Η προέλαση των ανταρτών στη Συρία απειλεί να υπονομεύσει τον προηγούμενο θρίαμβο του Πούτιν

Η αιφνιδιαστική προέλαση των ανταρτών στη Συρία και η ταχεία κατάληψη των πόλεων Χαλέπι και Χάμα απειλούν ένα από τα  επιτεύγματα για το οποίο αισθάνεται περήφανος ο Ρώσος πρόεδρος  Βλαντιμίρ Πούτιν, τη στρατιωτική του επέμβαση το 2015 για να στηρίξει το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.

Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, ωστόσο, η Ρωσία έχει εξαπολύσει έναν μεγάλο πόλεμο στην Ευρώπη και παραμένει ασαφές εάν η Μόσχα έχει τους πόρους για να σώσει ξανά τον Άσαντ, παρόλο που έχει δεσμευτείς υπέρ της υποστήριξής του.

«Είμαστε σε συνεχή διάλογο με τους Σύρους φίλους μας, με τη Δαμασκό», δήλωσε την Πέμπτη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. «Και ανάλογα με την αξιολόγηση της κατάστασης, θα μιλήσουμε για τον βαθμό βοήθειας που είναι απαραίτητος για τις συριακές αρχές για να αντιμετωπίσουν τους μαχητές και να εξαλείψουν αυτήν την απειλή».

Στην παρούσα φάση κινδυνεύει όχι μόνο το κύρος της Ρωσίας, αλλά το στρατιωτικό της έρεισμα στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου: η ναυτική βάση του Ταρτούς και, βορειότερα, η αεροπορική βάση Χμεϊμίμ, για τις οποίες η Μόσχα έχει συνάψει συμφωνία που  προβλέπει μίσθωση για 49 χρόνια.

Η Ρωσία έχει διατηρήσει σημαντική στρατιωτική παρουσία στη Συρία και έχει εντείνει τις αεροπορικές της επιδρομές τις τελευταίες ημέρες, με τους παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων να αναφέρουν επιθέσεις σε αστικές εγκαταστάσεις, όπως νοσοκομεία, σχολεία, στρατόπεδα εκτοπισμένων και κατοικημένες περιοχές.

Ωστόσο, η είδηση την Πέμπτη ότι οι αντάρτες εκδίωξαν τον στρατό της Συρίας από την πόλη Χάμα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της Ρωσίας να ανακόψει την ταχεία κατάρρευση του στρατού του Άσαντ.

Οι στρατιωτικές αποτυχίες του συριακού καθεστώτος θα μπορούσαν να αποκόψουν τις δύο ρωσικές βάσεις από την πρωτεύουσα Δαμασκό, είπαν αναλυτές, ιδιαίτερα εάν οι δυνάμεις υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής μαχητικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ καταλάβουν  τη στρατηγική πόλη Χομς. Την Παρασκευή, οι αντάρτες κεξίνησαν την πολιορκία της Χομς.

Οι ρωσικές βάσεις όχι μόνο βοηθούν στην προστασία του καθεστώτος του Άσαντ, αλλά επέτρεψαν επίσης στη Μόσχα να προβάλει τη στρατιωτική της δύναμη στην ανατολική Μεσόγειο και να διεκδικήσει έναν ρόλο ως παγκόσμια δύναμη με ζωτικά περιφερειακά συμφέροντα, αμφισβητώντας την αμερικανική υπεροχή.

Η Ρωσία, ωστόσο, έχει εστιάσει στον πόλεμό της στην Ουκρανία, με τη συντριπτική προέλαση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία να έχει τεράστιο κόστος σε απώλειες. Το υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας εκτίμησε ότι ο Νοέμβριος ήταν ο πιο φονικός μήνας του πολέμου μέχρι στιγμής για τις δυνάμεις της Μόσχας, με κατά μέσο όρο περισσότερους από 1.500 νεκρούς ή τραυματίες την ημέρα.

Αντιμετωπίζει επίσης μια ουκρανική εισβολή στο δικό της έδαφος από τον Αύγουστο, την οποία μάχεται να αντικρούσει με τη βοήθεια Βορειοκορεατών στρατιωτών.

Με τη Ρωσία τώρα να αδυνατεί να αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία στη Συρία, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η κύρια προτεραιότητα του Πούτιν θα είναι η αποτροπή απειλών για τις βάσεις Χμεϊμίμ και Ταρτούς, μέσω στρατιωτικών επιδρομών για τον περιορισμό της προόδου των ανταρτών ή μέσω πίεσης στον Άσαντ να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με την Τουρκία που υποστηρίζει ορισμένες φατρίες ανταρτών και διατηρεί δυνάμεις στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την Πέμπτη ότι εκπρόσωποι της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας ενδέχεται να συναντηθούν τις επόμενες ημέρες στο πλαίσιο της Διαδικασίας της Αστάνα, μια πλατφόρμα που συγκρότησαν οι τρεις δυνάμεις το 2017 για να επιλύσουν τη συριακή κρίση και να προστατεύσουν τα περιφερειακά τους συμφέροντα.

Ενώ η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι οι αεροπορικές επιδρομές της έχουν σκοτώσει εκατοντάδες αντάρτες μαχητές στις επαρχίες Ιντλίμπ, Χάμα και Χαλέπι, δεν εμπόδισαν τους μαχητές της HTS να καταλάβουν πρώτα το Χαλέπι και μετά τη Χάμα.

Ο Τσαρλς Λίστερ, ειδικός στη Συρία στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, είπε ότι ακόμη και κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, η Μόσχα δεν μείωσε ποτέ τη στρατιωτική της παρουσία, αν και το μέγεθος του ρωσικού σώματος αξιωματικών στη Συρία είχε μειωθεί.

«Η Ρωσία διατηρεί ακριβώς τα ίδια επίπεδα στρατευμάτων. Έχουν πραγματοποιήσει τον ίδιο αριθμό αεροπορικών επιδρομών πάνω από τη Συρία με το ίδιο γεωγραφικό εύρος που έκαναν πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε, μιλώντας στο podcast του Lawfare.

Αυτό που άλλαξε, ωστόσο, είναι η δύναμη των υποστηριζόμενων από το Ιράν δυνάμεων στη Συρία, ιδιαίτερα της Χεζμπολάχ, η οποία έχει αποδυναμωθεί από τις ισραηλινές επιθέσεις τους τελευταίους μήνες και δεν μπορούσε πλέον να παρέχει την απαραίτητη υποστήριξη στον στρατό του Άσαντ.

ΜΜΕ υπέρ του Κρεμλίνου και Ρώσοι στρατιωτικοί μπλόγκερ έχουν κατηγορήσει τον Άσαντ ότι απέτυχε να δημιουργήσει έναν ισχυρό επαγγελματικό στρατό, ακόμη και όταν η HTS άρχισε να συγκροτείται σε μια καλά εξοπλισμένη δύναμη.

«Η συριακή κυβέρνηση επιδεικνύει πλήρη αδυναμία να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις και να βρει τις απαραίτητες λύσεις. Αυτό ισχύει για όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του στρατού.

Από το 2020, τίποτα δεν έχει γίνει για τη βελτίωση των ενόπλων δυνάμεων της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας. Βρίσκονται σε κατάσταση μερικής αποσύνθεσης», δήλωσε στην εφημερίδα Vzglyad, ο Kirill Semenov, ειδικός στη Συρία στο Ρωσικό Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων υπέρ του Κρεμλίνου.

Ένας παράγοντας, ωστόσο, υπέρ της συνεχιζόμενης ρωσικής υποστήριξης είναι η τεράστια συμβολική σημασία για τον Πούτιν της αρχικής συριακής επέμβασης, η οποία ήταν η πρώτη μεγάλη πρόκληση για το Κρεμλίνο έξω από τα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, δήλωσε η Nicole Grajewski, ειδική στη Ρωσία και το Ιράν στη Συρία στο Carnegie Endowment on International Peace.

«Πιστεύω ότι σίγουρα η Συρία είχε κεντρικό ρόλο στην αντίληψη της Ρωσίας για τον εαυτό της ως μεγάλη δύναμη», είπε, προσθέτοντας ότι ήρθε ένα χρόνο αφότου ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα αποκάλεσε τη Ρωσία «περιφερειακή δύναμη».

«Ήταν ένα από τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε ο στρατός για να δείξει την αποτελεσματικότητά του. Και αυτή ήταν η πρώτη πραγματική επίδειξη των ρωσικών αεροδιαστημικών δυνάμεων. Έδειξε την ικανότητα της Ρωσίας να μπει και να χρησιμεύσει ως η εναλλακτική μεγάλη δύναμη, σε αντίθεση με τη Δύση», είπε.

Η πτώση του Χαλεπίου μέσα σε λίγες μέρες ανέτρεψε ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ρωσίας στον πόλεμο της Συρίας το 2016, όταν επέτρεψε στον στρατό του Άσαντ, που ήταν στα πρόθυρα της ήττας, να καταλάβει τελικά ολόκληρη την πόλη. Θεωρήθηκε τότε ως σημείο καμπής στον πόλεμο.

Ο Grajewski είπε ότι η Ρωσία, η Συρία και το Ιράν είναι πιθανό να σχεδιάζουν μια αντεπίθεση επειδή οι αντάρτες θα μπορούσαν να αποτελέσουν πραγματική απειλή για τις ρωσικές βάσεις Χμέιμιμ και Ταρτούς, ιδιαίτερα εάν κινδυνεύσει η Χομς. 

«Απλώς δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο ταπεινωτικό και ντροπιαστικό θα ήταν για τη Ρωσία να καταληφθεί το Χμέιμιμ ή το Ταρτούς από δυνάμεις των ανταρτών», είπε. «Πιστεύω ότι το Ιράν και η Ρωσία πιθανώς συντονίζονται αρκετά στενά αυτή τη στιγμή για να δουν ποιες χερσαίες δυνάμεις ή πολιτοφυλακές μπορούν να συγκεντρώσουν για να απωθήσουν αυτήν την επίθεση των ανταρτών».

Σημείωσε ωστόσο ότι η HTS φαινόταν να είναι πολύ πιο ικανή από τις δυνάμεις των ανταρτών το 2016 και «άρα θα είναι δύσκολο».

Ο Βλαντιμίρ Παστούχοφ, επίτιμος ερευνητής στη Σχολή Σλαβονικών και Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών του University College του Λονδίνου, έγραψε στο Telegram ότι αν ηττηθεί ο Άσαντ, θα ήταν οδυνηρό για τη Ρωσία και οπισθοδρόμηση για τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Μόσχας, καθώς θα ήταν δύσκολο να βρει μια νέα τοποθεσία για την κρίσιμη αεροπορική βάση και τη ναυτική  εγκατάσταση.

Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τις βάσεις ως ενδιάμεσο σταθμό για μισθοφόρους που κατευθύνονται στη Λιβύη και σε άλλα μέρη της Αφρικής, επεκτείνοντας την εμβέλειά της σε αυτήν την ήπειρο.

Ο αναλυτής Georgy Bovt, του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής που εδρεύει στη Μόσχα, είπε ότι η Τουρκία πιθανότατα θα επωφεληθεί από τις προόδους των ανταρτών, με τον ρωσικό στρατό που είναι δεσμευμένος στην Ουκρανία.

«Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν, που θεωρεί τον Άσαντ εχθρό του, θα ωφεληθεί από την αποδυνάμωση του καθεστώτος και θα μπορέσει να επεκτείνει την επιρροή του στη βόρεια Συρία», έγραψε στο Telegram.

Είπε ότι η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν είχαν χρησιμοποιήσει τη Διαδικασία της Αστάνα για να εξομαλύνουν τις διαφορές τους για το μέλλον της Συρίας, «αλλά τώρα το τουρκικό Γενικό Επιτελείο διέλυσε αυτές τις ρυθμίσεις».

Ρώσοι σχολιαστές ισχυρίζονται, επίσης,  ότι βλέπουν ανάμειξη της Ουκρανίας, και κατηγορούν τον εχθρό της Μόσχας ότι βρίσκεται πίσω από τις επιτυχίες των ανταρτών - μια κατηγορία που οι Ουκρανοί αξιωματούχοι αρνούνται.

Ακόμη και δύο εβδομάδες πριν από την επίθεση, ο απεσταλμένος του Πούτιν στη Συρία, Αλεξάντερ Λαβρέντιεφ, ισχυρίστηκε ότι οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες βοηθούσαν Σύρους «τρομοκράτες» σε μια προσπάθεια να βλάψουν τη Ρωσία.

«Έχουμε πληροφορίες ότι Ουκρανοί ειδικοί από την Κύρια Διεύθυνση Πληροφοριών της Ουκρανίας βρίσκονται στην Ιντλίμπ, και όχι μόνο προμηθεύουν εκεί μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα μέσω ορισμένων καναλιών, αλλά και εκπαιδεύουν εξτρεμιστές στην κατασκευή και χρήση τους, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο», είπε.
 

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.