Η άνοδος - και η πιθανή πτώση - του TikTok στις ΗΠΑ

«Μαύρο» αναμένεται να ρίξει στις Ηνωμένες Πολιτείες το TikTok στις 19 Ιανουαρίου, έπειτα από χρόνια συζητήσεων με νομοθέτες και δικαστές για το ποια θα είναι τελικά η τύχη της.

Την Παρασκευή, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε έναν ομοσπονδιακό νόμο που απαγορεύει στις ΗΠΑ την εξαιρετικά δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης εκτός εάν η μητρική της εταιρεία με έδρα την Κίνα, ByteDance Ltd., πωληθεί σε εγκεκριμένο αγοραστή. 

Παρά την απόφαση ωστόσο του δικαστηρίου η τύχη του ΤikΤοκ παραμένει αβέβαιη με τον Ντόναλντ Τραμπ να είναι εκείνος που θα ορίσει τελικά ποιο θα είναι το μέλλον της, σύμφωνα με το Associated Press.

Ο Τραμπ, ο οποίος πρόκειται να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την επομένη της έναρξης ισχύος της απαγόρευσης, έχει πιστώσει στο TikTok ότι τον βοήθησε να κερδίσει την υποστήριξη περισσότερων νεαρών ψηφοφόρων στις περσινές εκλογές. Ένας σύμβουλος του Τραμπ είπε αυτή την εβδομάδα ότι η επερχόμενη κυβέρνηση «θα λάβει μέτρα για να εμποδίσει το TikTok να σκοτεινιάσει». Ποια θα είναι όμως αυτά τα μέτρα, παραμένει άγνωστο. 

Η άνοδος του TikTok

Το TikTok είναι μία από τις περισσότερες από 100 εφαρμογές που αναπτύχθηκαν την περασμένη δεκαετία από την ByteDance, μια εταιρεία τεχνολογίας που ιδρύθηκε το 2012 από τον Κινέζο επιχειρηματία Zhang Yiming και έχει την έδρα της στη βορειοδυτική περιοχή Haidian του Πεκίνου.

Το 2016, η ByteDance ξεκίνησε μια πλατφόρμα βίντεο σύντομης μορφής που ονομάζεται Douyin στην Κίνα και ακολούθησε μια διεθνής έκδοση που ονομάζεται TikTok. Στη συνέχεια αγόρασε το Musical.ly, μια πλατφόρμα συγχρονισμού χειλιών που είναι δημοφιλής στους εφήβους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, και τη συνδύασε με το TikTok, διατηρώντας παράλληλα την εφαρμογή ξεχωριστή από το Douyin.

Αμέσως μετά, η εφαρμογή σημείωσε άνθηση σε δημοτικότητα στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες, και έγινε η πρώτη κινεζική πλατφόρμα που εισέβαλε στη Δύση. Σε αντίθεση με άλλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που επικεντρώθηκαν στην καλλιέργεια συνδέσεων μεταξύ των χρηστών, το TikTok προσάρμοσε το περιεχόμενο στα ενδιαφέροντα των ανθρώπων.

Το TikTok αναπτύχθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, όταν οι σύντομοι χοροί που έγιναν viral έγιναν βασικός πυλώνας της εφαρμογής.

Οι προκλήσεις

Οι προκλήσεις ήρθαν παράλληλα με την επιτυχία του TikTok. Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν ανησυχίες για τις ρίζες και την ιδιοκτησία της εταιρείας, εστιάζοντας στους νόμους της Κίνας που απαιτούν από τις κινεζικές εταιρείες να παραδίδουν δεδομένα που ζητούνται από την κυβέρνηση. Ανησυχία υπήρξε επίσης και για έναν ιδιόκτητο αλγόριθμο που καταγράφει αυτό που βλέπουν οι χρήστες στην εφαρμογή.

Κατά την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ εξέδωσε εκτελεστικά διατάγματα το 2020 με τα οποία απαγορεύει το TikTok και την κινεζική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων WeChat. Η Ινδία απαγόρευσε το TikTok - μαζί με άλλες κινεζικές εφαρμογές - το ίδιο έτος μετά από μια στρατιωτική σύγκρουση κατά μήκος των συνόρων Ινδίας-Κίνας που σκότωσε 20 Ινδούς και τέσσερις Κινέζους στρατιώτες.

Το 2021, η κυβέρνηση Μπάιντεν απέσυρε τις εντολές που είχε δώσει ο Τραμπ, αλλά άφησε σε εφαρμογή μια αναθεώρηση εθνικής ασφάλειας του TikTok από μια ελάχιστα γνωστή κυβερνητική υπηρεσία που είναι γνωστή ως Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες ή αλλιώς CFIUS.

Οι διαπραγματεύσεις παραπαίουν

Μεταξύ Ιανουαρίου 2021 και Αυγούστου 2022, εκπρόσωποι του TikTok συμμετείχαν σε σοβαρές διαπραγματεύσεις με τη διοίκηση Μπάιντεν σχετικά με το μέλλον της εφαρμογής στις ΗΠΑ.Οι συνομιλίες κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας για την ασφάλεια της εφαρμογής 90 σελίδων που η εταιρεία παρουσίασε στο CFIUS τον Αύγουστο του 2022. Στη συνέχεια, οι δύο πλευρές διέκοψαν τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τους δικηγόρους του TikTok, αν και πραγματοποιήθηκαν κάποιες συναντήσεις τους επόμενους μήνες.

Ένα αντίγραφο του σχεδίου συμφωνίας που υποβλήθηκε στο δικαστήριο έδειξε ότι θα έπρεπε να ήταν ανοιχτή η αμερικανική πλατφόρμα του TikTok για επιθεωρήσεις όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας και ότι θα έπρεπε να είχε αποκλείσει την πρόσβαση στα δεδομένα χρηστών των ΗΠΑ από την Κίνα. Η εταιρεία λέει ότι έχει ήδη εφαρμόσει ορισμένες διατάξεις της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της δρομολόγησης δεδομένων χρηστών των ΗΠΑ σε διακομιστές που λειτουργούν από το λογισμικό Oracle.

Στην αγωγή της η εταιρεία είπε ότι ξόδεψε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δολάρια για να εφαρμόσει πτυχές του σχεδίου, το οποίο ονομάζει Project Texas. Ωστόσο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και οι αξιωματούχοι της διοίκησης υποστήριξαν στα δικαστικά έγγραφα ότι η πρόταση απέτυχε να δημιουργήσει επαρκή διαχωρισμό μεταξύ της λειτουργίας του TikTok στις ΗΠΑ και στην Κίνα. Είπαν επίσης ότι η αδιαφάνεια του αλγορίθμου του TikTok, σε συνδυασμό με το μέγεθος και την τεχνική πολυπλοκότητα της πλατφόρμας, καθιστούσαν αδύνατο για την κυβέρνηση των ΗΠΑ –ή τον πάροχο τεχνολογίας Oracle– να εγγυηθούν αποτελεσματικά τη συμμόρφωση με την πρόταση.

Τον Φεβρουάριο του 2023, ο Λευκός Οίκος έδωσε εντολή στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να αφαιρέσουν το TikTok από κρατικές συσκευές. Ακολούθησαν κι άλλες  χώρες που επίσης απαγόρευσαν τη χρήση της εφαρμογής σε επίσημες συσκευές.

Τον επόμενο μήνα, οι νομοθέτες έψαξαν τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του TikTok, Shou Chew, κατά τη διάρκεια μιας πολύωρης ακρόασης, στην οποία προσπάθησε να καθησυχάσει την επιτροπή της Βουλής λέγοντας ότι η πλατφόρμα έδινε προτεραιότητα στην ασφάλεια των χρηστών και δεν θα έπρεπε να απαγορευτεί λόγω των κινεζικών της συνδέσεων.

Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, οι εκπρόσωποι του TikTok είχαν την τελευταία τους συνάντηση με το CFIUS τον Σεπτέμβριο του 2023. Αργότερα εκείνο το έτος, η κριτική κατά της πλατφόρμας αυξήθηκε μεταξύ των Ρεπουμπλικανών στην Ουάσιγκτον που ισχυρίστηκαν ότι η πλατφόρμα ενίσχυε φιλοπαλαιστινιακό και αντι-ισραηλινό περιεχόμενο, μια κατηγορία που η εταιρεία αρνήθηκε σθεναρά.

Νόμος απαγόρευσης ή πώλησης

Οι προσπάθειες για την απαγόρευση του TikTok επανεμφανίστηκαν στο Κογκρέσο στις αρχές του περασμένου έτους και κέρδισαν γρήγορα δικομματική υποστήριξη μεταξύ των νομοθετών που εξέφρασαν τη δυνατότητα της πλατφόρμας να παρακολουθεί και να χειραγωγεί τους Αμερικανούς.

Η νομοθεσία που επικύρωσε το Ανώτατο Δικαστήριο πέρασε από τη Βουλή και τη Γερουσία τον Απρίλιο. Ένα κατώτερο δικαστήριο επικύρωσε το καταστατικό στις αρχές Δεκεμβρίου. Η νομοθεσία έδωσε στην ByteDance εννέα μήνες από την ημερομηνία θέσπισης για να πουλήσει το TikTok και μια πιθανή παράταση τριών μηνών εάν η πώληση βρισκόταν σε εξέλιξη.

Το γεγονός ότι η προθεσμία λήγει μια ημέρα πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ κάνει τα πράγματα δύσκολα. Μόνο ο εν ενεργεία πρόεδρος μπορεί να εκδώσει παραμονή 90 ημερών στην απαγόρευση και μπορεί να το κάνει μόνο εάν ο αγοραστής έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για μια αγορά.

Αν και οι ειδικοί είπαν ότι η εφαρμογή δεν θα εξαφανιστεί εντελώς από τα τηλέφωνα των υπαρχόντων χρηστών την Κυριακή, οι νέοι χρήστες δεν θα μπορούν να τη κατεβάσουν και οι ενημερώσεις δεν θα είναι διαθέσιμες. Αυτό τελικά θα καταστήσει την εφαρμογή ανεφάρμοστη, είπε το Υπουργείο Δικαιοσύνης στις δικαστικές καταθέσεις.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.