Η προσωπική εξωτερική πολιτική του Ίλον Μασκ για την προώθηση ακροδεξιών κομμάτων πυροδοτεί οργή μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και τους θέτει ένα δίλημμα: Πώς επιπλήττουν τον τιτάνα της τεχνολογίας χωρίς να εξοργίζουν τον νέο προστάτη του, τον Ντόναλντ Τραμπ;
Όπως τονίζεται σε ανάλυση του CNN, ο Μασκ θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως ένας ταραχοποιός ανταγωνιστής (των συμμάχων των ΗΠΑ) που απλά λατρεύει να σοκάρει και επιδιώκει τις δικές του εμμονές κάθε φορά.
Αλλά δεν είναι απλώς ένα τρολ. Είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, είναι ιδιοκτήτης μερικών από τις ισχυρότερες και πιο στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις στον κόσμο, και διαθέτει ένα ισχυρό δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης. Ο Μασκ αναδεικνύει την τεράστια επιρροή του ως λαϊκίστικη δύναμη που κινητοποιεί τους πολιτικούς προβοκάτορες ως ένα είδος «μη κρατικής, υπερεθνικής, εξουσίας ενός ανθρώπου».
Επίσης, προβλέπει τη διεθνή αναστάτωση που πιθανόν να επιφυλάσσει όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος επιστρέψει στον Λευκό Οίκο σε δύο εβδομάδες και τις πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων που θα ακολουθήσουν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο «πιονέρος» της Tesla και της SpaceX (σ.σ ιδρυτής) δεν θα είναι απλώς ένας ισχυρός «ανεξάρτητος παίκτης» - αλλά ένας σύμβουλος του εσωτερικού κύκλου της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ επικεφαλής του τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας. Ως εκ τούτου, θα είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πού τελειώνει η πολιτική του Μασκ και πού αρχίζει η επίσημη εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Για τους ξένους, οι επιθέσεις του σε εκλεγμένους αξιωματούχους με τους οποίους διαφωνεί κινδυνεύουν να θεωρηθούν ως απόπειρα μιας μελλοντικής κυβέρνησης των ΗΠΑ να παρέμβει στην πολιτική συμμαχικών δημοκρατικών κρατών και κυρίαρχων εθνών για να αποσταθεροποιήσει τις κυβερνήσεις τους.
Και οι κινήσεις του εγείρουν το ερώτημα εάν λειτουργεί υπό την καθοδήγηση του Τραμπ, θεωρείται από τον εκλεγμένο πρόεδρο ως χρήσιμη εμπροσθοφυλακή για να φέρει πολιτική αναστάτωση, ή μπορεί σύντομα να καταλήξει να ενοχλήσει τον 47ο πρόεδρο καθώς προσπαθεί να βάλει τη σφραγίδα του στον κόσμο.
«Θα εκτελεί ο Μασκ την ατζέντα εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, ενεργώντας ως προσωπικός πρέσβης του παντού;» διερωτήθηκε η Λίντσεϊ Γκόρμαν, διευθύνουσα σύμβουλος και ανώτερη συνεργάτιδα στο German Marshall Fund. «Ή ο Μασκ θα προωθήσει το δικό του όραμα για τις παγκόσμιες υποθέσεις, το οποίο μπορεί να ευθυγραμμίζεται άλλες φορές με του Τραμπ, αλλά άλλες φορές όχι; Και τότε ποια θα είναι η δυναμική ισχύος μεταξύ αυτών των δύο;»
Η προθυμία του Τραμπ να ανεχθεί τις σφοδρές επιθέσεις του Μασκ σε συμμάχους ηγέτες είναι επίσης ένα σημάδι ότι οι επόμενοι μήνες μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολοι για τους φίλους της Αμερικής και από την πρώτη του θητεία. Αυτή η πραγματικότητα διαδραματίστηκε τη Δευτέρα όταν ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε την παραίτησή του. Ο Τριντό είχε προ πολλού χάσει την εμπιστοσύνη των Καναδών και του ίδιου του του κόμματος (Φιλελεύθερο Κόμμα). Ωστόσο, οι απειλές του Τραμπ για επιβολή δασμών ύψους 25% επιδείνωσαν την πολιτική κρίση στην Οτάβα και ίσως επιτάχυναν την αποχώρηση ενός ανταγωνιστή που ο Τραμπ χαρακτήρισε «κυβερνήτη» της 51ης πολιτείας της Αμερικής.
Η προφανής αίσθηση ελευθερίας που νιώθουν ο Τραμπ και ο Μασκ παίζοντας πολιτική στο εξωτερικό είναι επίσης δείκτης της αυτοπεποίθησης στον κόσμο του MAGA (Make America Great Again - Κάντε την Αμερική Μεγάλη ξανά) ενόψει της ορκωμοσίας του Τραμπ. Καταδεικνύουν την πεποίθηση ότι η δύναμή τους τούς επιτρέπει να εκφοβίζουν μικρότερες χώρες και μπορεί να προοιωνίζονται μια νέα και πιο θαρραλέα ενσάρκωση του «Πρώτα η Αμερική».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδικάζουν τον Μασκ
Οι επιθέσεις του Μασκ - που μεταφέρθηκαν στους 211 εκατομμύρια ακολούθους του στο Χ - εξάντλησαν την υπομονή των ηγετών μερικών από τους στενότερους παραδοσιακούς συμμάχους της Αμερικής, και πυροδότησε ήδη αυξημένες διατλαντικές εντάσεις πριν από τη δεύτερη θητεία του Τραμπ.
- Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έχει στοχοποιηθεί από τον Μασκ εδώ και εβδομάδες, προειδοποίησε ότι ο ιδιοκτήτης του SpaceX είχε ξεπεράσει «το όριο» αφότου είπε ότι η Βρετανή υπουργός που είναι υπεύθυνη για την προστασία των παιδιών πρέπει να φυλακιστεί και ήταν «υπερασπίστρια βιασμών».
- Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε τον Μασκ ότι τροφοδοτεί ένα νέο «διεθνές αντιδραστικό κίνημα» και ότι παρενέβη στις εκλογές.
- Ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στέρε είπε ότι είναι «ανησυχητικό» το γεγονός ότι ένας άνθρωπος με τέτοια εξουσία εμπλέκεται τόσο άμεσα στις υποθέσεις άλλων χωρών.
- Η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη επικρίνει τον πολυδισεκατομμυριούχο επειδή υποστήριξε ένα ακροδεξιό φιλορωσικό κόμμα, την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), στις επερχόμενες εκλογές. Ο Μασκ θα φιλοξενήσει την αρχηγό του κόμματος σε μια συνέντευξη στο X αυτή την εβδομάδα.
Η δυσαρέσκεια που προκάλεσε ο Μασκ αντανακλά τη βασική ιδεολογία του κινήματος MAGA του Τραμπ. Στοχεύει «τους πολιτικούς του κατεστημένου», και επιδιώκει να προωθήσει ακροδεξιούς, περιθωριακούς λαϊκιστές των οποίων οι απόψεις και οι ιδιοσυγκρασίες αντικατοπτρίζουν εκείνες του εκλεγμένου προέδρου. Στην Ευρώπη, όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλοί ψηφοφόροι έχουν αγανακτήσει με τις κυβερνήσεις που πιστεύουν ότι απέτυχαν να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση και να ανακόψουν τα μεταναστευτικά κύματα.
Για πολλούς Αμερικανούς, ο Μασκ απλώς ασκεί τα δικαιώματά του στην Πρώτη Τροποποίηση του αμερικανικού συντάγματος. Αλλά στην Ευρώπη, μια ήπειρο που στοιχειώνεται από τον τρόμο του ακροδεξιού εξτρεμισμού, η υποστήριξή του στον ριζοσπαστικό λαϊκισμό θεωρείται από πολλούς ηγέτες ως προσβλητική, λιγότερο σαν παράδειγμα «ελευθερίας του λόγου» και περισσότερο ως προσπάθεια καταστολής των ελευθεριών και της δημοκρατίας.
Ο Τραμπισμός είναι ασύμβατος με ορισμένους από τους συμμάχους της Αμερικής
Το εθνικιστικό DNA της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ αποτελεί συχνά μια αντίδραση στις πολιτικές και τη συμπεριφορά των ηγετών της κεντροαριστεράς στη Δύση.
Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση του… βασανισμού του Τριντό από τον νέο πρόεδρο –ο οποίος, ως αυτοαποκαλούμενος φεμινιστής που πρόσφερε θερμή υποδοχή στους μετανάστες, είναι η αντίθεση της MAGA. Τον Τριντό είναι πιθανό να διαδεχθεί βραχυπρόθεσμα ένας πρωθυπουργός του Φιλελεύθερου Κόμματος, αλλά το πιο πιθανό αποτέλεσμα των γενικών εκλογών που πρέπει να διεξαχθούν φέτος είναι μια νέα κυβέρνηση υπό τον ηγέτη του Συντηρητικού Κόμματος Πιερ Πουλιέβ. Ο Πουλιέβ συμμερίζεται ορισμένες από τις λαϊκιστικές τάσεις του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης, και την τάση του να «επιδαψιλεύει» στους αντιπάλους του με χλευαστικά ψευδώνυμα. Αλλά έχει επίσης καταδικάσει τον χαρακτηρισμό του Καναδά από τον Τραμπ ως «51η πολιτεία», και στο πηδάλιο της νέας κυβέρνησης, μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολος διαπραγματευτής σε εμπορικά θέματα από έναν σοβαρά αποδυναμωμένο Τριντό.
Ομοίως, εάν ο Μασκ προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει τον Στάρμερ, οι ενέργειές του πηγάζουν από μια παρανόηση της πολιτικής δυναμικής της Βρετανίας. Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος μόλις κέρδισε με μεγάλη διαφορά (στις εκλογές), και δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει ξανά το εκλογικό σώμα για σχεδόν πέντε χρόνια. Και για τον Μασκ, ακόμη και ο ηγέτης του ακροδεξιού Μεταρρυθμιστικού Κόμματος Νάιτζελ Φάρατζ, πατέρας του Brexit και φίλος του Τραμπ, θεωρείται πλέον ως «ανεπαρκώς ριζοσπαστικός» αφού δήλωσε ότι δεν συμφωνούσε με την υποστήριξη του ιδιοκτήτη του Χ στον φυλακισμένο ακροδεξιό Τόμι Ρόμπινσον.
Ο Στάρμερ αισθάνθηκε υποχρεωμένος να μιλήσει δημοσίως όταν ο Μασκ χρησιμοποίησε το Χ για να τον κατηγορήσει ότι ήταν συνένοχος στη συγκάλυψη ιστορικού σκανδάλου κακοποίησης παιδιών που χειριζόταν ενώ ήταν διευθυντής της εισαγγελίας. Ο Μασκ ισχυρίστηκε επίσης ότι η Τζες Φίλιπς, υπουργός υπεύθυνη για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και της καταπολέμησης της έμφυλης βίας, ήταν «αγνό κακό» και «κακό πλάσμα».
Ο Στάρμερ προειδοποίησε ότι «αυτοί που διαδίδουν ψέματα και παραπληροφόρηση, όσο το δυνατόν ευρύτερα – δεν ενδιαφέρονται για τα θύματα, ενδιαφέρονται για τον εαυτό τους». Και πρόσθεσε:
«Όταν το δηλητήριο της ακροδεξιάς οδηγεί σε σοβαρές απειλές για τη Τζες Φίλιπς και άλλους, τότε για εμένα προσωπικά, έχει ξεπεραστεί η γραμμή».
Παρά τον σκληρό τόνο του Στάρμερ, η αναμέτρηση με τον Μασκ είναι ανεπιθύμητη αναταραχή για έναν πρωθυπουργό, ο οποίος, όπως όλοι οι άλλοι ηγέτες του κόσμου, προσπαθεί να οικοδομήσει μια σχέση με τον Τραμπ, ώστε να γλιτώσει το έθνος του από τις χειρότερες συνέπειες μιας νέας εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ που βασίζεται στην επιβολή της αμερικανικής ισχύος σε φίλους και εχθρούς.
Αλλά η υπερατλαντική οργή μπορεί σύντομα να γίνει πρόβλημα και για τον Τραμπ.
Παρά τα «συναλλακτικά του ένστικτα» και την επιθυμία του να εκφοβίσει άλλους ηγέτες, ο Τραμπ μπορεί μια μέρα να χρειαστεί τη βοήθεια των Αμερικανών συμμάχων, και οι γελοιότητες του Μασκ καθιστούν πολύ πιο δύσκολο γι' αυτούς να φιλοξενήσουν έναν επερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο που είναι ήδη βαθιά αντιδημοφιλής σε πολλά από τα έθνη τους.
Ο Εντ Ντέιβι, ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, κατέδειξε αυτή την αντιπάθεια προς τον Τραμπ τη Δευτέρα. «Ο λαός έχει βαρεθεί να παρεμβαίνει ο Έλον Μασκ στη δημοκρατία της χώρας μας, όταν ξεκάθαρα δεν γνωρίζει τίποτα για τη Βρετανία», είπε ειρωνικά ο Ντέιβι στο Χ. «Ήρθε η ώρα να καλέσετε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ για να ρωτήσετε γιατί ένας νέος αξιωματούχος των ΗΠΑ αφήνει να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να ανατραπεί».
Οι επιθέσεις του Μασκ μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στις ΗΠΑ. Μοιάζουν ήδη με πονοκέφαλο για πιο… συμβατικούς αξιωματούχους εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως ο Μάρκο Ρούμπιο, ο γερουσιαστής από τη Φλόριντα που επέλεξε ο Τραμπ για να υπηρετήσει ως υπουργός Εξωτερικών, και ο βουλευτής της Φλόριντα Μάικλ Βαλτς, ο εκλεκτός του για σύμβουλος εθνικής ασφάλειας.
«Νομίζω ότι θα υπάρξει σύγχυση πολύ γρήγορα. Δεν ζηλεύω τους διπλωμάτες καριέρας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι οποίοι σίγουρα θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα προσπαθώντας να καταλάβουν ποιανού ατζέντα εκτελούν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γκόρμαν.
Το προφανές ασυμβίβαστο μεταξύ της πολιτικής των ΗΠΑ και των επιχειρηματικών συμφερόντων του Μασκ δημιουργούν μια άλλη περιπλοκή. Έχει ήδη συμμετάσχει σε κλήσεις μεταξύ Τραμπ και παγκόσμιων ηγετών όπως ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι, οι δυνάμεις του οποίου χρησιμοποιούν το διαδικτυακό σύστημα Starlink του Μασκ για να υποστηρίξουν τον πόλεμό τους εναντίον της Ρωσίας.
Η μαζική επιχειρηματική έκθεση του Μασκ στην Κίνα μπορεί επίσης να επιβαρύνει την προσέγγιση του Τραμπ και μπορεί να έλθει σε σύγκρουση με τα «γεράκια» Βαλς και Ρούμπιο, που πρόκειται να αποτελέσουν μέρος του πιο αντικινεζικού Υπουργικού Συμβουλίου στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία.
Στην πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν έκανε εξωτερική πολιτική με tweet, η Αμερική έγινε δύναμη παγκόσμιας αναστάτωσης. Ο εξέχων ρόλος του Μασκ στη δεύτερη κυβέρνησή του μπορεί να κάνει την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ να δείχνει σταθερή συγκριτικά.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
