Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη πρέπει να αμυνθεί και η απάντηση της ηπείρου στις απειλές των ΗΠΑ αρχίζει να παίρνει μορφή, σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg σε ανάλυσή του.
Στη μεγαλύτερη πρωτοβουλία για την ασφάλεια της περιοχής μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετη χρηματοδότηση για την άμυνα, σύμφωνα με πηγές του διεθνούς πρακτορείο που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου για τη δραματική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, τα στοιχεία περιλαμβάνουν αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες για την απελευθέρωση εθνικών πόρων, πιθανή κοινή χρηματοδότηση και επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων κονδυλίων, δήλωσαν οι πηγές.
Ανεξάρτητα από τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, η Γερμανία επιδιώκει να επισπεύσει τη δημιουργία ενός αμυντικού ταμείου χρηματοδοτούμενου από το χρέος, ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ επισκέπτεταιθ την Ουάσινγκτον την Πέμπτη, λίγες ημέρες μετά το ταξίδι του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, σε μια συνδυασμένη προσπάθεια να πείσουν τον Τραμπ ότι η Ευρώπη πράγματι ασχολείται σοβαρά με την άμυνα.
«Αυτό που χρειαζόμαστε σε αυτή τη στιγμή είναι μια «νοοτροπία του επείγοντος» και ένα στρατηγικό σχέδιο για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Κομισιόν αυτή την εβδομάδα μετά από ένα ταξίδι στην Ουκρανία.
Παρά τις προθέσεις, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο δύσκολα προβλήματα: η αμυντική της βιομηχανία είναι υποστελεχωμένη και απροετοίμαστη για ταχείς επανεξοπλισμούς και τα αποθέματα έχουν σχεδόν αδειάσει εν μέσω της υποστήριξης της Ουκρανίας. Παρά την υποχώρηση των ΗΠΑ, το μπλοκ έχει ορκιστεί να συνεχίσει να στηρίζει το Κίεβο και επεξεργάζεται ένα σχέδιο για την παροχή πρόσθετης στρατιωτικής στήριξης ύψους περίπου 20 δισ. ευρώ.
Η ενίσχυση των τοπικών κατασκευαστών όπλων κοστίζει χρόνο και χρήμα, τα οποία είναι σε έλλειψη. Αυτό το δίλημμα ωθεί την ΕΕ να αναζητήσει κάθε διαθέσιμο πόρο.
Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας θα αρχίσει να διαμορφώνεται σε μια έκτακτη συνάντηση των ηγετών στις 6 Μαρτίου. Στη συνέχεια, μια νέα αμυντική βιομηχανική στρατηγική αναμένεται να παρουσιαστεί στις 19 Μαρτίου από τον επίτροπο Άμυνας Andrius Kubilius και την Kaja Kallas. Μέχρι τότε, διεξάγονται πυρετωδώς συνομιλίες για την ανάπτυξη των πόρων του μπλοκ.
Το αμυντικό σχέδιο της Φον ντερ Λάιεν θα αποτελείται από τρία στοιχεία. Όλα είναι πολύπλοκα και δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό θα εφαρμοστούν, είπαν οι πηγές.
Η πρώτη πρωτοβουλία έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει περισσότερες δαπάνες από τα κράτη μέλη μέσω της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων. Σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους, αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην κινητοποίηση τουλάχιστον 160 δισ. ευρώ.
Οι συνομιλίες επικεντρώνονται στην εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους υπολογισμούς του ελλείμματος και θα μπορούσαν να ανέλθουν μεταξύ 1% και 2% του εθνικού ΑΕΠ σε διάστημα δύο έως τεσσάρων ετών, σύμφωνα με τις πηγές του Bloomberg. Πρέπει να διευθετηθούν οι λεπτομέρειες, όπως το τι θεωρείται αμυντικές δαπάνες, πόσο θα διαρκέσει αυτή η ρήτρα διαφυγής και αν η επίτευξη του στόχου του 2% του ΝΑΤΟ θα αποτελεί παράγοντα.
Το δεύτερο μέρος συνίσταται στην ενεργοποίηση των δαπανών σε επίπεδο ΕΕ με ένα νέο κοινό τρόπο. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για επενδύσεις σε κοινά έργα σε τομείς όπως η αεράμυνα, οι δυνατότητες κρούσης μεγάλου βεληνεκούς, οι πύραυλοι, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και η στρατιωτικού επιπέδου τεχνητή νοημοσύνη.
Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ και τα κράτη μέλη ζητούν τη δυνατότητα κοινού δανεισμού, αλλά η ιδέα αυτή είναι πάντα αμφιλεγόμενη και διχάζει το μπλοκ.
Το τρίτο κομμάτι συνίσταται στη χαλάρωση των επενδυτικών περιορισμών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Επί του παρόντος, επιτρέπεται να επενδύει μόνο σε αγαθά διπλής χρήσης. Μια αλλαγή θα άνοιγε το δρόμο για πρόσθετη χρηματοδότηση και από ιδιωτικές τράπεζες.
Εκτός από αυτές τις τρεις πρωτοβουλίες, η Φον ντερ Λάιεν έθεσε την ιδέα σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών για την πιθανή επαναχρησιμοποίηση μη χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν για την ανταπόκριση στην πανδημίας του Covid, ανέφεραν οι πηγές.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, μόνο το 6,4% των 392 δισ. ευρώ των λεγόμενων «ταμείων συνοχής» έχει δαπανηθεί. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους διαθέσιμους πόρους της ΕΕ, και ενώ τα χρήματα αυτά μπορούν να χρηματοδοτήσουν ορισμένα αμυντικά έργα εφόσον συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, τα κριτήρια θα μπορούσαν να διευρυνθούν.
Μια άλλη ιδέα που διατυπώθηκε είναι να αξιοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας - το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης ύψους 500 δισ. ευρώ. Αλλά αυτή η επιλογή παραμένει δύσκολη, δεδομένου ότι θα απέκλειε χώρες εκτός του κοινού νομίσματος, όπως η Πολωνία, και θα ήταν κλειστή για συμμαχικές χώρες εκτός ΕΕ.
Δεδομένης της πολυπλοκότητας που συνδέεται με οποιεσδήποτε αποφάσεις της ΕΕ, χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, έχουν προτείνει τη συνεργασία εκτός του μπλοκ μέσω ενός ειδικού ταμείου ή τράπεζας. Ένας «συνασπισμός των προθύμων» θα ήταν σε θέση να δράσει ταχύτερα και θα μπορούσε να είναι ανοικτός σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία, ανέφεραν οι πηγές.
«Χρειαζόμαστε καινοτόμες χρηματοδοτήσεις για να έχουμε πολύ περισσότερες κοινές επενδύσεις ως Ευρωπαίοι», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξή του στο Fox News μετά τη συνάντησή του με τον Τραμπ. «Γιατί; Επειδή πρέπει να αναλάβουμε το δικό μας μέρος του βάρους και πρέπει να επενδύσουμε πολύ περισσότερο στην ασφάλειά μας».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
