο Τραμπ είχε το δικαίωμα να το κάνει, επειδή γι' αυτό ακριβώς τον ψήφισε ο αμερικανικός λαός, όπως είπε.
Μια ερμηνεία της νίκης του Τραμπ πέρυσι είναι ότι πολλοί Αμερικανοί είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση και ήταν θυμωμένοι με τον όγκο των δαπανών της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Αλλά η νίκη στις εκλογές δεν δίνει στον πρόεδρο το δικαίωμα να αγνοεί τον νόμο και ο Τραμπ ορκίστηκε να τον τηρεί μόλις πριν από εννέα ημέρες.
Και οι επίμαχες κρατικές δαπάνες περιλαμβάνονται σε νόμους που ψηφίστηκαν από το Κογκρέσο το οποίο, σύμφωνα με το Σύνταγμα, ελέγχει τα οικονομικά του κράτους. Ο Τραμπ μπορεί να προτείνει νέους νόμους, αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει αυτούς που υπάρχουν ήδη.
Μια παρόμοια περιφρόνηση του νόμου φάνηκε και στην απόλυση από τον Τραμπ των εισαγγελέων που διεξήγαγαν τις έρευνες σε βάρος του υπό τον πρώην ειδικό εισαγγελέα Τζακ Σμιθ.
Ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι οι φιλελεύθεροι γραφειοκράτες ματαιώνουν τους στόχους των Ρεπουμπλικανών προέδρων. Και στους 12 περίπου αξιωματούχους που έδιωξαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης είπαν ότι δεν μπορούσαν να τους εμπιστευτούν ότι θα εκτελέσουν την ατζέντα του Τραμπ, παρόλο που οι εισαγγελείς υποτιθεται ότι ακολουθούν το νόμο και όχι τις πολιτικές ατζέντες.
Ο Λευκός Οίκος επιμένει ότι οι συνταγματικές εξουσίες του Προέδρου στο Άρθρο 2 σημαίνουν ότι έχει το δικαίωμά του να απολύσει οποιονδήποτε. Αυτό είναι ένα επιχείρημα που απευθύνεται και στα δικαστήρια.
Η προσπάθεια του Τραμπ να καταργήσει την απόκτηση ιθαγένειας ως μέρος της καταστολής της μετανάστευσης φαίνεται επίσης να έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα - το οποίο ο πρόεδρος δεν έχει τις εξουσίες να τροποποιήσει.
Οι πρόεδροι και οι σύμβουλοί τους δεν είναι βασιλιάδες και δεν μπορούν να αποφασίσουν τι είναι συνταγματικό. Εάν το έκαναν, το σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης των ΗΠΑ θα κατέρρεε, σημειώνει το CNN.
«Η ιδέα της δημοκρατίας είναι ότι όταν ψηφίζονται νόμοι, αυτοί δεν δεσμεύουν μόνο τους πολίτες, αλλά και τον πρόεδρο» δήλωσε ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Brown, Corey Brettschneider.
Ο Τραμπ μόλις αρχίζει την πίεση
Όσα έγιναν την Τρίτη δείχνουν ότι ο Τραμπ σκοπεύει να ωθήσει τις εξουσίες του στα άκρα. Και υπάρχουν υποψίες ότι η κυβέρνηση ξεκινά πολιτικές μάχες και νομικούς αγώνες ειδικά για να πείσει το συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο να επεκτείνει περαιτέρω το πεδίο εξουσιών της προεδρίας.
Η υποστήριξη των Ρεπουμπλικανών στον Τραμπ στο Καπιτώλιο - υπογραμμισμένη από τους νομοθέτες που αρνήθηκαν να τον καταδικάσουν - απέδειξε στην πρώτη θητεία του Τραμπ ότι η παραπομπή είναι ένα αναποτελεσματικό εργαλείο για να λογοδοτήσουν οι ένοικοι του Οβάλ Γραφείου. Και η πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που δημιούργησε ο Τραμπ άνοιξε το δρόμο πέρυσι για περισσότερη υφαρπαγή εξουσίας από τον 47ο πρόεδρο, παρέχοντάς του ουσιαστική ασυλία.
«Η προεδρία υποτίθεται ότι περιορίζεται από το νόμο και το Σύνταγμα» είπε ο Brettschneider. «Και ο Τραμπ το βλέπει πολύ διαφορετικά – ότι έχει την εξουσία να κάνει ό,τι θέλει. Και αυτό είναι πραγματικά ένα όραμα αυταρχικού ελέγχου».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.