GenΖ: Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη

Κινέζοι της GenZ γενιάς επιλέγουν μέχρι και να μεταναστεύσουν για να αποφύγουν τη δουλειά

Όταν μια ομάδα εργαζομένων που ανήκει στην Generation-z, από τη Σεούλ, τη Σαγκάη, τη Σιγκαπούρη και το Τόκιο συγκεντρώνεται σε ένα μέρος, η επακόλουθη συζήτηση συνήθως διεξάγεται σε καλά αγγλικά, αναφέρει σε άρθρο του ο Economist. Οι συμμετέχοντες μιλάνε εξίσου άπταιστα μια άλλη κοινή γλώσσα, αυτή της εταιρικής απελπισίας.

Οι άκαμπτες ιεραρχίες, οι πολλές ώρες εργασίας και η κουλτούρα της μόνιμης παρουσίας που επικρατούν στην Ασία, έχουν αφήσει πολλούς νέους εργαζομένους βαθιά δυσαρεστημένους με τη ζωή τους. Σε ετήσια παγκόσμια έρευνα ευημερίας των εργαζομένων της Gallup, μιας αμερικανικής εταιρείας δημοσκοπήσεων, μόλις το 18% των ατόμων κάτω των 35 ετών στην Ανατολική Ασία δηλώνουν ότι είναι αφοσιωμένοι στη δουλειά τους, κάτω από τον ήδη "χλιαρό" παγκόσμιο μέσο όρο του 23%. Η Ιαπωνία και το Χονγκ Κονγκ βρίσκονται στις χαμηλότερες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης για την αφοσίωση σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Μερικοί έχουν βαρεθεί. Χιλιάδες νέοι γιατροί της Νότιας Κορέας άφησαν τα στηθοσκόπια τους τον Φεβρουάριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το κυβερνητικό σχέδιο να αυξήσει τον αριθμό των φοιτητών ιατρικής. Στις 7 Ιουνίου οι εργαζόμενοι της Samsung Electronics, της μεγαλύτερης εισηγμένης εταιρείας της χώρας, έκαναν απεργία για πρώτη φορά. Οι συνδικαλιστές υπέθεσαν ότι οι νεότεροι εργαζόμενοι ηγήθηκαν της πρωτοβουλίας. Έρευνα της Shin Min-ju του Πανεπιστημίου Pukyong National και του Jung Heung-jun του Πανεπιστημίου Επιστημών και Τεχνολογίας Seoul National υποδηλώνει ότι η «Generation mz» - που συνδυάζει τους Millennials (γεννημένοι μεταξύ των αρχών της δεκαετίας του 1980 και των τελευταίων ετών της δεκαετίας του 1990) και την Generation z σε μια χώρα που δεν έχει αρκετούς από καμία από τις δύο - είναι πιο πρόθυμοι να ενταχθούν σε συνδικάτα από τους μεγαλύτερους και πιο αισιόδοξοι για το πώς ο εργασιακός ακτιβισμός μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας.

Θα μετακομίσω στην Αυστραλία αν χρειαστεί, για να μη δουλέψω

Οι Ιάπωνες εργαζόμενοι είναι πιο ήρεμοι, ενώ οι Κινέζοι κινδυνεύουν με φυλάκιση για απεργία. Έτσι, μερικοί από αυτούς φεύγουν εντελώς από τις χώρες τους. Η μετανάστευση είναι τώρα θέμα διακριτικής συζήτησης μεταξύ των νέων εργαζομένων στην Κίνα, των οποίων η οικονομία παραπαίει. Η λέξη «Run», μια κινεζική λέξη που σημαίνει κερδοφόρος, έχει αποκτήσει φήμη λόγω της ομοιότητας της με το αγγλικό ρήμα που σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό (=τρέχω). Ένας αριθμός ρεκόρ νέων Ιαπώνων εργαζομένων εκμεταλλεύονται τις βίζες εργασίας-διακοπών στην Αυστραλία. Το να μαζεύουν αγγούρια ενώ αποφεύγουν τα δηλητηριώδη αυστραλιανά άγρια ζώα θεωρείται προτιμότερο από το να συμμετάσχουν στην εταιρική κούρσα στο Τόκιο. Μερικοί νέοι θαυμάζουν το ωρομίσθιο των 20 δολαρίων στην Καλιφόρνια για τους εργαζόμενους σε fast-food, τρεις φορές περισσότερα από όσα κερδίζει ένας Ιάπωνας σερβιτόρος.

Ωστόσο, η πιο κοινή αντίδραση στη φαινομενική δυστυχία της επαγγελματικής ζωής στην Ανατολική Ασία παραμένει η βιομηχανική αδράνεια. Στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, οι νέοι εργαζόμενοι έχουν εμπλακεί σε μια μορφή χαμηλού κινδύνου και χαμηλής επίδρασης εξέγερση για περισσότερο από μια δεκαετία. Οι Millennials συχνά αναφέρονται ως η γενιά satori («φωτισμένοι») στην Ιαπωνία. Στη Νότια Κορέα, είναι η γενιά sampo, που σημαίνει «εγκατάλειψη των τριών» - ραντεβού, γάμος και παιδιά - προκειμένου να υπηρετήσουν την οικονομία. Και οι δύο μεταφέρουν μια απογοητευμένη στάση απέναντι στις εργασιακές και προσωπικές ευκαιρίες.

Πηγαίνουν στη δουλειά τους φορώντας πιτζάμες

Ακολούθως εντάχθηκαν και οι συνομήλικοι τους από την Κίνα, που άρχισαν να μιλούν για την επιλογή μεταξύ του «να ξαπλώσουν», ή να αποχωρήσουν από τις πιέσεις της σύγχρονης ζωής, είτε στον επιχειρηματικό τομέα είτε στον προσωπικό, το 2021, έναν χρόνο πριν οι Δυτικοί συνομήλικοί τους «εφεύρουν» την «ήσυχη παραίτηση». Οι Κινέζοι το προχωρούν ακόμα περισσότερο. Τους τελευταίους μήνες τα κοινωνικά μέσα της χώρας είναι γεμάτα με παρουσιάσεις «αηδιαστικών ενδυμάτων εργασίας», όπου οι νέοι εργαζόμενοι επιδεικνύουν τη μηδενικής προσπάθειάς αμφίεσή τους για το γραφείο, φτάνοντας στους χώρους εργασίας τους με παντόφλες και πιτζάμες. Ο μόνος τρόπος για να κερδίσεις το παιχνίδι, όπως φαίνεται ότι καταλήγουν πολλοί, είναι να αρνηθείς να παίξεις.

«Δεν είμαι η μητέρα σας»

Οι εταιρικοί και πολιτικοί ηγέτες της Ασίας επιτέλους το προσέχουν. Τον περασμένο μήνα, η επικεφαλής των δημοσίων σχέσεων της Baidu, του κινεζικού τεχνολογικού γίγαντα, έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη για την εντολή της να είναι οι υπάλληλοί της διαθέσιμοι 24 ώρες την ημέρα και να τους λέει: «Δεν είμαι η μητέρα σας» σε περίπτωση που παραπονιόντουσαν. Ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ-γιόλ, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιο να αυξήσει τη μέγιστη εργάσιμη εβδομάδα από 52 ώρες σε 69. Οι πρωθυπουργοί της Ιαπωνίας και της Σιγκαπούρης, Κισίντα Φούμιο και Λόρενς Γουόνγκ, υποσχέθηκαν στους γκρινιάρηδες νεαρούς πολίτες τους πιο χαρούμενες μορφές καπιταλισμού.

Υπάρχουν σημάδια χαλάρωσης. Σε πρόσφατο ταξίδι στο Τόκιο, όπου ο Μπάρτλεμπι ήταν καλεσμένος, είδε πολύ λιγότερα κοστούμια σε αρκετές εταιρείες από ό,τι θα περίμενε κάποιος σε ένα επαγγελματικό του ταξίδι. Δεν υπήρχε σχεδόν καμία γραβάτα. Αλλά για κάθε δύο μικρά βήματα μπροστά, υπάρχει ένα μεγάλο βήμα πίσω από τους μεγαλύτερους. Ένας Αμερικανός επενδυτής λέει ότι πρόσφατα έφτασε με κοντομάνικο πουκάμισο να μιλήσει σε πάνελ Ιαπώνων στελεχών, μόνο για να βρεθεί άβολα αντιμέτωπος με τον παραδοσιακό τοίχο των σκούρων κοστουμιών. Οι στάσεις χρειάζονται χρόνο για να αλλάξουν, ειδικά μεταξύ των όχι τόσο νέων.