Αν μοιάζει με επιχείρηση εθνικής - κρατικής ανοικοδόμησης (nation-building), μυρίζει σαν nation-building. Σειρά πολλαπλών τουρκικών μέτρων και ανακοινώσεων υποδηλώνει ότι οι φιλοδοξίες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Λιβύη δεν περιορίζονται πλέον στην προστασία της κυβέρνησης της Τρίπολης και στο να της δώσει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί ισότιμα με τον Χαλίφα Χαφτάρ, ανώτατο στρατιωτικό διοικητή των αντικαθεστωτικών δυνάμεων όπως γράφει σε ανάλυση του στο Bloomberg ο Bobby Ghosh.
Η τουρκική στρατιωτική υποστήριξη επέτρεψε στις δυνάμεις της Κυβέρνησης Εθνικής Συνεννόησης (GNA) να προκαλέσουν πλήγματα και στρατιωτικά πισωγυρίσματα στον λεγόμενο "Λιβυκό Εθνικό Στρατό" (LNA) του Χαφτάρ. Ωστόσο, η Τουρκία απέρριψε πρόταση κατάπαυσης του πυρός από πλευράς Αιγύπτου, δηλαδή του κύριου υποστηρικτή του LNA.
Η υποχώρηση του Χαφτάρ προς τα ανατολικά οχυρά του έδωσε δικαίωμα στον Ερντογάν να καυχιέται για σωστή εξωτερική πολιτική.
Το πιο σημαντικό, επιτρέπει στην Τουρκία να «έχει χώρο» να επεκτείνει την επιρροή της στη Λιβύη. Ενώ σηματοδοτεί τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή της εκεί, η Άγκυρα αναζητεί πολιτική και στρατιωτική κάλυψη από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, ζητώντας έναν πιο ενεργό ρόλο από πλευράς Αμερικής και ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο Ερντογάν, ξεκάθαρα επιδιώκει να είναι ο ίδιος εκείνος που θα κάνει κουμάντο.
Δεν γίνεται καν λόγος για απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων. Αντίθετα, το στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας ενδέχεται να αυξηθεί με σχέδια εκπαίδευσης δυνάμεων της GNA. Στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης, η Τουρκία διεξάγει μεγάλες ναυτικές ασκήσεις - ακόμη και «ενοχλώντας» γαλλικές ναυτικές δυνάμεις.
Την περασμένη εβδομάδα, ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι - συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και του υπουργού Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ - συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Φαγέζ Αλ Σάρατζ, ο οποίος ηγείται της GNA, προκειμένου να συζητήσουν διεύρυνση συνεργασίας σε ζητήματα ασφάλειας, επενδύσεων, υποδομών και πετρελαίου.Μεταξύ άλλων, οι Τούρκοι σύμβουλοι αναμένεται να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση του τραπεζικού συστήματος της Λιβύης, οι τουρκικές εταιρείες θα βοηθήσουν στην στην εξόρυξη ενεργειακών πόρων και τα τουρκικά πλοία θα μεταφέρουν πετρέλαιο της Λιβύης σε παγκόσμιες αγορές.
Το σκηνικό του Ερντογάν στη Λιβύη είχε πάντοτε, άλλωστε, μια σημαντική οικονομική διάσταση. Οι τουρκικές επιχειρηματικές σχέσεις με το έθνος της Βόρειας Αφρικής προηγούνται του τρέχοντος εμφυλίου πολέμου: την τελευταία δεκαετία της δικτατορίας του Μουαμάρ Καντάφι, οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες ήταν μεταξύ των σημαντικότερων ξένων επιχειρηματικών σχημάτων τα οποία δραστηριοποιούνταν στη Λιβύη. Περισσότεροι από 25.000 Τούρκοι εκκενώθηκαν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του 2011 εναντίον του Καντάφι, και οι εταιρείες άφησαν πίσω τους εργοτάξια γεμάτα βαρύ εξοπλισμό. Ένας κινητήριος παράγιντας για την υποστήριξη της GNA από τον Ερντογάν ήταν η συνέχιση κατασκευαστικών έργων αξίας περίπου 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Λιβύη αποτελεί επίσης κλειδί για τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου ελπίζει να καταστεί σημαντικός ενεργειακός παράγοντας. Ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι η συμφωνία του με την κυβέρνηση του Σάρατζ ("τουρκολιβυκό μνημόνιο"), η οποία αμφισβητείται έντονα από άλλα παράκτια κράτη, δίνει στην Τουρκία τη δυνατότητα να προχωρήσει σε έρευνες στα ύδατα μεταξύ των δύο χωρών.
Υπάρχουν επίσης πολιτικές και στρατηγικές διαστάσεις στην υποστήριξη αυτή. Η κυβέρνηση συνασπισμού του Σάρατζ περιλαμβάνει και ισλαμιστές, οι οποίοι βρίσκονται ιδεολογικά κοντά στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν. Η επιτυχία της GNA θα αντιπροσώπευε μια τουρκική νίκη επί των υποστηρικτών του Χαφτάρ, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τα οποία η Άγκυρα θεωρεί ως θεωρεί ως βασική αιτία χάους και αστάθειας στη Μέση Ανατολή.
Οι ελιγμοί της Τουρκίας - στρατιωτικοί, πολιτικοί και οικονομικοί - αποτελούν πρόκληση για τα Εμιράτα και τους Αιγύπτιους, οι οποίοι πρέπει να αποφασίσουν πώς θα αντιδράσουν. Ο πρόεδρος Αμπντελ-Φατάχ Αλ Σίσι έχει δηλώσει ότι θα παρέμβει στρατιωτικά εάν η GNA κινηθεί προς κατάληψη της στρατηγικής σημασίας πόλης της Σύρτης.
Το Κάιρο συγκεντρώνει επίσης τον αραβικό κόσμο ενάντια στην τουρκική «παρέμβαση» στη Λιβύη.
Ο Ερντογάν πρέπει επίσης να λάβει υπ’ όψιν του στους υπολογισμούς του τον έτερο σημαντικό υποστηρικτή του Χαφτάρ, τη Ρωσία.
Την περασμένη εβδομάδα, μια ρωσική αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, ματαίωσε την επίσκεψή της στην Κωνσταντινούπολη την τελευταία στιγμή. Ερχόμενη λίγες μόνον ημέρες μετά από μια τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Ερντογάν και του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, η ακύρωση αυτή ήταν ένα σαφές μήνυμα δυσαρέσκειας.
Ο Ερντογάν μπορεί να βασίζεται στην υποστήριξη των ΗΠΑ - έχει μιλήσει για απροσδιόριστες "συμφωνίες" με τον Πρόεδρο Τραμπ - για να κρατήσει τους υποστηρικτές του Χαφτάρ. Αλλά ζητάει πολλά από έναν υπουργό Αμερικής πρόεδρο με λίγη όρεξη για ξένη περιπέτεια. Πιθανότατα, ο Τραμπ θα αφήσει την Τουρκία για να αντιμετωπίσει μόνη της τη Λιβύη.
Μπορεί ο Ερντογάν να αντέξει μια βαθύτερη δέσμευση και έμπλοκή στην Λιβύη;
Οι περισσότεροι θα θεωρούσαν ότι έχει υπερβολικά πολλά προβλήματα στο εσωτερικό του για να πράξει κάτι τέτοιο. Η κρίση του κορωνοϊού στην Τουρκία συνεχίζεται: τα νέα κρούσματα έχουν αυξηθεί από τότε που χαλάρωσαν οι κανόνες του lockdown. Οι πλήρεις διαστάσεις της οικονομικής ζημίας της πανδημίας εξακολουθούν να καταγράφονται.
Αν και η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η επίτευξη θετικών ρυθμών ανάπτυξης για το σύνολο του 2020 είναι εφικτή, η μέση πρόβλεψη σε έρευνα του Bloomberg μεταξύ οικονομικών αναλυτών είναι για ύφεση της τάξης του 3,6%. Η ανάκαμψη του χρηματιστηρίου - η οποία γίνεται εφικτή λόγω χαμηλότερων επιτοκίων και έκτακτων μέτρων για την υπεράσπιση της τουρκικής λίρας - μοιάζει εύθραυστη. Τέτοιες συνθήκες δεν θα χαρακτηρίζονταν ακριβώς ιδανικές για την έναρξη ενός project κρατικής ανοικοδόμησης σε μια χώρα τόσο κατεστραμμένη όσο η Λιβύη. O Ερντογάν, ωστόσο, δεν φαίνεται να αναζητεί έξοδο διαφυγής.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
