Το Rover Perseverance της NASA διερευνά επί του παρόντος βράχους δίπλα στο χείλος του κρατήρα Belva του Άρη. Περίπου 2.300 μίλια (3.700 χιλιόμετρα) μακριά, το ρόβερ Curiosity της NASA τρύπησε πρόσφατα ένα δείγμα σε μια τοποθεσία που ονομάστηκε «Ubajara». Αν και ο κρατήρας φέρει επίσημη ονομασία, η θέση του τρυπανιού προσδιορίζεται με ένα ψευδώνυμο, εξ ου και τα εισαγωγικά.
Σύμφωνα με την NASA τόσο το ψευδώνυμο, όσο και η επίσημη ονομασία μιας τοποθεσίας είναι μεταξύ χιλιάδων που εφαρμόζονται από αποστολές της NASA όχι μόνο σε κρατήρες και λόφους, αλλά και σε κάθε ογκόλιθο, βότσαλο και επιφάνεια βράχου που μελετούν.
"Ο Νο. 1 λόγος που επιλέγουμε όλα αυτά τα ονόματα είναι για να βοηθήσουμε την ομάδα να παρακολουθεί τι βρίσκει κάθε μέρα", δήλωσε ο Ashwin Vasavada, επιστήμονας του έργου της αποστολής Curiosity στο NASA’s Jet Propulsion Laboratory στη Νότια Καλιφόρνια. «Αργότερα, μπορούμε να αναφερθούμε ονομαστικά στους πολλούς λόφους και τους βράχους καθώς τους συζητάμε και στο τέλος να καταγράψουμε τις ανακαλύψεις μας».
Ο τρόπος με τον οποίο οι επιστήμονες βρίσκουν τα αναγνωριστικά έχει εξελιχθεί από τις πρώτες μέρες, πριν από 25 χρόνια, όταν χρησιμοποιούσαν ονόματα χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων.
Επίσημα ονόματα
Η διαφορά μεταξύ ενός επίσημου ονόματος στον Άρη και ενός ανεπίσημου είναι φαινομενικά απλή: Τα επίσημα ονόματα έχουν εγκριθεί από ένα σώμα επιστημόνων γνωστό ως Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU). Η IAU θέτει πρότυπα για την ονομασία των πλανητικών χαρακτηριστικών και καταγράφει τα ονόματα στο Gazetteer of Planetary Nomenclature.
Για παράδειγμα, κρατήρες μεγαλύτεροι από 37 μίλια (60 χιλιόμετρα) παίρνουν από διάσημους επιστήμονες ή συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Οι μικρότεροι κρατήρες ονομάζονται από πόλεις με πληθυσμό λιγότερο από 100.000 κατοίκους. Ο κρατήρας Jezero, τον οποίο η Perseverance εξερευνά, έχει πάρει το όνομα από μια πόλη της Βοσνίας. Το Belva, ένας κρατήρας πρόσκρουσης στο Jezero, πήρε το όνομά του από μια πόλη της Δυτικής Βιρτζίνια που, με τη σειρά της, πήρε το όνομά της από την Belva Lockwood, την πρώτη γυναίκα που έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος το 1884 και το 1888.
Περισσότερες από 2.000 τοποθεσίες στον Άρη φέρουν επίσημα ονόματα, αλλά ακόμη περισσότερα ανεπίσημα ψευδώνυμα διακρίνονται στον χάρτη του Άρη.
Ψευδώνυμα
Οι πρώιμες αποστολές του Άρη μερικές φορές ακολουθούσαν μια ιδιότροπη διαδρομή με ψευδώνυμα, χρησιμοποιώντας ακόμη και ονόματα χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων. Τα «Yogi Rock», «Casper» και «Scooby-Doo» ήταν μεταξύ των ανεπίσημων ονομάτων που χρησιμοποίησε η ομάδα πίσω από το πρώτο rover της NASA, Sojourner, στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Η φιλοσοφία άλλαξε με τα ρόβερ Spirit και Opportunity, των οποίων οι ομάδες άρχισαν να χρησιμοποιούν πιο σκόπιμα ονόματα. Για παράδειγμα, η ομάδα του Opportunity ονόμασε έναν κρατήρα "Endurance" για να τιμήσει το πλοίο που μετέφερε την άτυχη αποστολή του εξερευνητή Ernest Shackleton στην Ανταρκτική. Τα ονόματα για τα σημεία όπου προσγειώθηκαν το Curiosity και το Perseverance τιμούν τους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας Ray Bradbury και Octavia E. Butler, αντίστοιχα. Και η ομάδα του Curiosity ονόμασε έναν Αρειανό λόφο από τον συνάδελφό τους Rafael Navarro-González, ο οποίος πέθανε από επιπλοκές του COVID-19.
Γη στον Άρη
Παρά τις περιστασιακές εξαιρέσεις, οι αποστολές Curiosity και Perseverance μένουν σε ψευδώνυμα που βασίζονται σε επίγειες τοποθεσίες. Πριν προσγειωθεί το Curiosity το 2012, η ομάδα του ρόβερ δημιούργησε έναν γεωλογικό χάρτη της περιοχής προσγείωσης. Ξεκίνησαν σχεδιάζοντας ένα πλέγμα, φτιάχνοντας τετράγωνα ή τεταρτημόρια, που ισοδυναμούν με περίπου 0,7 μίλια (1,2 χιλιόμετρα) σε κάθε πλευρά. Αυτά τα τεταρτημόρια θα έχουν θέμα γύρω από μια τοποθεσία γεωλογικής σημασίας στη Γη.
Στη συνέχεια, όπως και τώρα, τα μέλη της ομάδας πρότειναν ιδέες για θέματα με βάση τοποθεσίες όπου έχουν εργαστεί ή με τους οποίους έχουν προσωπική σχέση, και συζήτησαν ανεπίσημα ποιο θα ήταν το πιο ενδιαφέρον να συμπεριληφθεί, έχοντας κατά νου διάφορα ονόματα που θα μνημονεύονται σε μελλοντικές επιστημονικές εργασίες. Μόλις επιλεγεί ένα θέμα, συγκεντρώνονται εκατοντάδες ονόματα που ταιριάζουν σε αυτό το θέμα. Χρειάζονται πολλά γιατί τα διαθέσιμα ονόματα μπορούν να λιγοστέψουν γρήγορα, δεδομένου ότι το Curiosity μπορεί να παραμείνει σε ένα τεταρτημόριο για αρκετούς μήνες.
Για το τελευταίο τεταρτημόριο του Curiosity, η ομάδα του rover επέλεξε ένα θέμα με το όνομα Roraima, τη βορειότερη πολιτεία της Βραζιλίας, και για το όρος Roraima, την υψηλότερη κορυφή στα βουνά Pacaraima, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα της Βενεζουέλας, της Βραζιλίας και της Γουιάνας. Αυτό σηματοδότησε το πρώτο θέμα του τεταρτημορίου της Νότιας Αμερικής. Η περιοχή που είναι εμπλουτισμένη με θειικά άλατα που εξερευνά αυτή τη στιγμή το Curiosity, με τους λόφους με επίπεδες κορυφές και τις απότομες πλαγιές, τους θύμισε τα «επιτραπέζια» βουνά στην οροσειρά Pacaraima.
Για το Perseverance, οι επιστήμονες επέλεξαν να ασχοληθούν με θέματα εθνικών πάρκων. Το rover εξερευνά τώρα το τεταρτημόριο Rocky Mountain και πρόσφατα τρύπησε σε βράχους σε μια τοποθεσία που φέρει το παρατσούκλι "Powell Peak" του Εθνικού Πάρκου Rocky Mountain.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
