Ιράν: Χτίζει τείχος στα σύνορα με το Αφγανιστάν

Θέλοντας να περιορίσει την παράνομη μετανάστευση από το Αφγανιστάν και φοβούμενη επιθέσεις από τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους, η Τεχεράνη κατασκευάζει τείχος κόστους 3 δισ. ευρώ

Μήκος 74 χιλιομέτρων, ύψος τεσσάρων μέτρων και αρκετό συρματόπλεγμα θα πρέπει να έχει το τσιμεντένιο τείχος που θα χτιστεί στα βορειοανατολικά του Ιράν, σε ένα σημείο όπου καταγράφονται συχνά παράνομες διελεύσεις των συνόρων με το Αφγανιστάν.

Το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας έχει υπολογίσει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση του έργου. Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA η σύμβαση περιλαμβάνει την ανέγερση ενός τσιμεντένιου τείχους και ενός συνοριακού φράχτη στην νοτιοανατολική επαρχία Χορασάν-Ραζάβι, μία περιοχή που αποτελεί τον σημαντικότερο στόχο για τους παράνομους μετανάστες κατά τις ιρανικές αρχές.

Τα σύνορα μεταξύ Ιράν και Αφγανιστάν έχουν μήκος περίπου 950 χιλιομέτρων και σε μεγάλο βαθμό βρίσκονται σε ψηλά βουνά – και ως εκ τούτου η διέλευσή τους είναι πολύ δύσκολη. Πολλοί άνθρωποι που ήθελαν να διαφύγουν από το Αφγανιστάν πριν από 40 χρόνια εξαιτίας του εμφυλίου, της φτώχειας και τώρα λόγω των Ταλιμπάν, διασχίζουν τα σύνορα παράνομα.

Ανησυχία για νέες επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράν

Μετά την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία τα πράγματα χειροτέρευσαν. Μέλη του Ισλαμικού Κράτους περνούν ευκολότερα στο Ιράν και μέσα στην τελευταία τριετία έχουν κάνει αρκετές επιθέσεις στη χώρα.

Στις αρχές Ιανουαρίου του 2024 έγιναν δύο εκρήξεις στην πόλη Κερμάν, στις οποίες σκοτώθηκαν 89 άνθρωποι. Η τρομοκρατική παραστρατιωτική οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος» ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση, όπως είχε κάνει και τον Οκτώβριο του 2022, σε επίθεση εναντίον Σιιτών, στην οποία σκοτώθηκαν πάνω από δέκα άνθρωποι – το Ισλαμικό Κράτος θεωρεί πως η σιιτική πλειοψηφία στο Ιράν είναι αποστάτες του Ισλάμ.

Τα χερσαία στρατεύματα του ιρανικού στρατού έχουν ενισχύσει την παρουσία τους στα σύνορα με το Αφγανιστάν από τότε που ανέλαβαν την εξουσία οι Ταλιμπάν. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν ακόμη αρκετοί τρόποι να διασχίσει κανείς τα σύνορα παράνομα.

Πρώτες βοήθειες σε ανθρώπους που τραυματίστηκαν από τις εκρήξεις στην πόλη Κερμάν — Τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους κάνουν συχνά επιθέσεις στο Ιράν

Περίπου 4,5 εκατομμύρια πρόσφυγες από το Αφγανιστάν

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ (UNHCR) σήμερα ζουν περίπου 4,5 εκατομμύρια Αφγανοί στο Ιράν. Τουλάχιστον ένα εκατομμύριο εξ αυτών ήρθαν μέσα στα τελευταία τρία χρόνια. Οι καταχωρημένοι πρόσφυγες είναι μόλις 50.000.

Πολλοί πρόσφυγες στο Ιράν δεν καταχωρούνται ως πρόσφυγες επειδή φοβούνται πως θα απελαθούν. Και επειδή έχουν πολλά πολιτισμικά και γλωσσικά κοινά χαρακτηριστικά, μπορούν να ενταχθούν σχετικά εύκολα στην τοπική κοινωνία. Συχνά απασχολούνται παράνομα ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Ωστόσο πολλοί από αυτούς δεν θέλουν να μείνουν στο Ιράν, το οποίο βλέπουν περισσότερο ως πρώτη στάση στο ταξίδι τους για την Ευρώπη προς την οποία κατευθύνονται με τη βοήθεια Αφγανών, Ιρανών ή Τούρκων διακινητών.

Προκειμένου να ανακόψει τις προσφυγικές ροές από το Ιράν, η Τουρκία έχει κατασκευάσει ένα τείχος ύψους τριών μέτρων και μήκους 170 χιλιομέτρων. Τα σύνορα Τουρκίας και Ιράν είναι βέβαια πολύ μεγαλύτερα, φτάνοντας περίπου τα 560 χιλιόμετρα.

Ένα τείχος που δημιουργεί μόνο προβλήματα

Το Ιράν προσπαθεί εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια να θωρακίσει τα σύνορά του με το Αφγανιστάν χτίζοντας τείχη. Τα πρώτα βήματα έγιναν το 1992 όταν ανεγέρθηκε τείχος μήκους 30 χιλιομέτρων στα σύνορα της περιοχής Σιστάν-Μπελουτσιστάν, με στόχο τη μείωση όχι μόνο των παράτυπων μεταναστών, αλλά και του διασυνοριακού λαθρεμπορίου βενζίνης και ναρκωτικών από τη μία χώρα στην άλλη.

Το τείχος όμως κατασκευάστηκε στην ιρανική επικράτεια και όχι ακριβώς κατά μήκος των συνόρων. Μεταξύ του τείχους και της συνοριογραμμής υπάρχουν περίπου 2.000 εκτάρια γεωργικής γης, τα οποία ανήκουν σε Ιρανούς αγρότες. Αυτοί επιτρέπεται να περάσουν το τείχος για να πάνε στα χωράφια τους. Απ' όταν ανέλαβαν την εξουσία οι Ταλιμπάν όμως γίνονται επιθέσεις στην περιοχή, με τους Ταλιμπάν να υποστηρίζουν ότι τα σύνορα τοποθετούνται κατά μήκος του τείχους. Οι αγρότες που δουλεύουν τα χωράφια τους στην άλλη μεριά του τείχους δέχονται επανειλημμένα επιθέσεις από τους Ταλιμπάν, οι οποίοι τους παίρνουν και τον εξοπλισμό και τα μηχανήματά τους.

«Το τείχος αυτό δεν είναι ούτε συνοριακό τείχος αλλά ούτε και τείχος ασφαλείας», διαμαρτύρεται στα ιρανικά μέσα ο Μοχαμάντ Σαργκάζι, βουλευτής της επαρχίας Σιστάν-Μπελουτσιστάν. «Το μόνο που κάνει είναι να δυσκολεύει τη ζωή των Ιρανών αγροτών», τονίζει. Γι' αυτό υπάρχουν και άλλοι βουλευτές της περιοχής που τάσσονται υπέρ ακόμη και της κατεδάφισης του τείχους.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς