Άουσβιτς: Τόπος μαρτυρίου, μάθημα ζωής, ηθική επιταγή

Άουσβιτς: τόπος μαρτυρίου, μάθημα ζωής, ηθική επιταγή

Έτσι περιγράφουν το Άουσβιτς οι τελευταίοι επιζώντες, 80 χρόνια από την απελευθέρωσή του - Σιωπή, συγκίνηση, υπομνήσεις. Για πρώτη φορά μαζί εδώ, Γερμανός πρόεδρος και καγκελάριος

27 Iανουαρίου του 1945. 27 Ιανουρίου 2025. Το μόνο που έχει μείνει ίδιο στο Άουσβιτς, στο σύμπλεγμα ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης στην κατεχόμενη τότε Πολωνία με σήμερα, είναι το κρύο, η ομίχλη, η φρικιαστική αρχιτεκτονική τελειότητα του ναζιστικού σχεδιασμού, η υλοποίηση της «Τελικής Λύσης» για τον αφανισμό των Εβραίων της Ευρώπης.

Σήμερα, 80 χρόνια μετά, ένα λαμπρός ήλιος ξεπρόβαλε πάνω από το Άουσβιτς, κάνοντας όμως ακόμη πιο δύσκολη την επεξεργασία των σκληρών εικόνων από το παρελθόν. Ο αέρας, περνώντας την είσοδο, ακολουθώντας τη γραμμή των τρένων, μοιάζει να λιγοστεύει, η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική. Στο βάθος ένα κρεματόριο. Εκεί γίνονταν ανθρώπινα πειράματα, σε σοβιετικούς φυλακισμένους. Μια επίγεια κόλαση, στην κατεχόμενη Πολωνία, που θεωρούνταν κατώτερη γη. Η γη του Ολοκαυτώματος από μια παρανοϊκή, ναζιστική, μισαλλόδοξη επιλογή.

Η επιγραφή «Arbeit Macht Frei» στο βάθος στέκει σαν υπόμνηση για τις φριλακεότητες των ναζί, για το «ποτέ ξανά», το μήνυμα του Ολοκαυτώματος, σε μια εποχή ανόδου της ακροδεξιάς με επικίνδυνες τάσεις αναθεωρητισμού και στη Γερμανία. Σαν σήμερα το Άουσβιτς απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό. Τα τελευταία χρόνια η Ρωσία απουσιάζει από τις τελετές μνήμης, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Σταϊνμάιερ: Η ευθύνη δεν έχει τέλος

Ιδιαίτερη στιγμή της σημερινής μέρας, η παρουσία της γερμανικής αποστολής στο Άουσβιτς, με τον Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ και τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Για πρώτη φορά η Γερμανία με «διπλή» εκπροσώπηση στον τόπο του ναζιστικού ολέθρου με Πρόεδρο της Δημοκρατίας και καγκελάριο. Μαζί τους ο αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ αλλά και η υφυπ. Πολιτισμού Κλαούντια Ροτ με μεγάλη διπλωματική και δημοσιογραφική συνοδεία. Η παρουσία της Γερμανίας, εδώ, στο Άουσβιτς έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Η μνήμη των ναζιστικών θηριωδιών ζωντανεύει αυτόματα.

«Εμείς στη Γερμανία, δεν ξεχνάμε» ανέφερε ο Φρανκ Βάλτερ-Σταϊνμάιερ από το Άουσβιτς. «Η ευθύνη της Γερμανίας που απορρέει από τα ναζιστικά εγκλήματα δεν τελειώνει. Δεν υπάρχει τέλος για τη μνήμη και κατά συνέπεια για την ευθύνη» ανέφερε μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της Ημέρας Μνήμης. «Τα εγκλήματα που διαπράχθησαν εδώ είναι μέρος της ιστορίας μας, άρα και της ταυτότητάς μας και αυτό θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε».

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις νέες δηλώσεις τον Αμερικανού μεγιστάνα Ίλον Μασκ στην προεκλογική εκδήλωση της AfD περί «υπέρβασης των ενοχών του παρελθόντος από τη Γερμανία», ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ σχολίασε:

«Δεν πιστεύω ο κύριος Μασκ να περιμένει τη δική μου συμβουλή. Όμως πιστεύω ότι η ευθύνη δεν έχει τέλος. Όποιος πιστεύει ότι μπορεί να τραβήξει μια γραμμή σβήνοντάς τα πάντα, του συνιστώ, τώρα, να έρθει εδώ και να προσπαθήσει να συνομιλήσει με επιζώντες»

Ο αφανισμός των Ελλήνων Εβραίων

Στο Άουσβιτς τα θύματα του Ολοκαυτώματος ανέρχονται σε πάνω από 1,1 εκατομμύριο, κυρίως Εβραίοι, όμως και Ρομά και αντιστασιακοί. 55.000 Έλληνες Εβραίοι, οι περισσότεροι από τη Θεσσαλονίκη, αφανίστηκαν στο Άουσβιτς, βρίσκοντας οδυνηρό θάνατο κυρίως στους θαλάμους αέριων. Ο εβραϊκός πληθυσμός της Ελλάδας αφανίστηκε κατά 90%, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, που ήταν η πόλη με τους περισσότερους Εβραίους, αλλά και αλλού: Δράμα, Καβάλα, Σέρρες, Βέροια, Ιωάννινα, Ρόδος, Κέρκυρα...

Το «παρών» στο Άουσβιτς για τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση του στρατοπέδου εξόντωσης δίνουν μεταξύ ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο Βασιλιάς Κάρολος της Ηνωμένου Βασιλείου, ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. Οι ΗΠΑ εκπροσωπούνται από τον ειδικό απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή, Στίβεν Ουίτκοφ.

Η Ελλάδα εκπροσωπείται από τον υφυπ. Εξωτερικών Τάσο Χατζηβασιλείου, την επιτετραμμένη του υπ. Εξωτερικών για θέματα αντισημιτισμού Χρυσούλα Αλιφέρη αλλά και τον Ντάννυ Μπεναρντούτ από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας.

Πηγή: Deutsche Welle