Του Marc Champion*
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποδεικνύει ότι τηρεί τον λόγο του. Κινείται γρήγορα για να σταματήσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και τα σημάδια των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι θα κινηθεί σκληρά...προς το Κίεβο, όχι προς τη Μόσχα.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε τι ακριβώς έχει στο μυαλό του ο Τραμπ, αλλά όπως είπε σχετικά με την πρότασή του να αναλάβουν οι ΗΠΑ τη Γάζα, αξίζει να παίρνουμε στα σοβαρά τις δηλώσεις του, ακόμη και αν δεν λένε όλη την ιστορία. Και αυτά που είπε και έκανε ο Τραμπ και η κυβέρνησή του για την Ουκρανία τις τελευταίες 72 ώρες δείχνουν ότι στοχεύουν στην αποκατάσταση των σχέσεων με τη Μόσχα εις βάρος της Ουκρανίας και της Ευρώπης.
Η Αμερική έχει πολλά χαρτιά να παίξει για να πιέσει τη Μόσχα προς μια πραγματική ειρηνευτική συμφωνία που θα περιορίζει τα ανταλλάγματα για την παράνομη εισβολή της και θα εξασφαλίζει μια διαρκή κατάπαυση του πυρός. Αλλά οι πρόσφατες δημόσιες ενέργειες δείχνουν ότι ο Τραμπ δεν σκοπεύει να τα χρησιμοποιήσει. Αυτό είναι λογικό αν το μόνο που θέλει είναι μια γρήγορη συμφωνία με οποιουσδήποτε όρους, επειδή είναι πολύ πιο εύκολο να πιέσει κανείς την Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις από ό,τι τη Ρωσία.
Ο Τραμπ προέβη σε τηλεφωνικές επικοινωνίες για να ξεκινήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες, πρώτα με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά δεν προέβη σε καμία επικοινωνία με τους ηγέτες της Ευρώπης. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, εν τω μεταξύ, παραχωρούσε διαπραγματευτικά χαρτιά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια συγκράτησης του Πούτιν.
Η Ουκρανία, δήλωσε ο πρώην παρουσιαστής του Fox News στους υπουργούς Άμυνας τουΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, δεν θα αποκτήσει ξανά τα σύνορα που είχε πριν η Ρωσία ξεκινήσει την εισβολή της το 2014, δεν θα έχει αμερικανικά στρατεύματα σε καμία ειρηνευτική δύναμη και δεν θα συνεχίσει να λαμβάνει αμερικανική βοήθεια στα επίπεδα που λάμβανε μέχρι στιγμής.
Δεν είναι ότι κάτι από αυτά είναι λάθος ή σοκαριστικό. Όλοι σε αυτή την ομάδα και στο Κίεβο καταλαβαίνουν ότι αυτές ήταν παραχωρήσεις που πιθανόν να γίνουν ως μέρος οποιασδήποτε ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας, οι οποίες ανταλλάχθηκαν από παρόμοιες παραχωρήσεις της Μόσχας. Αλλά κανείς τους δεν θα ήθελε να κάνει πρώτα τις παραχωρήσεις και μετά να διαπραγματευτεί. Ο Τραμπ μπορεί να είναι ή να μην είναι, όπως περιγράφει ο Χέγκσεθ, «ο καλύτερος διαπραγματευτής στον πλανήτη». Αλλά το ανησυχητικό είναι ότι είναι σίγουρα αρκετά καλός για να μην κάνει λάθη πρωτάρηδων με τέτοιες δηλώσεις, αν ο στόχος ήταν να πιέσει τη Μόσχα για λογαριασμό της Ουκρανίας.
Σαν να ήθελε να υπογραμμίσει την έλλειψη δέσμευσής του για μια κυρίαρχη Ουκρανία, ο Τραμπ ανέφερε σε συνέντευξή του στο Fox News ότι η Ουκρανία μπορεί να κάνει ή να μην κάνει μια συμφωνία και ότι «μπορεί να γίνει ρωσική κάποια μέρα, ή μπορεί να μην γίνει ρωσική κάποια μέρα». Το σημαντικό σημείο για αυτόν, είπε, είναι να πάρει πίσω τα χρήματα που έχουν ξοδέψει οι ΗΠΑ για τον πόλεμο, εξασφαλίζοντας δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτών πόρων ύψους 500 δισ. δολαρίων.
Φάνηκε επίσης να υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα έπρεπε να είχε αντεπιτεθεί στην εισβολή του Πούτιν εξ αρχής, λέγοντας ότι αυτός «δεν ήταν ένας καλός πόλεμος για να εμπλακούμε».
Η Ευρώπη, εν τω μεταξύ, απλώς αγνοήθηκε. Αυτό σαφώς προκάλεσε σοκ, λίγες ημέρες πριν ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία και τη Ρωσία, Κιθ Κέλογκ, δηλώσει ότι θα ερχόταν για να τους συμβουλεύσει σχετικά με τη διαπραγματευτική στρατηγική. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέμειναν μετά την ομιλία του Χέγκσεθ ότι καμία διαρκής συμφωνία δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτούς. Λοιπόν, αυτό ακριβώς φαίνεται να συμβαίνει και οι Ευρωπαίοι υποστηρικτές της Ουκρανίας δεν μπορούν να κάνουν και πολλά για αυτό.
Αυτό που άκουσαν από τον Χέγκσεθ ήταν ένα αυστηρό κήρυγμα και - την ημέρα που το Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας με έδρα το Λονδίνο υπολόγισε ότι η Ρωσία δαπανά πλέον περισσότερα από όλη την Ευρώπη μαζί για την άμυνα σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης - ένα σαφές μήνυμα ότι, από εδώ και στο εξής, θα είναι μόνοι τους στην Ουκρανία. Και πάλι, αυτό δεν έχει κανένα νόημα αν ο στόχος του Τραμπ είναι να πιέσει τον Πούτιν, αλλά έχει νόημα αν η ιδέα είναι να πιέσει την Ευρώπη σε μια συμφωνία για την Ουκρανία που διαφορετικά δεν θα δεχόταν.
Αναλυτικότερα, ο Χέγκσεθ είπε ότι όλα τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα και ότι η προτεραιότητα των ΗΠΑ είναι τώρα η Κίνα. Και πάλι, δεν υπάρχει καμία έκπληξη εδώ. Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι εξακολουθούν να μην ξοδεύουν αρκετά για την άμυνα. Γνωρίζουν, επίσης, ότι η αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας παρασύρεται ανατολικά. Αλλά είναι εξίσου αλήθεια ότι ο στόχος του 5% του ΑΕΠ είναι μη ρεαλιστικός, ακόμη και για τις ΗΠΑ, το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ που έχει μειώσει το μερίδιο της οικονομίας του που δαπανά για την άμυνα την τελευταία δεκαετία. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σήμερα στο 3,38%.
Ίσως ο Τραμπ εκπλήξει τους πάντες και πετύχει μια καλή συμφωνία που θα εξασφαλίζει μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός και θα διασφαλίζει το μέλλον της Ουκρανίας ως κυρίαρχο κράτος. Αλλά προς το παρόν, ας υπολογίσουμε ποιος πήρε τι δημοσίως.
Πούτιν: Η διπλωματική απομόνωσή του από τη Δύση «έσπασε» από τη μόνη χώρα που, κατά την άποψή του, μετράει πραγματικά, τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ δήλωσε ότι ελπίζει να συναντηθεί προσωπικά με τον ηγέτη της Ρωσίας, πρώτα στη Σαουδική Αραβία και στη συνέχεια τόσο στη Μόσχα όσο και στην Ουάσινγκτον.
Η Μόσχα έχει επίσης τώρα δημόσια επιβεβαίωση από την κυβέρνηση Τραμπ ότι δεν θα παράσχει στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας με την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ή με την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στο έδαφός της, ή με την ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, ή με την κάλυψη οποιασδήποτε ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης με εγγύηση του άρθρου 5 ότι οι ΗΠΑ θα «τρέξουν» για την υπεράσπισή τους σε περίπτωση επίθεσης. Όπως είπε ο Ζελένσκι σε απάντηση, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Το Κρεμλίνο έχει επίσης τώρα με τον Τραμπ έναν πρόεδρο των ΗΠΑ που φαίνεται να αποδέχεται τη ρητορική του: Ότι η Ουκρανία μπορεί να μην έχει μέλλον ως ανεξάρτητο κράτος και ότι η απόφαση του Πούτιν να εισβάλει σε μια γειτονική χώρα δεν ήταν πραγματικά λάθος του Πούτιν. Το Κρεμλίνο μοιάζει επίσης πιο κοντά από κάθε άλλη φορά από το 1945 στην επίτευξη του μακροχρόνιου στόχου του για την απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη. Τότε όπως και τώρα, ο στόχος ήταν να παραμείνει η Ρωσία η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη, ικανή να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της.
ΗΠΑ: Οι ΗΠΑ πήραν την επιστροφή των κρατουμένων που η Μόσχα είχε στην πραγματικότητα πάρει ως ομήρους με ψευδείς κατηγορίες (παραμένει ασαφές τι προσφέρθηκε ως αντάλλαγμα) και μια κατ' αρχήν συμφωνία για την εξασφάλιση ορυκτών πόρων αξίας 500 δισ. δολαρίων από την Ουκρανία. Αυτό θα αποτελούσε αντιστάθμισμα για τα περίπου 100 δισ. δολάρια που - σύμφωνα με τους εκτιμήσεις από το Kiel Institute της Γερμανίας - οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει ως βοήθεια στην Ουκρανία. Το ποσό των 300 δισ. δολαρίων που αναφέρουν ο Τραμπ και ο Χέγκσεθ αποτελεί ανοησία. Επομένως, πρόκειται για μια πιθανή (αν και απίθανο να πραγματοποιηθεί) απόδοση της επένδυσης κατά 400%, από ένα κατεστραμμένο έθνος σε στιγμή ανάγκης για αυτό.
Ουκρανία: Μέχρι στιγμής, η Ουκρανία δεν έχει λάβει τίποτα άλλο παρά την υποθήκευση του οικονομικού της μέλλοντος στις ΗΠΑ.
Ευρώπη: Τίποτα, εκτός από την πιο σαφή ένδειξη μέχρι σήμερα ότι ο Τραμπ δεν θεωρεί τα ευρωπαϊκά έθνη ως συμμάχους. Για τα κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία ειδικότερα, οι επιπτώσεις της γλώσσας του Τραμπ θα είναι πολύ ανησυχητικές.
Ερωτηθείς από δημοσιογράφους για όλα αυτά, ο Χέγκσεθ είπε ότι «δεν υπάρχει προδοσία», αλλά αναγνώριση της πραγματικότητας. Αυτό ισχύει μόνο υπό το σκεπτικό ότι οι αποφάσεις των ΗΠΑ θα αλλάξουν την πραγματικότητα. Αν δεν πρόκειται για προδοσία, αυτό θα πρέπει τώρα να το αποδείξει η κυβέρνηση Τραμπ.
*Ο Marc Champion είναι αρθρογράφος της στήλης Bloomberg Opinion και καλύπτει θέματα για την Ευρώπη, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
