Του Νικόλα Μπάρδη
Λίγο έξω από τον Προυσό Ευρυτανίας, περίπου 31 χιλιόμετρα νότια του Καρπενησίου, σε μία βραχώδη περιοχή κατάφυτη από έλατα, βρίσκεται χτισμένη η Ιερά Μονή Προυσού, που αποτελεί το μεγαλύτερο πνευματικό και προσκυνηματικό κέντρο ολόκληρης της Στερεάς Ελλάδας. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.
Καθημερινά προσκυνητές από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο καταφθάνουν στο μοναστήρι για να προσευχηθούν και να ζητήσουν την πολύτιμη βοήθεια της Παναγίας. Το μέρος εκεί εκπέμπει μία ιδιαίτερη ενέργεια, που θα νιώσετε ήδη από τα πρώτα λεπτά. Το όνομα της Μονής οφείλεται στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα αυτή κατάγεται από την Προύσα της Μικράς Ασίας και εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Μετράει δηλαδή περισσότερα από 2.000 χρόνια ζωής! Η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε ναό της Προύσας, αλλά υπό τον φόβο ότι θα καταστραφεί, βάσει διατάγματος του εικονοκλάστη αυτοκράτορα του Βυζαντίου Θεόφιλου (829-842), φυγαδεύτηκε στη Στερεά Ελλάδα. Το «καταφύγιο» της εικόνας, που είναι η σημερινή τοποθεσίας της Μονής, συνδέθηκε με πολλά θαύματα που συνέβησαν εκεί, αλλά και κατά τη μεταφορά της. Το αρχοντόπουλο που τη μετέφερε, μαζί με κάποιον υπηρέτη του, αποφάσισαν να ιδρύσουν μοναστήρι στο σημείο αυτό, καθώς διαπίστωσαν ότι ήταν αδύνατο να μετακινήσουν την εικόνα από εκεί. Μάλιστα, οι ίδιοι έγιναν οι πρώτοι μοναχοί, με τα ονόματα Διονύσιος και Τιμόθεος.
Λίγα χρόνια πριν την εθνεγερσία του 1821 στάλθηκε στο μοναστήρι ως ηγούμενος, ο αγιορείτης πνευματικός Κύριλλος Καστανοφύλλης. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας και η πρόφαση ήταν να διορθώσει τη δήθεν πνευματική και ηθική παρακμή του. Χωρίς να χάσει χρόνο, και βάσει σχεδίου, οργάνωσε και λειτούργησε τη «Σχολή Ελληνικών Γραμμάτων» (1818-1828). Η Μονή αποτέλεσε κέντρο πολιτικής καθοδήγησης του απελευθερωτικού αγώνα, ενώ έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην όλη διαχείριση της πολιορκίας του Μεσολογγίου, αλλά και στη σωτηρία πολλών μετά την όλεθρο της «Εξόδου». Ακόμη, καθ' όλη τη διάρκεια του αγώνα λειτούργησε σαν θεραπευτήριο και αναρρωτήριο τραυματιών.
Ο Καραϊσκάκης είχε το στρατηγείο του στη Μονή. Μάλιστα, ο ίδιος δώρισε το ασημένιο κάλυμμα της εικόνας, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τον πυρετό που τον ταλαιπωρούσε για πολλές ημέρες και που γιατρεύτηκε κατά την παραμονή του στη Μονή. Σήμερα, στο Σκευοφυλάκιο της Μονής βρίσκονται τα όπλα του Καραϊσκάκη, καθώς επίσης ιερά άμφια, αργυρά και χρυσά δισκοπότηρα, χειρόγραφοι κώδικες και τυπογραφημένα βιβλία.
Η Ιερά Μονή Προυσού είναι ένα από τα λίγα σωζόμενα μοναστήρια στην Ευρυτανία. Το καθολικό της Μονής είναι σταυροειδής με τρούλο. Στα δυτικά του, στη ρίζα του βράχου, υπάρχει μία κρύπτη διαμορφωμένη σε παρεκκλήσι. Οι σωζόμενες τοιχογραφίες που βλέπουμε σήμερα φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 1785. Μέσα στην κρύπτη σώζονται στην εξωτερική πλευρά τοιχογραφίες του 13 ου αιώνα, ενώ εσωτερικά υπάρχουν δύο στρώματα, από τα οποία το ένα χρονολογείται στο 1518. Πολύ αξιόλογο είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της κρύπτης, που χρονολογείται από το 1810.
Έξω από τη Μονή θα παρατηρήσετε και δύο κάστρα αριστερά και δεξιά της. Είναι οι λεγόμενοι «Πύργοι του Καραϊσκάκη». Υπάρχει, επίσης, ένα εκκλησάκι των Αγίων Πάντων, που χτίστηκε το 1754. Τέλος, σώζεται, πλήρως αναστηλωμένο το κτίριο που στέγασε επί Τουρκοκρατίας τη «Σχολή Ελληνικών Γραμμάτων». Πριν φύγετε από εκεί, αναζητήστε τα «πατήματα» της Παναγίας, στη θέση «Τύπωμα». Πρόκειται για γεωλογικούς σχηματισμούς, που μοιάζουν με αποτυπώματα. Η παράδοση λέει ότι πρόκειται για ίχνη (πατήματα) που άφησε η Παναγία, όταν ήρθε από την Προύσα.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
