ΚΑΙΡΟΣ

Μπορεί η διπλωματία να φέρει εκεχειρία στη Μέση Ανατολή; Τα σημάδια δεν είναι θετικά...

Your browser doesn’t support HTML5 audio

Η διπλωματία έμπλεξε το αίτημα για άμεση κατάπαυση του πυρός με την εφαρμογή της απόφασης 1701 του ΣΑ που παραμένει ανεπίλυτο θέμα εδώ και 18 χρόνια...

Ο Λευκός Οίκος έσπευσε να «χτίσει» το μομέντουμ αμέσως μόλις υπήρξε η συμφωνία μεταξύ των 12 κρατών, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, για την πρόταση κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ παρουσιάζοντάς την ως ένα διπλωματικό επίτευγμα. 

Στην ουσία όμως, σχολιάζει το BBC, επρόκειτο μόνο για αίτημα κατάπαυσης του πυρός και όχι για κατάπαυση του πυρός αυτή καθαυτή.

Η ανακοίνωση προέτρεπε τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις εχθροπραξίες για 21 ημέρες, προκειμένου να υπάρξει χρόνος για περαιτέρω διαμεσολαβημένες συνομιλίες.

Επιπλέον, οι 12 χώρες καλούσαν για μια διπλωματική διευθέτηση, σύμφωνη με το ψήφισμα 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, που εγκρίθηκε για τον τερματισμό του τελευταίου πολέμου Ισραήλ-Λιβάνου το 2006, το οποίο ποτέ δεν εφαρμόστηκε σωστά. Το κείμενο επίσης καλούσε σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Πέραν της εκεχειρίας των 21 ημερών, η ανακοίνωση κάνει «πακέτο» και μια σειρά άλλων άλυτων για σχεδόν δύο δεκαετίες περιφερειακών θεμάτων.

Αλλά, όπως φάνηκε επί του πεδίου, το «διπλωματικό επίτευγμα» σε καμία περίπτωση δεν σήμαινε ότι Ισραήλ και Χεζμπολάχ είχαν συμφωνήσει σε οτιδήποτε.

Αναλυτές εκτιμούν ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να παρουσιάσουν την κατάσταση ως πιο προωθημένη από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα - ίσως επιχειρώντας να ασκήσουν δημοσίως πιέσεις και στις δύο πλευρές.

Ερωτηθείς εάν Ισραήλ και Χεζμπολάχ βρίσκονταν στην ίδια σελίδα σχετικά με τη συμφωνία, ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε: «Μπορώ να σας πω ότι είχαμε συνομιλίες με τις δύο πλευρές και νιώσαμε ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή με βάση το αίτημα για κατάπαυση του πυρός, με βάση τη συζήτησή μας - και αυτοί είναι εξοικειωμένοι με το κείμενο... Θα τους αφήσουμε να μιλήσουν για τις ενέργειές τους για την αποδοχή της συμφωνίας τις επόμενες ώρες».

Ρωτώντας ξανά αν αυτό σήμαινε ότι το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ είχαν υπογράψει -ειδικά δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν άμεση επαφή με τη Χεζμπολάχ- ο αξιωματούχος διευκρίνισε ότι οι ΗΠΑ είχαν μιλήσει εντατικά για το κείμενο με Ισραηλινούς αξιωματούχους και με την κυβέρνηση του Λιβάνου (δηλαδή οι αξιωματούχοι της θα είχαν επαφή με τη Χεζμπολάχ).

«Η προσδοκία μας είναι πως όταν η κυβέρνηση του Λιβάνου και η κυβέρνηση του Ισραήλ το αποδεχθούν, αυτό θα εφαρμοστεί ως κατάπαυση του πυρός και από τις δύο πλευρές» είπε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε στο BBC υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Αυτή η πολλά υποσχόμενη εικόνα έγινε κομμάτια, μόλις οι αξιωματούχοι ξύπνησαν το επόμενο πρωί και έμαθαν ότι το Ισραήλ βομβαρδίζει και πάλι τον Λίβανο, συμπεριλαμβανομένης της Βηρυτού.

Πόσο σημαντική είναι, λοιπόν, η διπλωματία και μπορεί πραγματικά να οδηγήσει σε κατάπαυση του πυρός;

Τα πρώτα σημάδια δεν είναι καλά. Το γραφείο του Νετανιάχου, καθώς αναχωρούσε για τη Νέα Υόρκη για την ομιλία του στον ΟΗΕ, εξέδωσε μια προκλητική ανακοίνωση λέγοντας ότι δεν έχει συμφωνήσει σε τίποτα ακόμη. Πρόσθετε ότι διέταξε τον ισραηλινό στρατό να συνεχίσει τις επιθέσεις με όλες τις δυνάμεις.

Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Νατζίμπ Μικάτι απέρριψε τις αναφορές ότι υπέγραψε την προτεινόμενη κατάπαυση του πυρός, λέγοντας ότι ήταν «εντελώς αναληθείς».

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Αμερικανοί μαζί με τους Γάλλους διπλωμάτες χρησιμοποίησαν τις λέξεις «άμεση κατάπαυση του πυρός». Μετά τις 7 Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ για μήνες μπλόκαραν ενεργά τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσαν μια τέτοια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, έως ότου ο πρόεδρος Μπάιντεν χρησιμοποίησε απροσδόκητα τη λέξη και η θέση των ΗΠΑ άλλαξε.

Έκτοτε, η εντατική διπλωματία υπό την ηγεσία της Ουάσιγκτον δεν κατάφερε να καταλήξει σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, με τις ΗΠΑ να μιλούν επί του παρόντος για έλλειψη «πολιτικής βούλησης» από τη Χαμάς και το Ισραήλ. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ συνέχισαν να εξοπλίζουν το Ισραήλ.

Τα παραπάνω γεγονότα δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη ότι η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της μπορούν τώρα να οδηγήσουν Ισραήλ και Χεζμπολάχ σε μια άμεση εκεχειρία.

Από την άλλη, η διαφορά με τη διαπραγμάτευση για τη Γάζα είναι ότι τώρα δεν υπάρχει συζήτηση για ομήρους.

Αλλά οι στόχοι κάθε πλευράς εξακολουθούν να είναι πολύ σημαντικοί. Το Ισραήλ θέλει να επιστρέψουν 60.000 εκτοπισμένοι Ισραηλινοί από το βορρά και να διατηρήσει την ασφάλεια εκεί χωρίς τις καθημερινές εκτοξεύσεις ρουκετών από τον Λίβανο.

Η Χεζμπολάχ επιδιώκει να σταματήσει τα ισραηλινά χτυπήματα στον Λίβανο, όπου περισσότεροι από 90.000 άνθρωποι έχουν επίσης εκτοπιστεί από το νότο.

Η σιιτική οργάνωση θα επιδιώξει να διατηρήσει την κυριαρχία της στη χώρα και την παρουσία της στο νότο, ενώ θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι τα αιματηρά γεγονότα της περασμένης εβδομάδας δεν θα προκαλέσουν περισσότερη δυσαρέσκεια μέσα στην ομάδα εν μέσω των σπασμωδικών σεχταριστικών διαιρέσεων του Λιβάνου.

Η εκτίμηση του BBC είναι ότι η Ουάσινγκτον πίεσε για εκεχειρία 21 ημερών για να εξασφαλίσει χρόνο, προκειμένου να πετύχει μια πιο μακροπρόθεσμη διευθέτηση στη βάση της απόφασης 1701 του ΣΑ, η οποία προβλέπει την υποχώρηση της Χεζμπολάχ από μια λωρίδα του Λιβάνου νότια του ποταμού Λιτάνι και, μακροπρόθεσμα, τον αφοπλισμό της.

Τα τελευταία 18 χρόνια οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για παραβίαση των όρων της απόφασης.

Αυτό σημαίνει ότι ένας στόχος, ο οποίος είναι ανεπίλυτος για σχεδόν δύο δεκαετίες, τώρα περικλείεται στο βραχυπρόθεσμο σχέδιο για εκεχειρία μεταξύ των δύο πλευρών.

Την ώρα που οι πύραυλοι πέφτουν βροχή, η σημερινή διπλωματία ζητά πολλά.

Πηγή: skai.gr