Με την εξάντληση της στρατιωτικής της δύναμης και την εξασθένιση της πολιτικής της επιρροής, η Χαμάς δέχεται εντεινόμενη δημόσια πίεση να βοηθήσει ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος στη Γάζα αναφέρει η Washington Post.
Οι Παλαιστίνιοι στον πολιορκημένο θύλακα θέλουν απεγνωσμένα κατάπαυση του πυρός μετά από 14 μήνες συγκρούσεων, και πολλοί κάτοικοι είπαν στην WP ότι η υπομονή τους εξαντλείται όλο και περισσότερο με την οργάνωση καθώς αγωνίζονται να επιβιώσουν από την πείνα, τους εκτοπισμούς και τις ισραηλινές επιθέσεις. Την περασμένη εβδομάδα, η Χαμάς άμβλυνε δημοσίως τη διαπραγματευτική της θέση έναντι του Ισραήλ.
Μια νέα πρόταση για παύση 60 ημερών στις εχθροπραξίες και ανταλλαγή ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους αιχμαλώτους περιλαμβάνει βασικές παραχωρήσεις από τη Χαμάς, η οποία υποχώρησε από τις απαιτήσεις της για πλήρη κατάπαυση του πολέμου και πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, δήλωσε αξιωματούχος της Χαμάς στη WP. Η οργάνωση εξακολουθεί να επιμένει να επιτραπεί στους εκτοπισμένους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα, είπε ο αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Καθώς διπλωμάτες πηγαινοέρχονται μεταξύ του Καΐρου και της Ντόχα, της πρωτεύουσας του Κατάρ, για να συζητήσουν την πρόταση, η Αίγυπτος εργάζεται χωριστά για να μεσολαβήσει σε μια μεταπολεμική συμφωνία διακυβέρνησης της Γάζας μεταξύ της Χαμάς και του αντιπάλου της κόμματος Φατάχ, που ελέγχει την Παλαιστινιακή Αρχή στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεχόμενος τις δικές του εσωτερικές πιέσεις, αρνήθηκε να υποβάλει σχέδιο «επόμενης ημέρας» και απέκλεισε την επιστροφή της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα, ένα βασικό αίτημα των ΗΠΑ και της Παλαιστίνης. Επίσης, έχει απορρίψει οποιοδήποτε ρόλο για τα υπολείμματα της Χαμάς, λέγοντας ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να πολεμά στη Γάζα μέχρι να εξαλειφθεί το ισλαμιστικό κίνημα. Εν τω μεταξύ, ισχυρά μέλη του ακροδεξιού συνασπισμού του Νετανιάχου πιέζουν για την προσάρτηση και την επιστροφή των εποικισμών στον θύλακα και ορισμένοι έχουν προτείνει την απέλαση των Παλαιστινίων «ενθαρρύνοντας την εθελοντική μετανάστευση».
Η Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα για 17 χρόνια, βρίσκεται στο πιο αδύναμο σημείο της, σύμφωνα με κατοίκους, Παλαιστίνιους αξιωματούχους και αναλυτές, περιοριζόμενη σε θύλακες ανταρτών και είναι ολοένα και πιο ανίκανη να κυβερνήσει. Ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών της, η οργή αυξάνεται.
«Υπάρχει μια αξιοσημείωτη στροφή στην κοινή γνώμη», είπε ο Ραμί, μέλος της Χαμάς και κυβερνητικός υπάλληλος, μιλώντας τηλεφωνικά με την προϋπόθεση ότι το επώνυμό του και η θέση του δεν θα αποκαλυφθούν λόγω φόβου τιμωρίας, τόσο από το Ισραήλ όσο και από τη Χαμάς, η οποία έχει βάναυσα πατάξει τους διαφωνούντες. «Υπάρχει τώρα μια έντονη επιθυμία να τερματιστεί ο πόλεμος με οποιοδήποτε κόστος».
Ακόμα κι έτσι, είπε, «είναι αδύνατο να εξαλειφθεί όλη η Χαμάς, καθώς δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση».
Αποδεκατισμένη η οργάνωση
Η Χαμάς κατέλαβε την εξουσία στη Γάζα το 2007, εκδιώκοντας αξιωματούχους της Παλαιστινιακής Αρχής που υποστηρίζεται από τη Δύση μετά από μια αιματηρή εκλογική διαμάχη. Το Ισραήλ, μαζί με την Αίγυπτο, επέβαλε τιμωρητικό αποκλεισμό από ξηράς και θάλασσας για να αποδυναμώσει την ομάδα και να περιορίσει την επιρροή της. Με τα χρόνια, το Ισραήλ και η Χαμάς συγκρούστηκαν σε μια σειρά βραχύβιων πολέμων.
Στη συνέχεια, στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, μαχητές υπό την ηγεσία της Χαμάς εισέβαλαν στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους άμαχους, και παίρνοντας περίπου 250 ομήρους πίσω στη Γάζα. Η στρατιωτική εκστρατεία αντιποίνων του Ισραήλ κατέστρεψε μεγάλο μέρος του παλαιστινιακού θύλακα και σκότωσε περισσότερους από 45.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, το οποίο λέει ότι χιλιάδες πτώματα παραμένουν αμέτρητα κάτω από τα ερείπια και ότι τα δύο τρίτα των νεκρών είναι γυναίκες και παιδιά.
Ο Νετανιάχου είπε την Πέμπτη, χωρίς να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία, ότι οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις είχαν σκοτώσει «περίπου 20.000» μαχητές της Χαμάς. Στα τέλη Ιουλίου, το Ισραήλ δολοφόνησε τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια σε μια μυστική επιχείρηση στο Ιράν. Ο στρατιωτικός ηγέτης Γιαχία Σινουάρ, που πιστεύεται ότι ήταν ο κύριος «αρχιτέκτονας» των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, σκοτώθηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις στη νότια Γάζα τον Οκτώβριο.
«Οι [στρατιωτικές] δυνατότητες της Χαμάς έχουν εξαντληθεί», σχολίασε ο Ταχάνι Μουσταφά, ανώτερος αναλυτής για την Παλαιστίνη στη Διεθνή Ομάδα Κρίσεων, αλλά «έχει δείξει ότι έχει την ικανότητα να διατηρήσει μια μακροπρόθεσμη εξέγερση». Ακόμη και στην εξασθενημένη κατάστασή της, η Χαμάς συνέχισε να κάνει ενέδρες σε Ισραηλινούς στρατιώτες και να εκτοξεύει περιστασιακά αυτοσχέδια βλήματα στο νότιο Ισραήλ.
Παρά την εντεινόμενη τοπική απογοήτευση, η οργάνωση κατάφερε επίσης να στρατολογήσει νέους μαχητές, είπε ο Μουσταφά, «όχι λόγω της προσκόλλησης στην ιδεολογία της Χαμάς» αλλά επειδή το Ισραήλ «αποδεκατίζει τα πάντα γύρω του».
Τα ισραηλινά χτυπήματα έχουν επίσης σκοτώσει υπουργούς, τοπικούς αξιωματούχους, αστυνομικούς και άλλους πολιτικούς υπαλλήλους της κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς, μειώνοντας περαιτέρω την ικανότητα της ομάδας να ασκεί επιρροή στο πεδίο. Ο Ισραηλινός Στρατός αρνήθηκε ότι είχε στόχο αμάχους.
Τα σημάδια διακυβέρνησης της Χαμάς παραμένουν ισχυρότερα στις πολυσύχναστες κεντρικές πόλεις Ντέιρ αλ Μπάλαχ, Χαν Γιουνίς και Νουσεϊράτ, όπου έχουν καταφύγει εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι κάτοικοι της Γάζας. Η αστυνομική δύναμη της Χαμάς, το Υπουργείο Κοινωνικής Ανάπτυξης και οι επιτροπές έκτακτης ανάγκης εξακολουθούν να παρέχουν ορισμένες υπηρεσίες, είπαν οι κάτοικοι, προσθέτοντας ότι η Χαμάς συνέχισε να πληρώνει κυβερνητικούς μισθούς που ανέρχονται σε αρκετές εκατοντάδες δολάρια κάθε λίγους μήνες.
Όμως στη Ράφα, τη νοτιότερη πόλη του θύλακα, ένοπλες συμμορίες που αντιτίθενται στη Χαμάς έχουν ουσιαστικά πάρει τον έλεγχο και λεηλατούν φορτηγά βοήθειας σε περιοχές που ελέγχονται από το Ισραήλ - περιπλέκοντας σοβαρά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και βαθαίνοντας την κρίση λιμού που επικρατεί στη Γάζα.
Η Χαμάς προσπάθησε να επιβάλει περιορισμένους ελέγχους στις τιμές καθόλη τη διάρκεια του πολέμου, αλλά οι κάτοικοι λένε ότι το κόστος των αγαθών έχει εκτοξευθεί εν μέσω εκτεταμένων ελλείψεων. Μια σακούλα 25 κιλών αλεύρι που κόστιζε 14 δολάρια πριν από τον πόλεμο, μπορεί τώρα να κοστίζει πάνω από 250 δολάρια, είπαν οι κάτοικοι.
Τον περασμένο μήνα, η Χαμάς ξεκίνησε μια εκστρατεία κατά των λεηλατών. «Θα αντιμετωπίσουμε αυστηρά και σκληρά τους εμπόρους και τους πωλητές που συνεργάζονται με αυτούς τους λακέδες της κατοχής», ανέφερε ένα μήνυμα που εστάλη από μια ομάδα που συνδέεται με τις δυνάμεις ασφαλείας της Χαμάς. Στις 18 Νοεμβρίου, ένοπλοι που συνδέονται με τη Χαμάς επιτέθηκαν σε έναν από τους αρχηγούς των εγκληματικών συμμοριών, τον Γιασέρ Αμπού Σαμπάμπ, και σκότωσαν τουλάχιστον 10 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του, δήλωσε ο Αμπού Σαμπάμπ στη The Post.
Ωστόσο, η λεηλασία συνεχίζεται, και ο πληθωρισμός εκτινάσσεται ανεξέλεγκτα.
«Ζούμε μια καταστροφή», είπε ο Ραμί, ο κυβερνητικός υπάλληλος της Χαμάς. «Οι ενέργειες του Ισραήλ είναι αναμφισβήτητα εγκληματικές, αλλά η κακή κρίση και η αποτυχία της Χαμάς να λογοδοτήσει για τις συνέπειες του πολέμου συνέβαλαν σημαντικά σε αυτήν την καταστροφή».
Η Χαμάς συνεχίζει να στρέφεται εναντίον των λίγων Παλαιστινίων που είναι πρόθυμοι να μιλήσουν εναντίον της. Τον Ιούλιο, ο κριτικός της Χαμάς, Αμίν Αμπέντ, 35 ετών, ξυλοκοπήθηκε από μασκοφόρους, που όπως είπε στη The Post είχαν σταλεί από την ομάδα. Ο Άμπεντ τραυματίστηκε τόσο σοβαρά που χρειάστηκε ιατρική φροντίδα στο εξωτερικό.
Στις 6 Δεκεμβρίου, ένας μασκοφόρος πυροβόλησε θανάσιμα έναν άλλο μακροχρόνιο πολιτικό κριτικό, τον Ζαϊάντ Αμπού Χαγιά, καθώς επέστρεφε από την αγορά, είπε η κόρη του Αμίρα στη The Post, κατηγορώντας τη Χαμάς για τη δολοφονία του. Είχε χτυπηθεί και απειληθεί επανειλημμένα όλα αυτά τα χρόνια.
Η Αμιρά, 28 ετών, είπε ότι αυτή και τα επιζώντα μέλη της οικογένειάς της έχουν λάβει απειλητικά τηλεφωνήματα και τώρα φοβούνται για τη ζωή τους.
Ένας εκπρόσωπος της Χαμάς δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο σχετικά με τον ξυλοδαρμό του Άμπεντ ή τον πυροβολισμό του Αμπού Χαγιά και την παρενόχληση των συγγενών του.
Το πολιτικό κενό
Ενώ οι δημόσιες δηλώσεις της δείχνουν να αψηφούν ακόμα το Ισραήλ, η Χαμάς έχει αρχίσει αθόρυβα να αμβλύνει τις σκληροπυρηνικές της απαιτήσεις, αποκαλύπτοντας μια νέα προθυμία για συμβιβασμό μετά από μήνες αδιέξοδων ειρηνευτικών συνομιλιών.
Την Παρασκευή, η Χαμάς έδωσε στο Ισραήλ, μέσω Αιγυπτίων μεσαζόντων, τα ονόματα των ζωντανών ομήρων - μια χειρονομία καλής θέλησης που ήταν ζητούμενη από καιρό με σκοπό να ανοίξει ο δρόμος για κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με πρώην Αιγύπτιο αξιωματούχο με γνώση των διαπραγματεύσεων που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
«Νομίζω ότι τώρα γίνεται μια μεγάλη συζήτηση στη Χαμάς για το πώς μπορεί να επιβιώσει στο μέλλον», δήλωσε στη The Post ο Μούσα Χαντίντ, αντιπρόεδρος του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου στη Ραμάλα, προβλέποντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε μια «πιο ρεαλιστική» ηγεσία.
«Αλλά δεν είναι λογικό να μιλάμε μόνο για κατάπαυση του πυρός», είπε. «Τι γίνεται με τη Δυτική Όχθη; Τι γίνεται με την Ιερουσαλήμ; Τι γίνεται με το μέλλον της [Παλαιστινιακής Αρχής];… Πρέπει να έχουμε μια συμφωνία για τα πάντα».
Κάποιοι στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων πρώην μελών της πολιτικής βάσης της Χαμάς, θέλουν να αποτινάξουν την κυριαρχία της ομάδας.
«Πιστεύω ότι η Χαμάς θα εγκαταλείψει την εξουσία μετά τον πόλεμο… και δεν θα δεχθώ να παραμείνει η Χαμάς στην εξουσία», ξεκαθάρισε τηλεφωνικά η Ναριμάν, 28 ετών, από τη Νουσεϊράτ, μιλώντας με την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιηθεί μόνο το μικρό της όνομα για τον φόβο της τιμωρίας.
Δήλωσε ότι η οικογένειά της υποστηρίζει εδώ και καιρό τη Χαμάς και ότι ο αδερφός της σκοτώθηκε πολεμώντας για την ομάδα τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, είπε ότι είναι πλέον πεπεισμένοι ότι οι κάτοικοι της Γάζας «πρέπει να εξερευνήσουν εναλλακτική διακυβέρνηση».
Πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι η οικογένειά της δεν είναι μόνη: Μια δημοσκόπηση του Σεπτεμβρίου από το Παλαιστινιακό Κέντρο Πολιτικής και Έρευνας που εδρεύει στη Ραμάλα, διαπίστωσε ότι μόνο το 39% των ανθρώπων στη Γάζα ήταν ικανοποιημένοι με την απόδοση της Χαμάς, από το 64% τον Ιούνιο.
Ωστόσο, καθώς εντείνονται οι φόβοι για μια μακροπρόθεσμη στρατιωτική κατοχή της Γάζας από το Ισραήλ, ορισμένοι Παλαιστίνιοι «ελπίζουν μέσα στην απόγνωσή τους ότι τουλάχιστον η Χαμάς μπορεί να διατηρήσει μια αρκετά μεγάλη εξέγερση ώστε να είναι δαπανηρή η παραμονή του Ισραηλινού Στρατού», είπε ο Μοχάμεντ Σεχάντα, αναλυτής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Οι αναλυτές είπαν ότι η ομάδα προσπαθεί να αναγνωρίσει ότι υπάρχει δημόσια αντίδραση εναντίον της, ενώ συνεχίζει να τοποθετείται ως το μόνο «βιώσιμο πρόσωπο αντίστασης» κατά του Ισραήλ.
«Υπάρχουν μέλη εντός της Χαμάς που επικρίνουν ανοιχτά τη συνεχιζόμενη κατάσταση και απαιτούν τον τερματισμό του πολέμου με οποιοδήποτε κόστος, κάτι που είναι μια φυσιολογική αντίδραση στα τεράστια δεινά που προκλήθηκαν από τον πόλεμο», σχολίασε από την Τουρκία ο Ιμπραήμ αλ Μαντούν, πολιτικός αναλυτής, που απηχεί τις θέσεις της Χαμάς.
Ωστόσο, «η οργάνωση παραμένει βέβαιη ότι μόλις τελειώσει ο πόλεμος, πολλές απόψεις και προοπτικές θα αλλάξουν», πρόσθεσε.
Ο Ταμέρ Καρμούτ, καθηγητής δημόσιας πολιτικής από τη Γάζα στο Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ντόχα, σημείωσε ότι «η Χαμάς συνειδητοποιεί ότι θα είναι ‘’εκτός της εικόνας’’ σε ό,τι αφορά τη διακυβέρνηση για μεγάλο χρονικό διάστημα», αλλά θα παραμείνει εδραιωμένη ως «μια ιδέα, μια ιδεολογία, ένα ενεργό πολιτικό κόμμα στην παλαιστινιακή κυρίαρχη πολιτική».
Όσο ο πόλεμος συνεχίζεται, ανέφερε ο Καρμούτ, καμία απογοήτευση της κοινής γνώμης δεν μπορεί να αναγκάσει την πολιτική αλλαγή στη Γάζα.
«Αν οι Ισραηλινοί περιμένουν ότι οι Παλαιστίνιοι με κάποιο τρόπο θα ξεσηκωθούν από θαύμα και θα επαναστατήσουν εναντίον της Χαμάς ενώ αυτή η σφαγή συνεχίζεται, είναι ανόητο», είπε. «Δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
