Η απόφαση του Τζο Μπάιντεν να αποχωρήσει από την προεκλογική κούρσα προκαλεί μεγαλύτερη αβεβαιότητα στον κόσμο σε μια εποχή που οι δυτικοί ηγέτες παλεύουν με πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, μια πιο δυναμική Κίνα και την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια μιας καριέρας πέντε δεκαετιών στην πολιτική, ο Μπάιντεν ανέπτυξε εκτεταμένες προσωπικές σχέσεις με πολλούς ξένους ηγέτες που κανένας από τους πιθανούς αντικαταστάτες που θα λάβει το εισιτήριο των Δημοκρατικών δεν μπορεί να τον φτάσει. Μετά την ανακοίνωσή του, μηνύματα συμπαράστασης και ευγνωμοσύνης για τα χρόνια προσφοράς του ξεχύλισαν.
Το εύρος των προκλήσεων της εξωτερικής πολιτικής που αντιμετωπίζει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ καθιστά σαφές πόσο σημαντικό είναι αυτό που συμβαίνει στην Ουάσιγκτον για τον υπόλοιπο πλανήτη.
Ισραήλ
Με την Αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις να θεωρείται ως η πιθανή αντικαταστάτης του Μπάιντεν, οι Ισραηλινοί προσπάθησαν την Κυριακή να καταλάβουν τι θα σήμαινε η υποψηφιότητά της για τη χώρα τους. Η ισραηλινή αριστερή εφημερίδα Haaretz δημοσίευσε μια είδηση που εξέταζε εξονυχιστικά το ιστορικό στήριξης της Χάρις προς το Ισραήλ, παρουσιάζοντάς την ως ο «κακός μπάτσος» του Μπάιντεν που έχει επιτεθεί στο Ισραήλ για την επίθεσή του στη Γάζα. Τους τελευταίους μήνες, έχει φωνάξει περισσότερο από τον Μπάιντεν ζητώντας κατάπαυση του πυρός, καταγγέλλοντας την εισβολή του Ισραήλ στη Ράφα και εκφράζοντας φρίκη για τον αριθμό των νεκρών αμάχων στη Γάζα.
«Με την αποχώρηση του Μπάιντεν, το Ισραήλ έχασε ίσως τον τελευταίο Σιωνιστή πρόεδρο», δήλωσε ο Άλον Πίνκας, πρώην γενικός πρόξενος του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη. «Ένας νέος υποψήφιος των Δημοκρατικών θα ανατρέψει τη δυναμική».
Η σθεναρή υπεράσπιση του Ισραήλ από τον Μπάιντεν έχει τις ρίζες της στην επί μισό αιώνα υποστήριξή του στη χώρα ως γερουσιαστής, αντιπρόεδρος και μετά πρόεδρος. Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ ευχαρίστησε τον Μπάιντεν για την «αταλάντευτη υποστήριξή του στο Ισραήλ όλα αυτά τα χρόνια».
«Η σταθερή υποστήριξή σας, ειδικά κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήταν ανεκτίμητη», έγραψε στο X.
Ο Ισραηλινός Πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ επαίνεσε τον Μπάιντεν ως «σύμβολο του άρρηκτου δεσμού μεταξύ των δύο λαών μας» και «πραγματικό σύμμαχο του εβραϊκού λαού».
Ουκρανία
Οποιοσδήποτε υποψήφιος των Δημοκρατικών θα συνέχιζε πιθανότατα την κληρονομιά του Μπάιντεν παρέχοντας σταθερά στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Αλλά η απογοήτευση με την κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αυξηθεί στην Ουκρανία και την Ευρώπη λόγω του αργού ρυθμού της αμερικανικής βοήθειας και των περιορισμών στη χρήση δυτικών όπλων.
«Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι συνειδητοποιούν ότι η Ουκρανία θα είναι όλο και περισσότερο το βαρίδι τους», δήλωσε ο Sudha David-Wilp, διευθυντής στο Βερολίνο του German Marshall Fund, ενός ερευνητικού ινστιτούτου. «Όλοι προσπαθούν να προετοιμαστούν για όλα τα πιθανά αποτελέσματα».
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στο X ότι σεβάστηκε τη «σκληρή αλλά ισχυρή απόφαση» του Μπάιντεν να εγκαταλείψει την εκστρατεία και τον ευχαρίστησε για τη βοήθειά του «να αποτρέψει τον (Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ) Πούτιν να καταλάβει τη χώρα μας».
Ο Τραμπ υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία σε μια μέρα, εάν εκλεγεί - μια προοπτική που έχει εγείρει φόβους στην Ουκρανία ότι μπορεί να επιτραπεί στη Ρωσία να διατηρήσει τα εδάφη που κατέχει.
Κίνα
Τους τελευταίους μήνες, τόσο ο Μπάιντεν όσο και ο Τραμπ προσπάθησαν να δείξουν στους ψηφοφόρους ποιος μπορεί να αντισταθεί καλύτερα στην αυξανόμενη στρατιωτική δύναμη και πολεμική του Πεκίνου και να προστατεύσει τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους από τις κινεζικές εισαγωγές σε χαμηλές τιμές. Ο Μπάιντεν αύξησε τους δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα από την Κίνα και ο Τραμπ υποσχέθηκε να εφαρμόσει δασμούς 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα.
Το δόγμα του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» επιδείνωσε τις εντάσεις με το Πεκίνο. Ωστόσο, οι διαφωνίες με τον γεωπολιτικό αντίπαλο και τον οικονομικό κολοσσό για τους πολέμους, το εμπόριο, την τεχνολογία και την ασφάλεια συνεχίστηκαν στη θητεία του Μπάιντεν.
Η Κίνα αντέδρασε από την πλευρά της προσεκτικά στην παραίτηση Μπάιντεν. Το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua αντιμετώπισε την ιστορία της απόφασης του Μπάιντεν ως σχετικά μικρή. Ο συντάκτης της κομματικής εφημερίδας Global Times, Hu Xijin, υποβάθμισε τον αντίκτυπο της αποχώρησης του Μπάιντεν.
«Όποιος γίνει υποψήφιος για την προεδρία του Δημοκρατικού Κόμματος μπορεί να είναι ο ίδιος», έγραψε στο X. «Οι ψηφοφόροι χωρίζονται σε δύο ομάδες, στους ψηφοφόρους του Τραμπ και στους μισητές του Τραμπ».
Ιράν
Με τους αντιπροσώπους του Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή να εμπλέκονται όλο και περισσότερο στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια περιοχή σε αταξία.
Οι Χούθι της Υεμένης που υποστηρίζονται από το Ιράν έπληξαν το Τελ Αβίβ για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα. Ως αντίποινα το Ισραήλ προκάλεσε χτυπήματα εντός της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Υεμένης. Οι εντάσεις και οι διασυνοριακές επιθέσεις μεταξύ της Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν και του ισραηλινού στρατού έχουν εγείρει φόβους για μια γενικευμένη περιφερειακή έκρηξη.
Η Χαμάς, η οποία λαμβάνει επίσης υποστήριξη από το Ιράν, συνεχίζει να πολεμά το Ισραήλ ακόμη και εννέα μήνες μετά τον πόλεμο που έχει σκοτώσει 38.000 Παλαιστίνιους και έχει εκτοπίσει πάνω από το 80% του πληθυσμού της Γάζας.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν κατηγορήσει το Ιράν ότι επεκτείνει το πυρηνικό του πρόγραμμα και εμπλουτίζει ουράνιο σε ένα πρωτοφανές επίπεδο 60%.
Μετά την αποχώρηση του τότε Προέδρου Τραμπ το 2018 από την πυρηνική συμφωνία ορόσημο της Τεχεράνης με τις παγκόσμιες δυνάμεις, ο Μπάιντεν είπε ότι ήθελε να ανατρέψει τη στάση του προκατόχου του κατά του Ιράν. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε αυστηρές οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν και επέβλεψε τις αποτυχημένες προσπάθειες επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας.
Ο ξαφνικός θάνατος του Εμπραχίμ Ραϊσί μετά από τη συντριβή του ελικοπτέρου που επέβαινε έφερε έναν νέο μεταρρυθμιστή στην προεδρία του Ιράν, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες και κινδύνους. Ο Μασούντ Πεζεσκιάν είπε ότι θέλει να βοηθήσει το Ιράν να ανοίξει στον κόσμο, αλλά έχει διατηρήσει έναν προκλητικό τόνο κατά των ΗΠΑ.
Ευρώπη και ΝΑΤΟ
Πολλοί Ευρωπαίοι χάρηκαν που είδαν τον Τραμπ να φεύγει ο οποίος κατά τη θητεία του απαξίωνε την Ευρωπαϊκή Ένωση και υπονόμευε το ΝΑΤΟ. Η φαινομενικά απορριπτική στάση του Τραμπ απέναντι στους Ευρωπαίους συμμάχους στο προεδρικό ντιμπέιτ τον περασμένο μήνα δεν έκανε τίποτα για να κατευνάσει αυτές τις ανησυχίες.
Ο Μπάιντεν, από την άλλη πλευρά, έχει υποστηρίξει τις στενές αμερικανικές σχέσεις με τους ηγέτες του μπλοκ.
Αυτή η εγγύτητα εμφανίστηκε έντονα μετά την απόφαση του Μπάιντεν να αποχωρήσει από την κούρσα. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χαρακτήρισε την επιλογή του «ίσως την πιο δύσκολη στη ζωή σου». Ο πρόσφατα εγκατεστημένος Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, δήλωσε ότι σέβεται την απόφαση του Μπάιντεν που βασίζεται σε αυτό που πιστεύει ότι είναι προς το καλύτερο συμφέρον του αμερικανικού λαού.
Υπήρξε επίσης μια έκρηξη στοργής από τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Σάιμον Χάρις, ο οποίος αποκάλεσε τον Μπάιντεν «περήφανο Αμερικανό με ιρλανδική ψυχή».
Το ερώτημα εάν το ΝΑΤΟ μπορεί να διατηρήσει τη δυναμική του για την υποστήριξη της Ουκρανίας και να ελέγξει παράλληλα τις φιλοφοξίες των αυταρχικών κρατών εξαρτάται από τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, λένε οι αναλυτές.
«Δε θέλουν να δουν τον Ντόναλντ Τραμπ ως πρόεδρο. Υπάρχει λοιπόν αρκετή ανακούφιση αλλά και αρκετή νευρικότητα» σχετικά με την απόφαση του Μπάιντεν να εγκαταλείψει την κούρσα δήλωσε ο Τζέρεμι Σαπίρο, διευθυντής ερευνών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Όπως πολλοί στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι πραγματικά αρκετά μπερδεμένοι».
Μεξικό
Η στενή σχέση μεταξύ του Μεξικού και των ΗΠΑ έχει χαρακτηριστεί τα τελευταία χρόνια από διαφωνίες σχετικά με το εμπόριο, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή. Από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ το 2018, και οι δύο χώρες βρήκαν κοινό έδαφος στο θέμα της μετανάστευσης.
Η κυβέρνηση του Λόπες Ομπραδόρ διατήρησε αυτή την πολιτική όσο ο Τραμπ ήταν πρόεδρος και τη συνέχισε στη θητεία του Μπάιντεν.
Την Παρασκευή, ο πρόεδρος του Μεξικού αποκάλεσε τον Τραμπ «φίλο» και είπε ότι θα του γράψει για να τον προειδοποιήσει να μην δεσμευτεί να κλείσει τα σύνορα ή να κατηγορήσει τους μετανάστες για τη μεταφορά ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Θα του αποδείξω ότι οι μετανάστες δεν μεταφέρουν ναρκωτικά στις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε, προσθέτοντας ότι «το κλείσιμο των συνόρων δεν θα λύσει τίποτα, και ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να γίνει».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
