Της Αθηνάς Παπακώστα
Το θερμόμετρο της έντασης ανεβαίνει στο βόρειο Κόσοβο όπου Σέρβοι στήνουν οδοφράγματα διαμαρτυρόμενοι για τη σύλληψη ομοεθνή τους, πρώην αστυνομικού, ο οποίος κατηγορείται από τις αρχές της Πρίστινα για τρομοκρατική δράση. Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς απευθυνόμενος στους Σέρβους του Κοσόβου τόνισε ότι "κανείς δεν παραδίδεται, κανείς δεν θα παραδοθεί" επισημαίνοντας, επίσης, ότι τα οδοφράγματα προστατεύουν τους Σέρβους από τις δυνάμεις ασφαλείας της Πρίστινα.
Οι σχέσεις Πρίστινας - Βελιγραδίου παραμένουν τεταμένες. Οι δύο πλευρές επιδίδονται σε έναν λεκτικό πόλεμο εδώ και εβδομάδες. Τα τελευταία 24ωρα όμως αυτός "φουντώνει" και η ένταση χτυπά "κόκκινο" στο βόρειο Κόσοβο, όπου ο σερβικός πληθυσμός αποτελεί πλειοψηφία.
Αυτή τη στιγμή, διαδηλωτές-μέλη της σερβικής κοινότητας μπλοκάρουν με φορτηγά και αγροτικά μηχανήματα κεντρικές οδικές αρτηρίες της περιοχής που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με τη Σερβία αλλά και την Πρίστινα.
Αιτία ανάφλεξης είναι η σύλληψη ενός πρώην αστυνομικού, σερβικής εθνότητας, ο οποίος θεωρείται ύποπτος για εμπλοκή σε επιθέσεις κατά Κοσοβάρων αστυνομικών. Ο συλληφθείς είναι ένας από τους συνολικά 600 Σέρβους αστυνομικούς οι οποίοι παραιτήθηκαν μαζικά στις αρχές Νοεμβρίου σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ζήτημα των σερβικών πινακίδων στο Κόσοβο.
Την περασμένη εβδομάδα, η Πρίστινα είχε δώσει εντολή να αναπτυχθούν ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις σε περιοχές του βόρειου Κοσόβου πυροδοτώντας νέο γύρο έντασης εν όψει των τοπικών εκλογών που ήταν προγραμματισμένες να διεξαχθούν στις 18 Δεκεμβρίου. Με εντολή της Κοσοβάρας προέδρου, Βιόσα Οσμάνι, αυτές αναβλήθηκαν, τελικά, για τις 23 Απριλίου.
Η νύχτα του Σαββάτου ήταν γεμάτη ένταση. Σύμφωνα με την Πρίστινα, άγνωστοι άνοιξαν πυρ κατά αστυνομικών κοντά στη βάση των ειδικών δυνάμεων στη λίμνη Γκάζιβοντε ενώ, επίθεση σημειώθηκε με χειροβομβίδα κρότου κατά της ευρωπαϊκής αστυνομικής δύναμης EULEX. Από τα επεισόδια δεν υπήρξαν τραυματισμοί ενώ, οι αστυνομικοί της Πρίστινα επέστρεψαν τα πυρά. Από την πλευρά τους, Σέρβοι αξιωματούχοι καταγγέλλουν ότι βαριά οπλισμένοι αστυνομικοί εισέβαλαν σε εγκαταστάσεις στη λίμνη Γκάζιβοντε και ζητούν από την ΕΕ να λάβει αμέσως δράση ώστε να "περιορίσει τους κακοποιούς" οι οποίοι, όπως λένε, θέλουν να πυροδοτήσουν νέο πόλεμο με τη Σερβία.
"Δεν θέλουμε μία σύγκρουση. Θέλουμε ειρήνη και πρόοδο αλλά θα απαντήσουμε στην επιθετικότητα με όλες μας τις δυνάμεις", υπογράμμισε ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, περιγράφοντας τους διαδηλωτές ως "εγκληματικές συμμορίες" και ζητώντας από τη νατοϊκή ειρηνευτική δύναμη KFOR να απομακρύνει τα οδοφράγματα. Ειδικότερα, ο Κούρτι κατηγορεί το Βελιγράδι ότι προσπαθεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση το Κόσοβο, να βάλει τέλος στο διάλογο για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων που διεξάγεται με την ΕΕ και να φτάσει το θέμα μέχρι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όπου ελπίζει να το στηρίξουν Ρωσία και Κίνα.
Για τη Σερβία, όμως, η δράση των αστυνομικών δυνάμεων παραβιάζει προηγούμενες ειρηνευτικές συμφωνίες. Ο πρόεδρος της χώρας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ανακοίνωσε ότι το Βελιγράδι θα καταθέσει επίσημο αίτημα στον διοικητή της KFOR για την επιστροφή στο Κόσοβο 1.000 Σέρβων αστυνομικών και στρατιωτικών επικαλούμενος το Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από το 1999 που προβλέπει αυτό το ενδεχόμενο υπό προϋποθέσεις και με την έγκριση της διοίκησης της KFOR. Κάτι τέτοιο εάν γινόταν δεκτό (αν και απίθανο) θα προκαλούσε δραματική αύξηση της έντασης στην περιοχή.
Η ΕΕ καλεί σε αποκατάσταση της ειρήνης. Ειδικότερα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ καλεί του Σέρβους να απομακρύνουν τα οδοφράγματα ενώ, καταδίκασε τις επιθέσεις κατά της EULEX.
Η περαιτέρω κλιμάκωση προέκυψε λίγες μόλις ημέρες μετά τη συμφωνία των δύο πλευρών για τις πινακίδες κυκλοφορίας. Είχε προηγηθεί η απόπειρα των αρχών της Πρίστινα να επιβάλουν στα μέλη της σερβικής μειονότητας την αλλαγή των παλαιών πινακίδων κυκλοφορίας τους, οι οποίες είχαν εκδοθεί πριν το 1999. Προκλήθηκε αμέσως ένταση με τους Σέρβους να αρνούνται να παραδώσουν τις σερβικές τους πινακίδες. Μετά τη συνδρομή της ΕΕ και κυρίως μετά την παρέμβαση των ΗΠΑ, το Κόσοβο ανέστειλε, τελικά, κάθε περαιτέρω ενέργεια και η Σερβία δεσμεύθηκε να μην εκδίδει και να μην ανανεώνει τις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων για τους Σέρβους που ζουν σε πόλεις στον βορρά του Κοσόβου.
Το Κόσοβο έχει τουλάχιστον 1,8 εκατομμύρια πληθυσμό. Το 92% είναι Αλβανοί και μόλις το 6% είναι Σέρβοι. Το 2008, εννέα χρόνια μετά τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ, ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία, η οποία δεν την αποδέχεται και στο Σύνταγμα της αναφέρει το Κόσοβο ως αναπόσπαστο κομμάτι της χώρας. Το θέμα διχάζει τη διεθνή κοινότητα με πολλές χώρες να έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του - με τις ΗΠΑ και την Τουρκία να είναι οι πρώτες - και πολλές άλλες, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ισπανίας να μην το έχουν πράξει. Τόσο η Σερβία όσο και το Κόσοβο θέλουν να γίνουν μέλη της ΕΕ με τις Βρυξέλλες να τους υπενθυμίζουν τη δέσμευση τους, το 2013, για διάλογο και εξομάλυνση των σχέσεων.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
