ΚΑΙΡΟΣ

Γιατί όλοι μιλάνε για κρίση στο Ισραήλ;

Υιοθετώντας έναν πιο συμβιβαστικό τόνο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι παγώνει το νομοσχέδιο έως ότου επιτευχθεί ευρεία συναίνεση. Ωστόσο, δεν το αποσύρει.

Της Αθηνάς Παπακώστα

Τους τελευταίους τρεις μήνες, το Ισραήλ παραμένει στα πρόθυρα πολιτικής και κοινωνικής κρίσης. Αιτία είναι η αμφιλεγόμενη δικαστική μεταρρύθμιση που προωθεί ο δεξιότερος κυβερνητικός συνασπισμός στην ιστορία της χώρας υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Σκοπός της εν λόγω μεταρρύθμισης - και γι' αυτόν τον λόγο αμφιλεγόμενης - είναι η αύξηση της εξουσίας των βουλευτών έναντι των δικαστικών.

Υιοθετώντας έναν πιο συμβιβαστικό τόνο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε, νωρίς το βράδυ της Δευτέρας, ότι παγώνει το νομοσχέδιο έως ότου επιτευχθεί ευρεία συναίνεση. Ωστόσο, δεν το αποσύρει, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι το βασικότερο αίτημα των διαδηλωτών δεν ικανοποιήθηκε. Προς το παρόν, ο επικεφαλής του μεγαλύτερου συνδικάτου της χώρας ανακοίνωσε ότι θα ακυρώσει τη γενική απεργία αλλά οι επόμενες ημέρες εξακολουθούν να παραμένουν κρίσιμες.

Τι είπε ο Νετανιάχου το βράδυ της Δευτέρας;

Κατ' αρχάς μίλησε για μία «εξτρεμιστική μειοψηφία η οποία», όπως είπε «προσπαθεί να διχάσει». Στη συνέχεια, δήλωσε αποφασισμένος να αποτρέψει «τη ρήξη στο έθνος» αλλά δεν έκρυψε ότι εξακολουθεί να πιστεύει σε αυτό το νομοσχέδιο.

Παράλληλα, όμως, πήρε χρόνο και για τον ίδιο αλλά και για τον κυβερνητικό του συνασπισμό. Αυτό το κατάφερε υπογραμμίζοντας ότι «όταν υπάρχει ευκαιρία για να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος μέσω του διαλόγου, εγώ, ως πρωθυπουργός παίρνω ένα τάιμ άουτ για διάλογο». Και για να το καταφέρει αυτό αποφάσισε να καθυστερήσει «τη δεύτερη και την τρίτη ανάγνωση προκειμένου», όπως είπε, για να «επιτύχω μια ευρεία συναίνεση».  Όπως εξήγησε η επιλογή γίνεται «από θέση εθνικής ευθύνης και εθνικής υπευθυνότητας» αφού,  πρόσθεσε, «η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι».

Ποια είναι η κατάσταση στο Ισραήλ;

Το Ισραήλ βρέθηκε αντιμέτωπο με μία πρωτόγνωρη κατάσταση στην ιστορία του. Η λαϊκή κινητοποίηση ήταν άνευ προηγουμένου και όσο οι ημέρες περνούσαν το χάος και η οργή ξεδιπλώνονταν και έπνιγαν τους δρόμους αλλά και τον ίδιο τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Ολόκληρη η χώρα κατέβασε ρολά. Λιμάνια, αεροδρόμια, δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, νοσοκομεία... τα πάντα παρέλυσαν. Ακόμη και στην αστυνομία και τον στρατό καταγράφηκαν αντιστάσεις και αντιδράσεις. Την ίδια στιγμή, οι διαδηλωτές έφτασαν στο κατώφλι του σπιτιού του Νετανιάχου. Στόχος τους ήταν να εξαναγκάσουν τον ισραηλινό πρωθυπουργό - που εν τω μεταξύ είχε απολύσει τον υπουργό Άμυνας της χώρας επειδή επέκρινε το νομοσχέδιο - να κάνει πίσω μέχρι το τέλος της εβδομάδας.

Στο πολιτικό μέτωπο εντός του κυβερνητικού συνασπισμού της οριακής πλειοψηφίας οι φωνές υπέρ της μεταρρύθμισης παρέμεναν και παραμένουν με τον βασικό κυβερνητικό εταίρο του Νετανιάχου, Μπεν Γκβιρ, να φτάνει ακόμη να απειλεί και με παραίτηση.

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε στην εξουσία μετά τις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου. Πρόκειται για τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην  ιστορία του Ισραήλ. Προτού όμως ορκιστεί για έκτη φορά πρωθυπουργός παρέμεινε σε πολιτική εξορία για περίπου 18 μήνες. Σήμερα, ηγείται του δεξιότερου κυβερνητικού συνασπισμού στην ιστορία της χώρας, ο οποίος απαρτίζεται από το δικό του δεξιό κόμμα, Λικούντ, από τα υπερορθόδοξα κόμματα Σας και Ενωμένος Ιουδαϊσμός της Τορά και επιπλέον τρεις παρατάξεις της άκρας δεξιάς, τον Θρησκευτικό Σιωνισμό του Μπεζαλέλ Σμότριτς, την Ιουδαϊκή Δύναμη του Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και το Νόαμ του Αβί Μαόζ.

Την ίδια ώρα, ο Νετανιάχου που μετρά συνολικά 15 χρόνια στο αξίωμα του πρωθυπουργού βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής αναταραχής στη χώρα καθώς δικάζεται σε τρεις ξεχωριστές υποθέσεις για απάτη, παραβίαση εμπιστοσύνης και αποδοχή δωροδοκιών. Όταν μάλιστα είχε κατηγορηθεί ο τότε κυβερνητικός του συνασπισμός κατέρρευσε αφού οι εταίροι του απέσυραν την εμπιστοσύνη τους και η χώρα από το 2019 μέχρι το 2022 οδηγήθηκε στις κάλπες έως και τέσσερις (!) φορές.

Τι προβλέπει η δικαστική μεταρρύθμιση;

Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο συνασπισμός Νετανιάχου υποσχέθηκε να αναθεωρήσει γρήγορα το δικαστικό σύστημα της χώρας. Σύμφωνα με τις προωθούμενες αλλαγές το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η ισραηλινή Βουλή, Κνεσέτ, να ακυρώνει αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ με απλή πλειοψηφία χάρη στη ρήτρα παράκαμψης που περιλαμβάνεται σε αυτό.

Οι επικριτές της μεταρρύθμισης αυτής εξηγούν ότι κίνητρο της εν λόγω αλλαγής είναι η επιθυμία των μελών της κυβέρνησης του Ισραήλ να μπορούν να προωθούν τις δικές τους ιδεολογικές ατζέντες με όσο το δυνατόν λιγότερη δικαστική εποπτεία. Την ίδια στιγμή, οι ορκισμένοι αντίπαλοί της μιλούν για ανατροπή των ασφαλιστικών δικλείδων του πολιτεύματος υπογραμμίζοντας ότι ο Νετανιάχου αναδιαμορφώνει το δικαστικό σύστημα της χώρας ενώ ο ίδιος δικάζεται. Ωστόσο, από την πλευρά της, η κυβέρνηση του Ισραήλ επιμένει ότι οι αλλαγές είναι απαραίτητες για την εξισορρόπηση των εξουσιών.

Και τώρα;

Η νέα πρόταση Νετανιάχου για "πάγωμα" δίνει σε εκείνον και την κυβέρνησή του χρόνο αλλά ουσιαστικά δεν φέρνει κάποια λύση ώστε η χώρα να βρει την έξοδο από την πολιτική κρίση στην οποία βρίσκεται. Υπενθυμίζουμε ότι οι διαδηλωτές ζητούν την απόσυρση του νομοσχεδίου, όχι την... καθυστέρηση του.

Σε ό,τι αφορά στους κυβερνητικούς εταίρους του πρωθυπουργού του Ισραήλ έβαλαν νερό στο κρασί τους για μερικές εβδομάδες και συγκεκριμένα μέχρι να περάσει το εβραϊκό Πάσχα. Ενώ, ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στον ακροδεξιό Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, υπουργό Εθνικής Ασφαλείας, ο οποίος απειλούσε με παραίτηση, έλαβε, τελικά, ως αντάλλαγμα την ίδρυση νέας αστυνομικής δύναμης υπό τη διοίκησή του.  Σε ό,τι αφορά στην αντιπολίτευση τονίζεται ότι είναι διατεθειμένη να εισέλθει σε διάλογο ενώ σε ό,τι αφορά στους διαδηλωτές γνωρίζουμε απλώς ότι η απεργία που είχε προκηρύξει το μεγαλύτερο συνδικάτο της χώρας παγώνει επίσης. Η οργή τους όμως θα πάρει και αυτή αναβολή για μετά το εβραϊκό Πάσχα; 

Πηγή: skai.gr