Ο Khenpo Nyima Samdrup, μοναχός του μοναστηρίου Thasung Tsholing Gompa στο Νεπάλ, κάθισε μπροστά από μια σόμπα στη μικροσκοπική κουζίνα του μοναστηριού, ντυμένος με μια βυσσινί ρόμπα και φορώντας ένα μάλλινο μουσταρδί καπέλο. Την ημέρα της επίσκεψής μου, τα γύρω βουνά ήταν κρυμμένα πίσω από πυκνά σύννεφα και ο άνεμος διαπερνούσε τη λίμνη από τα βόρεια, προκαλώντας μικρούς κυματισμούς στην επιφάνειά της.
Καθώς «έτρεφε» τη φωτιά με περισσότερα ξύλα, ο Khenpo εξιστορούσε το παρελθόν του μοναστηριού. Ξεκίνησε να ξετυλίγει το νήμα της ιστορίας από την ίδρυση του.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε πριν από περίπου 400 χρόνια για να προστατεύσει τις λεοπαρδάλεις του χιονιού, τα ελάφια και άλλα ζώα από τους κυνηγούς. «Tha» σημαίνει «περιβάλλω» και «sung» σημαίνει «συντήρηση» ή «προστασία», εξήγησε. «Έτσι, το όνομα του μοναστηριού σημαίνει «προστατεύοντας το περιβάλλον».
Το Thasung Tsholing είναι ένα μοναστήρι της αρχαίας θρησκείας Μπον, που βρίσκεται στην άκρη της λίμνης Φοκσούντο στο Ντόλπο των Ιμαλαΐων, στο βορειοδυτικό Νεπάλ. Πρόκειται για έναν απόκρημνο τόπο με οδοντωτά φαράγγια, ψηλά περάσματα και απομονωμένα θρησκευτικά ερημητήρια. Η απομακρυσμένη αυτή περιοχή του Ντόλπο είναι πολιτιστικά Θιβετιανή και είναι ένα από τα τελευταία απομεινάρια του Μπον, της ιθαγενούς θρησκείας που ασκείται σε όλο το θιβετιανό οροπέδιο πριν από την άφιξη του βουδισμού τον 7ο αιώνα μ.Χ.
Το μοναστήρι βρίσκεται στον χαμηλότερο περιφερειακό δρόμο του Ντόλπο, ένα μονοπάτι πεζοπορίας 220 χιλιομέτρων που διασχίζει το νότιο τμήμα του Ντόλπο. Μετά την καταστροφή του Μπον και άλλων θρησκευτικών χώρων στο Θιβέτ κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, κατά την οποία η κινεζική κυβέρνηση προσπάθησε να εξαλείψει την πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητα του Θιβέτ, οι κινεζικές δυνάμεις προσπάθησαν να αφομοιώσουν βίαια τους Θιβετιανούς. Αλλά επειδή το Ντόλπο βρίσκεται ακριβώς πάνω από τα σύνορα στο Νεπάλ, είναι ένα από τα λίγα μέρη όπου η πρακτική της θρησκείας Μπον συνεχίζεται αδιάκοπα για αιώνες. (Σήμερα, μόνο το 0,23% των Νεπαλέζων ασπάζονται τη θρησκεία Μπον, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να ασπάζεται την Ινδουιστική θρησκεία).
Ο περιφερειακός δρόμος χαμηλά του Ντόλπο, συνδέει τέσσερις από τους έξι κύριους οικισμούς Μπον της περιοχής, παρέχοντας μια απαράμιλλη ευκαιρία στους πεζοπόρους να ανακαλύψουν αυτή τη μυστηριώδη θρησκεία. Απαιτείται πιστοποιημένος οδηγός για να πεζοπορήσετε στην περιοχή. Μόνο οι πιστοποιημένοι οδηγοί μπορούν να οργανώσουν τη διαμονή των πεζοπόρων με οικογένειες Μπον, την επίσκεψη σε αρχαία μοναστήρια Μπον, τη συνάντηση με τοπικούς θρησκευτικούς ηγέτες και την εκ του σύνεγγυς παρατήρηση των αργών, απαλών ρυθμών του πολιτισμού Μπον, που χαρακτηρίζεται, κυρίως, από ευλάβεια απέναντι στο φυσικό περιβάλλον.
Οι προασπιστές της θρησκείας Μπον θεωρούν ορισμένα ζώα και στοιχεία, όπως βουνά, βράχους, ποτάμια, φαράγγια και πηγές, ως θεούς ή προστάτες και πιστεύουν ότι η καταστροφή τους θα φέρει μεγάλη δυστυχία στην ανθρωπότητα. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι πρέπει να ζητήσουν άδεια από αυτούς τους θεούς πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε δραστηριότητα που χρησιμοποιεί τους φυσικούς πόρους της γης, όπως η συλλογή φαρμακευτικών φυτών, η εξόρυξη λίθων ή η φύτευση σπόρων. Τέτοιες πεποιθήσεις, λένε οι προασπιστές του Μπονισμού, ενθαρρύνουν τη βιώσιμη χρήση του περιβάλλοντος με σεβασμό.
Σε μια εποχή καταστροφής του περιβάλλοντος, αυτή η ιδέα μου φάνηκε ιδιαίτερα «επαναστατική» και ταξίδεψα στο Ντόλπο για να δω τι μαθήματα θα μπορούσε να επιφυλάσσει αυτή η αρχαία θρησκευτική πρακτική για τον σύγχρονο κόσμο.
Ο περιφερειακός δρόμος χαμηλά του Ντόλπο, ξεκινά από την ταραχώδη πόλη Dunai, ένα εξαντλητικό ταξίδι με λεωφορείο 36 ωρών βορειοδυτικά από το Κατμαντού.
Συνοδευόμενος από τον Νεπαλέζο οδηγό πεζοπορίας μου, Rejina Tamang, ακολούθησα το σκονισμένο μονοπάτι προς τα ανατολικά, σκαρφαλώνοντας μπροστά από πέτρινα χωριά «γαντζωμένα» στην απότομη πλευρά της κοιλάδας.
Το μονοπάτι συνεχίστηκε. Μια ανεβαίναμε και μια κατεβαίναμε. Τα βήματα διακόπτονταν από κόκκινες πλαγιές και βράχους.
Οι κοινότητες Μπον του Ντόλπο είναι γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Εκτρέφουν κατσίκες, πρόβατα, dzo και yak και ασχολούνται με ένα περιορισμένο φάσμα καλλιεργειών. Ήταν Σεπτέμβριος και σχεδόν περίοδος συγκομιδής. Το χρυσαφένιο κριθάρι άστραψε με την πνοή του απαλού φθινοπωρινού ανέμου.
14ήμερη πεζοπορία
Ο Tamang και εγώ ξεκινούσαμε κάθε πρωί με την ανατολή του ηλίου, καλύπτοντας περίπου 10-25 χιλιόμετρα καθημερινά ανάλογα με την κλίση και το υψόμετρο. Κατά τη διάρκεια της 14ήμερης πεζοπορίας μας, μέναμε είτε σε σπίτια χτυπώντας πόρτα-πόρτα είτε σε προσωρινά "ξενοδοχεία-σκηνές" ανάμεσα σε χωριά που σερβίρουν ρύζι, φακές και τοπικό ποτό. Κουβαλούσα και μια σκηνή στο σακίδιο πεζοπορίας μου.
Μετά από μέρες περπάτημα δυτικά της Thasung Tsholing Gompa, ο Tamang και εγώ φτάσαμε στο Πούγκμο, το τελευταίο χωριό Μπον στο μονοπάτι. Φωλιασμένο στο κάτω μέρος μιας στενής κοιλάδας, το Πούγκμο φημίζεται για τους πολλούς θεούς των βουνών που πιστεύεται ότι περιβάλλουν το χωριό. Μείναμε με μια οικογένεια ντόπιων Μπον στο μοναδικό καταφύγιο του Πούγκμο και κατά τη διάρκεια του δείπνου, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, Μιγούρ Λάμα, μας εξήγησε πώς μπορούμε να βρούμε τον πνευματικό ηγέτη του Πούγκμο: τον Νόρμπου Λάμα.
Τελικά, τον βρήκαμε στο σπίτι του, ένα παλιό μοναστήρι, μια ώρα έξω από το χωριό. Καθισμένος κάτω από ξεθωριασμένες φωτογραφίες των ηγετών των Μπον, ο Νόρμπου έδειξε την κοιλάδα προς τους παραμορφωμένους βράχους και εξήγησε ότι οι προασπιστές του μπονισμού θεωρούν τις πολλές θεότητες της φύσης γύρω τους ως «άρχοντες του τοπίου» ή προστάτες. Κάθε θεότητα επιβλέπει μια συγκεκριμένη περιοχή του φυσικού περιβάλλοντος.
Πριν κατεβούμε από τα βουνά, επισκέφτηκα τον Νόρμπου για τελευταία φορά και ρώτησα τι αλλαγές έχει παρατηρήσει κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εξήγησε ότι υπάρχει ένα Θιβετιανό ημερολόγιο που προβλέπει τον καιρό. "Μέχρι πρόσφατα, ο καιρός προχωρούσε σύμφωνα με αυτό το ημερολόγιο. Αλλά όχι πια. Η εποχή έχει αλλάξει, οι θεοί είναι πολύ θυμωμένοι, γιατί αυτές τις μέρες, πολλά φυσικά τοπία καταστρέφονται", αναστέναξε.
Καθώς ο ουρανός σκοτείνιασε, ο Νόρμπου είπε αντίο και αποσύρθηκε στο σπίτι του για προσευχή. Μπορούσα να ακούσω τη χαμηλή φωνή του να ψέλνει μακρινούς ξόρκια καθώς απομακρυνόμουν, και αναρωτιόμουν πώς θα ήταν ο κόσμος αν όλοι είχαμε ζητήσει την άδεια της φύσης πριν την καταχραστούμε.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
