Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να παραστεί στην ορκωμοσία του τον επόμενο μήνα, γεγονός που εξέπληξε αρκετούς αναλυτές ως προς την επιδίωξη του επερχόμενου Αμερικανού προέδρου λόγω των αντιφατικών μηνυμάτων που εκπέμπει για την εξωτερική του πολιτική.
Η παρουσία του Σι Τζινπίνγκ, του σκληροπυρηνικού ηγέτη της Κίνας, μιας χώρας που θεωρείται υπαρξιακή απειλή για την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ, στην ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου θα αποτελούσε παράδοξο.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ θα ορκίζεται να διατηρήσει, να προστατεύσει και να υπερασπιστεί το Σύνταγμα στο ίδιο σημείο όπου οι υποστηρικτές του ξεσηκώθηκαν πριν από τέσσερα χρόνια, η παρουσία ενός εξαιρετικού VIP καλεσμένου, επισκιάζει πρώην προέδρους, στρατιωτικούς και μέλη του Κογκρέσου.
Είναι μια φανταστική εικόνα, γιατί ακόμη και πριν επιβεβαιωθεί την Πέμπτη ότι ο Σι δεν θα παρευρεθεί, ήταν προφανές ότι δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Τραμπ.
Μια τέτοια επίσκεψη θα ήταν σαν ο Κινέζος πρόεδρος να αποτίει φόρο τιμής στον Τραμπ και την αμερικανική ισχύ – κάτι που θα έρχονταν σε σύγκρουση με το όραμά του για τον παγκόσμιο ρόλο της Κίνας.
Στην τελετή των εγκαινίων, ο Σι θα αναγκαζόταν να ακούσει τον Τραμπ χωρίς να γνωρίζει εκ των προτέρων τι θα πει ο νέος πρόεδρος, ενώ η παρουσία του θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως επιδοκιμασία μιας δημοκρατικής μεταβίβασης της εξουσίας, οξύμωρο για έναν αυταρχικό ηγέτη.
Ωστόσο, ακόμη και μετά την άρνηση του Κινέζου πρόεδρου να παρευρεθεί, η πρόσκληση του Τραμπ στον Σι σηματοδοτεί μια σημαντική εξέλιξη που αποκαλύπτει τις φιλοδοξίες του εκλεγμένου προέδρου.
Σημειώνεται ότι ο Τραμπ απέστειλε προσκλήσεις και σε άλλους παγκόσμιους ηγέτες για να παρευρεθούν στην τελετή ορκωμοσίας του.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μια υπενθύμιση του τρόπου με τον οποίο ο Τραμπ επιλέγει να ασκεί την εξωτερική, καταπατώντας διπλωματικούς κώδικες με την απρόβλεπτη προσέγγισή του. Η πρόσκληση στον Σι δείχνει επίσης ότι ο Τραμπ πιστεύει ότι η δύναμη της προσωπικότητάς του από μόνη της μπορεί να είναι αποφασιστικός παράγοντας για τη σφυρηλάτηση διπλωματικών σχέσεων. Δεν είναι ο μόνος πρόεδρος που ακολουθεί αυτή την προσέγγιση - η οποία σπάνια λειτουργεί, καθώς οι αντίπαλοι των ΗΠΑ αποφασίζουν με βάση το εθνικό συμφέρον και όχι τις προσωπικές σχέσεις.
Η πρόσκληση του εκλεγμένου προέδρου προς τον Σι είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα επειδή τις τελευταίες εβδομάδες η ομάδα του της εξωτερικής πολιτικής διαμόρφωσε μία επιθετική ατζέντα για την Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής του για υπουργό Εξωτερικών τον γερουσιαστή από τη Φλόριντα, Μάρκο Ρούμπιο, και για σύμβουλο εθνικής ασφάλειας , τον Μάικ Βαλτς, ο οποίος θεωρεί την Κίνα ως πολυμέτωπη απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η προσέγγιση του Τραμπ προς τον Σι έρχεται καθώς αυξάνονται οι προσδοκίες ότι οι τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας θα επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο στην επόμενη κυβέρνηση, με τους αξιωματούχους να είναι αποφασισμένοι να ακολουθήσουν την ήδη σκληρή γραμμή που υιοθέτησε η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Κίνα και ΗΠΑ βρίσκονται σε αντιπαράθεση για την Ταϊβάν, που η Κίνα θεωρεί ως μέρος της επικράτειάς της και την οποία η Ουάσινγκτον ενδέχεται να υπερασπιστεί εάν ο Σι διατάξει εισβολή.
Παράλληλα, η Κίνα έχει διευρύνει τη συνεργασία της με άλλους εχθρούς των ΗΠΑ σε έναν άτυπο αντιδυτικό άξονα μαζί με τη Ρωσία, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Οι αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις των δύο αντιπάλων στον Ειρηνικό, έχουν έρθει πολύ κοντά στο να συγκρουστούν στη Νότια και Ανατολική Κίνα.
Δεδομένου ότι ο Τραμπ έχει ήδη απειλήσει να επιβάλει δασμούς στην Κίνα, η προσπάθειά του να φέρει τον Σι στην Ουάσιγκτον φαίνεται σαν μια τεράστια αντίφαση. Και εγείρει το ακόλουθο ερώτημα καθώς οι ξένες κυβερνήσεις προβληματίζονται σχετικά με το πώς να χειριστούν τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ: Πόσο σοβαρά πρέπει να λάβουν οι σύμμαχοι και οι αντίπαλοι των ΗΠΑ τον επιθετικό του τόνο και τις ασταθείς αλλαγές στην πολιτική του; Η εξωτερική του πολιτική χαρακτηρίζεται εν τέλει από μία σκληροπυρηνική προσέγγιση ή ο επερχόμενος πρόεδρος έχει αποφασίσει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους σκληρούς ηγέτες του κόσμου;
Η πρώτη κίνηση τακτικής του Τραμπ προς την Κίνα
Το τελευταίο παιχνίδι του Τραμπ μπορεί να είναι χαοτικό - αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Ενώ οι επικριτές του Τραμπ καταδικάζουν συχνά την απρόβλεπτη συμπεριφορά του, οι απροσδόκητες κινήσεις του μπορούν να κλονίσουν την ισορροπία των αντιπάλων και να αποκαλύψουν πιθανά πλεονεκτήματα για τις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, οποιαδήποτε επιτυχία του να απομακρύνει τον Σι από το Ιράν, τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα θα ήταν μια τεράστια νίκη στην εξωτερική πολιτική παρά τις άλλες διαφορές των ΗΠΑ με την Κίνα.
Οι απόψεις του Τραμπ για την Κίνα είναι ιδιαίτερα συγκεχυμένες – αφού φαίνεται να πιστεύει ότι οι πολιτικές του Πεκίνου αποτελούν άμεση απειλή για τις ΗΠΑ και ότι καταστρέφουν την Αμερική εδώ και δεκαετίες. Αλλά εξακολουθεί να θέλει να είναι φίλος με τον Σι. Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Τραμπ τόνισε επανειλημμένα ότι ο Σι ήταν σκληρός και έξυπνος και ότι ήταν φίλοι.
Ο Τραμπ εξέφρασε αυτή την αντίφαση μέσα σε μια μόνο πρόταση σε μια συνέντευξη με τον Τζιμ Κράμερ στο CNBC την Πέμπτη. «Μιλήσαμε και συζητήσαμε με τον Πρόεδρο Σι, όπως και με άλλους παγκόσμιους ηγέτες, και νομίζω ότι θα τα πάμε πολύ καλά παντού», είπε ο Τραμπ. Αλλά πρόσθεσε: «Έχουμε πληγεί ως χώρα. Μας έχουν πλήξει άσχημα από οικονομική άποψη».
Η συνήθεια του Τραμπ να υπονομεύει τη σκληρή πολιτική της κυβέρνησής του ήταν εμφανής στην πρώτη του θητεία, ειδικά στην αντιμετώπιση ισχυρών ηγετών όπως ο Σι, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν. Μερικές φορές φαινόταν ότι έπαιρνε θέσεις απλώς και μόνο επειδή όλοι του έλεγαν να μην το κάνει.
Ένας από τους πρώην συμβούλους εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, ο HR McMaster, σημείωσε στο βιβλίο του «Σε πόλεμο με τον εαυτό μας» ότι αυτό ήταν ιδιαίτερα έντονο με τον Πούτιν. «Όπως οι προκάτοχοί του Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα, ο Τραμπ είχε υπερβολική αυτοπεποίθηση για την ικανότητά του να βελτιώσει τις σχέσεις με τον δικτάτορα στο Κρεμλίνο», έγραψε ο ΜακΜάστερ.
«Ο Τραμπ, ο αυτοαποκαλούμενος «έμπειρος dealmaker», πίστευε ότι θα μπορούσε να οικοδομήσει μια προσωπική σχέση με τον Πούτιν. Το γεγονός ότι οι περισσότεροι ειδικοί της εξωτερικής πολιτικής στην Ουάσιγκτον υποστήριξαν μια σκληρή προσέγγιση στο Κρεμλίνο, αυτό φαινόταν απλώς να οδηγεί τον πρόεδρο στην αντίθετη προσέγγιση».
Ένας τέτοιος αντιλογισμός μπορεί να παρακινεί τον Τραμπ στην πρώιμη προσέγγισή του προς τον Σι. Και ο εκλεγμένος πρόεδρος μπορεί επίσης να επιδιώκει μια νέα εμπορική συμφωνία με το Πεκίνο, ακόμη κι αν η διμερής συμφωνία της πρώτης θητείας του απέτυχε. Η εμπορική συμφωνία που σύναψε στα τέλη του 2019 και χαρακτήρισε «ιστορική» δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Ενώ ο Τραμπ στράφηκε εναντίον του Σι μήνες αργότερα λόγω της πανδημίας του Covid-19 που ξεκίνησε στην κινεζική πόλη Γουχάν, δεν ήταν ποτέ ξεκάθαρο αν ο Σι σκόπευε ποτέ να εφαρμόσει πλήρως τις μεγάλης κλίμακας οικονομικές διαρθρωτικές αλλαγές. Και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Σι έχει αλλάξει γνώμη.
Η δασμολογική πολιτική του Τραμπ είναι επίσης υπό αμφισβήτηση επειδή κανείς δεν γνωρίζει εάν ένας πρόεδρος που δεν θέλει να βλάψει τη βάση του είναι έτοιμος να πληρώσει ένα πολιτικό τίμημα που θα συνεπαγόταν μια τέτοια προσέγγιση. Παρά την επιμονή του ότι οι δασμοί θα κοστίσουν δισεκατομμύρια στο Πεκίνο, οι εισαγωγές θα είναι ακριβότερες για τους καταναλωτές.
Ένα άλλο ερώτημα που τίθεται είναι εάν θεωρεί ο Τραμπ τους δασμούς ως μια διαπραγματευτική τακτική ή μια πραγματική πράξη οικονομικού πολέμου; Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι οι απειλές του εναντίον συμμάχων όπως ο Καναδάς ή η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σκοπό απλώς να βελτιώσουν τη διαπραγματευτική του θέση. Αλλά είναι τέτοια η αντιπάθεια προς την Κίνα στην Ουάσιγκτον που οι εμπορικοί πόλεμοι με το Πεκίνο θα μπορούσαν να είναι αυτοσκοπός.
Το Πεκίνο φαίνεται να παίρνει στα σοβαρά τον Τραμπ καθώς μετά την εκλογή του έχουν προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο αντιποίνων.
Την Τετάρτη, το Πεκίνο ανακοίνωσε μια έρευνα σχετικά με την αντιμονοπωλιακή νομοθεσίας εναντίον της εταιρείας κατασκευής τσιπ Nvidia με έδρα τις ΗΠΑ. Σε ένα άλλο μέτωπο του τεχνολογικού πολέμου, η Κίνα απαγόρευσε την εξαγωγή αρκετών σπάνιων ορυκτών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και την Πέμπτη, δεσμεύτηκε να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα, να δανειστεί περισσότερα χρήματα και να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική ώστε να διαφυλάξει την οικονομική ανάπτυξη ως ασπίδα έναντι των νέων εντάσεων με τον Τραμπ.
Αυτό δείχνει ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να είναι καταστροφικός τόσο για την Κίνα όσο και για την Αμερική. Ενώ οι δασμοί θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές στις ΗΠΑ, θα μπορούσαν να πλήξουν τα κέρδη και να επιδεινώσουν ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομικές ευπάθειες της Κίνας.
Από αυτή την οπτική γωνία, η πρόσκληση του Τραμπ μοιάζει με μια εναρκτήρια σκακιστική κίνηση σε ένα μεγάλο παιχνίδι στον Ειρηνικό που θα βοηθήσει στον καθορισμό της δεύτερης θητείας του.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.