ΚΑΙΡΟΣ

Η Ελλάδα επεκτείνει τα μέτρα για "μπλόκο" στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου

Δύσκολη είναι η εξίσωση επίτευξης ισορροπίας ανάμεσα στη μείωση των εσόδων της Ρωσίας από τη μεταφορά πετρελαίου και στη διατήρηση των παγκόσμιων τιμών σε χαμηλά επίπεδα 

Η Ελλάδα παρατείνει τις ήδη μακροχρόνιες ναυτικές ασκήσεις στον Λακωνικό Κόλπο, οι οποίες ανάγκασαν επιτυχώς δεξαμενόπλοια που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν την περιοχή για ύποπτες μεταφορές πιθανώς ρωσικού πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο να μετατοπίσουν τη δραστηριότητά τους αλλού.

Μετά την εφαρμογή του ανώτατου ορίου τιμών της G7 στο ρωσικό πετρέλαιο, ο κόλπος έγινε hotspot για τις μεταφορές ρωσικού αργού, σύμφωνα με το The Maritime Executive. Κάποιοι τηρούσαν τους κανόνες και άλλοι τους παραβίαζαν. Οι μεταφορές STS (ρωσικού πετρελαίου) είναι συνηθισμένες στον κλάδο, αλλά είναι, επίσης, μία από τις κύριες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να συγκαλύψουν την προέλευση ενός φορτίου πετρελαίου με σκοπό να αποφευχθούν οι κυρώσεις. Τα ρωσικά ναυτιλιακά συμφέροντα έκριναν κατάλληλο τον Λακωνικό Κόλπο γιατί είναι προστατευμένος, βρίσκεται σε διεθνή ύδατα και είναι γεωγραφικά βολικός για δεξαμενόπλοια «σκιώδους στόλου» που προέρχονται από λιμάνια φόρτωσης της Μαύρης Θάλασσας. 

Όταν η Ελλάδα άρχισε να διεξάγει ναυτικές ασκήσεις στην ίδια περιοχή στις αρχές Μαΐου, ουσιαστικά υποχρέωσε τη συγκεκριμένη δραστηριότητα να μετακινηθεί σε άλλους προορισμούς, με σημαντικό ποσοστό επιτυχίας. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι μεταφορές STS μετατοπίστηκαν σε περιοχές έξω από την Αίγυπτο, τη Μάλτα και τη Δυτική Αφρική, γεγονός που δείχνει τον ενισχυμένο έλεγχο των παράκτιων κρατών. 

Οι ασκήσεις στην Ελλάδα παρατάθηκαν μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, στη μεγαλύτερη αύξηση χρονικής διάρκειας ασκήσεων που έχει ανακοινωθεί μέχρι σήμερα. 

Ο «Λευκός Οίκος» ενώπιον μιας δύσκολης εξίσωσης 

Από το 2022, η κυβέρνηση Μπάιντεν ήρθε αντιμέτωπη με την ανάγκη επίτευξης μίας δύσκολης εξίσωσης. Επέλεξε να διατηρήσει μία ισορροπία ανάμεσα σε δύο στόχους, αφενός να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο, αφετέρου να διατηρήσει τη ροή του ρωσικού πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά, με την ελπίδα ότι από τη μια θα βάλει φρένο στις στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας, ενώ από την άλλη θα κρατήσει τις τιμές της ενέργειας σε αποδεκτό επίπεδο για τους δυτικούς καταναλωτές. 

Η πρόταση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ για «ανώτατο όριο τιμών» στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου σχεδιάστηκε για να διατηρήσει αυτή την ισορροπία: το ανώτατο όριο των 65 δολαρίων ανά βαρέλι είχε ως στόχο να περιορίσει τα ρωσικά έσοδα στο περιθώριο κέρδους, αφήνοντας ωστόσο ελεύθερη τη ροή, επιτρέποντας στους Ρώσους εξαγωγείς αργού να χρησιμοποιούν δυτικά πλοία και πωλητές, μόνο εάν συμμορφώνονταν με το ανώτατο όριο τιμής. Αν από την άλλη ήθελαν να πουλήσουν σε τιμές αγοράς, θα έπρεπε να στραφούν σε ναυτιλιακές που δεν ανήκαν στη Δύση. 

Η απάντηση της Ρωσίας

Τα ρωσικά συμφέροντα στην αρχή προσπάθησαν να παρακάμψουν την επιβολή «ανώτατου ορίου τιμής», στη συνέχεια προσπάθησαν να αποσυνδέσουν τα δεξαμενόπλοια από χώρες της G7, που κάνουν μεταφορές από τη Ρωσία. Αυτό έγινε με τη δημιουργία ενός «σκιώδους στόλου» με ύποπτα δεξαμενόπλοια, τα οποία αποκτήθηκαν με ύποπτο τρόπο και είναι περίεργο το πώς έλαβαν τη σημαία τους. Δεδομένου ότι οι αποστολές «σκιώδους στόλου» πραγματοποιούνται με δεξαμενόπλοια και ασφαλιστικές εταιρείες που εδρεύουν εκτός των χωρών της G7, εξαιρούνται από το ανώτατο όριο τιμής. 

Ανάγκη για κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια του «σκιώδους στόλου»

Σύμφωνα με τους New York Times, ορισμένοι αξιωματούχοι στο αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών συνειδητοποιούν τώρα ότι για να λειτουργήσει το ανώτατο όριο τιμών της G7, θα πρέπει να αναγκαστεί η Ρωσία να χρησιμοποιήσει ξανά δεξαμενόπλοια της G7 και ναυτιλιακές υπηρεσίες της, που θα γίνει μόνο με την επιβολή κυρώσεων για τη διακοπή ύπαρξης του ρωσικού «σκιώδους στόλου». Το Υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία με περίπου 20 δεξαμενόπλοια συνδεδεμένα με τη Ρωσία, αναγκάζοντας τα εν λόγω πλοία να παραμείνουν «με την άγκυρα». Μέχρι στιγμής, αυτό δεν έχει προκαλέσει άνοδο στην τιμή του πετρελαίου. 

Απομένουν περίπου 100 ακόμη πλοία στη λίστα του Υπουργείου Οικονομικών και το υπουργείο εκτιμά ότι, εάν επιβληθούν σε όλα κυρώσεις και τεθούν εκτός λειτουργίας, η Ρωσία θα επέστρεφε στη χρήση δεξαμενόπλοιων από την G7. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε να πουλήσει το πετρέλαιο της στη, για την G7, εγκεκριμένη τιμή $65. Το πετρέλαιο θα εξακολουθούσε να αποστέλλεται στους αγοραστές, τα παγκόσμια επίπεδα προσφοράς θα παρέμεναν ίδια, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα παρέμεναν αμετάβλητες και η Ρωσία θα κέρδιζε ελαφρώς λιγότερα για τις πωλήσεις της. 

Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος δεν ενδιαφέρεται να δώσει το πράσινο φως για περισσότερες κυρώσεις στα δεξαμενόπλοια με τον φόβο ότι θα αυξηθούν οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, ειδικά επειδή το 2024 είναι έτος εκλογών και οι τιμές του φυσικού αερίου επηρεάζουν τους ψηφοφόρους, δήλωσαν αξιωματούχοι στους Times

«Οι οικονομικοί σύμβουλοι εντός του Λευκού Οίκου ανησυχούν ότι οι κυρώσεις θα 'φούντωναν' τις τιμές του πετρελαίου αυτό το καλοκαίρι και θα ανέβαζαν τις τιμές της βενζίνης στις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να βλάψει την εκστρατεία επανεκλογής του  Μπάιντεν», ανέφεραν οι Times.