Γιατί η συμφωνία που θα κάνει ο Τραμπ με την Ουκρανία μπορεί και να μην είναι καλή

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος υπερηφανεύεται για τις διαπραγματευτικές του ικανότητες, βρίσκεται στο χείλος της σύναψης μιας συμφωνίας με την Ουκρανία για τα ορυκτά της η οποία ωστόσο θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ κακή για τον αμερικανό πρόεδρο αφού είναι πιθανό να καταλήξει να πάρει πολύ λιγότερα από όσα διαπραγματεύεται. 

Σύμφωνα με το Politico, οι εκτιμήσεις για τον υποτιθέμενο ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας βασίζονται σε απαρχαιωμένες έρευνες της σοβιετικής εποχής που δεν είχαν λάβει υπόψη τη βιωσιμότητα ή το κόστος ανάπτυξής της. 

Το τελευταίο προσχέδιο της συμφωνίας, το οποίο επικαλείται η ουκρανική εφημερίδα Economic Pravda, προβλέπει ότι το Κίεβο θα καταβάλλει το 50% των εσόδων της από τους κρατικούς φυσικούς πόρους σε ένα ταμείο που θα επενδύσει στην Ουκρανία. Η συμφωνία δεν εμπεριέχει εγγυήσεις ασφαλείας.

Ωστόσο, στα χαρτιά, οι ΗΠΑ πρόκειται να κάνουν ένα φόνο με τη συμφωνία αυτή, σχολιάζει το δημοσίευμα του Politico.

Σύμφωνα με το υπουργείο φυσικών πόρων και περιβάλλοντος της Ουκρανίας, η χώρα διαθέτει περίπου το 5% των «κρίσιμων» πρώτων υλών στον κόσμο — συμπεριλαμβανομένων του γραφίτη, του λιθίου, του τιτανίου, του βηρυλλίου και του ουρανίου. Οι πόροι αυτοί είναι απαραίτητοι για την κατασκευή μπαταριών, συστημάτων ραντάρ και τεθωρακισμένων - κλειδί για την αμυντική και τεχνολογική βιομηχανία - και θα συμβάλουν σε κάποιο βαθμό στην ανεξαρτησία της Αμερικής από τα κινεζικά ορυκτά.

Στην πράξη, όμως, η έκταση της ορυκτής κληρονομιάς της Ουκρανίας εξακολουθεί να αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.

Αν και η χώρα αναφέρει περισσότερα από 20.000 κοιτάσματα και θέσεις ορυκτών που ερευνήθηκαν, μόνο περίπου 8.000 από αυτά έχουν αξιολογηθεί ως βιώσιμα. Από αυτά, λιγότερα από τα μισά αποτελούσαν αντικείμενο εκμετάλλευσης πριν από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δηλαδή  πριν από τρία χρόνια.

Έρευνες από την εποχή της σοβιετικής ένωσης

Οι εκτιμήσεις για την αξία αυτών των κοιτασμάτων βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε έρευνες της σοβιετικής εποχής που πραγματοποιήθηκαν κυρίως μεταξύ της δεκαετίας του 1960 και της δεκαετίας του 1980. Οι πληροφορίες, συχνά ελλιπείς, είναι διάσπαρτες σε όλη τη χώρα και εξακολουθούν να ψηφιοποιούνται. 

Ακόμα όμως κι αν η περαιτέρω εξερεύνησή τους επιβεβαίωνε την ύπαρξη πολύτιμων κοιτασμάτων ορυκτών, η εξόρυξή τους θα έπαιρνε πολύ χρόνο και θα ήταν ιδιαίτερα δαπανηρή.

Το Ουκρανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (UGS) εκτιμά το κόστος της εκμετάλλευσης των 10 μεγαλύτερων γνωστών προοπτικών εξόρυξης της Ουκρανίας σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια — που περιλαμβάνει την κατασκευή ορυχείων, λατομείων και περίπου 20 νέων εγκαταστάσεων επεξεργασίας.

Μία από αυτές τις προοπτικές είναι το κοίτασμα Novopoltasvke — το οποίο η UGS περιγράφει ως «μία από τις μεγαλύτερες» τοποθεσίες σπάνιων γαιών στον κόσμο. Η ανάπτυξή του θα απαιτούσε επενδύσεις που υπολογίζονται στα 300 εκατομμύρια δολάρια. Μια ξεχωριστή έκθεση του UGS χαρακτηρίζει την τοποθεσία ως «σχετικά δύσκολη» λόγω των κινδύνων από τις πλημμύρες και τις κατολισθήσεις.

Το κοίτασμα Novopoltavske, που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1970, εξερευνήθηκε τη δεκαετία του 1980. Είναι ένα από τα έξι γνωστά κοιτάσματα σπάνιων γαιών της Ουκρανίας — μια ομάδα 17 ορυκτών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πυραύλων, λέιζερ, υπολογιστών, τηλεοράσεων, smartphone και ανεμογεννητριών.

Όχι και τόσο σπάνιες οι γαίες

Ενώ οι σπάνιες γαίες στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο σπάνιες, είναι πολύ δαπανηρή η εξαγωγή και η επεξεργασία τους, καθώς αναμιγνύονται με άλλα ορυκτά σε διάφορες συγκεντρώσεις, σχολιάζει το Politico. Η Κίνα, η οποία επεξεργάζεται σχεδόν το 90% των σπάνιων γαιών παγκοσμίως, έχει «σχεδόν μονοπώλιο» σε αυτό, σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.

Οι περισσότεροι μεγάλοι παραγωγοί σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, δεν διαθέτουν την εγχώρια τεχνογνωσία ή την απαραίτητη υποδομή που απαιτείται για τη διύλιση των ορυκτών, αναγκάζοντάς τους να βασίζονται στο Πεκίνο.

Για να απόκτηση η Ουκρανία αντίστοιχες υποδομές με αυτές της Κίνας, ακόμη και με αμερικανικές επενδύσεις, θα χρειαστούν χρόνια και πιθανότατα θα είναι λιγότερο αποτελεσματικές από την αποστολή των ορυκτών στην Κίνα για επεξεργασία. Επιπλέον, απαιτούνται δισεκατομμύρια δολάρια για την εκκαθάριση της γης από ναρκοπέδια και εκρηκτικά - η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει πάνω από μια δεκαετία - και για την ανοικοδόμηση βασικών υποδομών για τη διατήρηση του τομέα εξόρυξης, από δρόμους έως σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.

Στην τελευταία τους αξιολόγηση, η ουκρανική κυβέρνηση, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούν το κόστος της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας σε 524 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια - περίπου το ποσό που ζήτησε ο Τραμπ ως αποζημίωση για την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στο Κίεβο αυτά τα τρία χρόνια πολέμου. Το πραγματικό επίπεδο βοήθειας από τις ΗΠΑ από την έναρξη του πολέμου πλησιάζει τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια.

Λόγω των τεχνικών προκλήσεων και του κόστους που συνεπάγεται, «τα κοιτάσματα της Ουκρανίας σε στοιχεία σπάνιων γαιών ενδέχεται να μην είναι κερδοφόρα ώστε να πραγματοποιηθεί η εξόρυξη», καταλήγει η S&P Global.

Απρόσιτες περιοχές

Υπάρχει όμως ένα ακόμη εμπόδιο μεταξύ του Τραμπ και του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας: Αρκετά από τα ορυκτά βρίσκονται σε εδάφη υπό ρωσική κατοχή.

Δύο από τις μεγαλύτερες και πολλά υποσχόμενες σπάνιες γαίες - τα κοιτάσματα Azovske και Mazurivske - βρίσκονται στην περιοχή του Ντόνετσκ που ελέγχεται από τη Ρωσία. Και η τοποθεσία Novopoltavske βρίσκεται στη Ζαπορίζια, η οποία βρίσκεται υπό ρωσική απειλή.

Μερικά πολλά υποσχόμενα πεδία με λίθιο σε διάφορα στάδια ανάπτυξής του - το κοίτασμα Shevchenkivske στην περιοχή του Ντόνετσκ και στην Κρούτα Μπάλκα στην περιοχή της Ζαπορίζια - βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή.

Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας Γιούλια Σβιρυντένκο, επικεφαλής διαπραγματευτής για τη συμφωνία ορυκτών, δήλωσε ότι η Ρωσία έχει καταλάβει 350 δισεκατομμύρια δολάρια από τα κρίσιμα αποθέματα ορυκτών και φυσικού αερίου της χώρας. Άλλες εκτιμήσεις τοποθετούν την αξία των χαμένων πόρων σε τρισεκατομμύρια δολάρια.

Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιλέξει να ενισχύσει την υποστήριξή του στην Ουκρανία και να τη βοηθήσει να κερδίσει ξανά κατεχόμενα εδάφη — ή να δεχθεί την προσφορά του Βλαντιμίρ Πούτιν να αγοράσει ορυκτά από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων αυτών που εξορύσσονται στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη.

Για τον πρόεδρο των ΗΠΑ, μια τέτοια συμφωνία με την Ουκρανία, θα μπορούσε να αποδειχθεί η συμφωνία του αιώνα - ή θα μπορούσε να του αφήσει ένα σωρό ζημιογόνα ορυχεία στα οποία καμία αμερικανική εταιρεία δεν θα ήθελε ποτέ να επενδύσει.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.